علل، علائم، راه های تشخیص و درمان سرطان مری

با علل، علائم، راه های تشخیص و درمان سرطان مری آشنا شوید

سرطان مری (Esophageal Cancer) بعد از سرطان معده و روده بزرگ یکی از سرطان های شایع در دستگاه گوارش است. حدود ۱۲ نوع سرطان می توانند مری را درگیر کنند که دو نوع شایع آن سرطان سلول سنگفرشی یا کارسینوم سلول اسکواموس (Squamous-cell carcinoma) و آدنوکارسینوم (Adenocarcinoma) می باشد. متاسفانه تشخیص به موقع این بیماری دشوار است، لذا توجه به عوامل خطرساز و نشانه های بالینی این بیماری در تشخیص و درمان به موقع بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. حال در ادامه این مقاله با علل، علائم، راه های تشخیص و درمان سرطان مری آشنا شوید.

علل، علائم، راه های تشخیص و درمان سرطان مری

علل و عوامل مستعد کننده سرطان مری

اگر چه علل این سرطان مانند بقیه سرطان ها نامشخص است، اما عواملی خطرساز سبب افزایش احتمال این نوع سرطان می شود. عوامل مساعدکننده برای سرطان های سلول سنگفرشی مری عبارتند از:

• نژاد سیاه
• مصرف الکل و سیگار
• تنگی مری در اثر خوردن مواد سوزاننده مثل اسید یا قلیا
• آشالازی (نوعی اختلال حرکتی نادر مری است که سبب مشکل بلع غذا می شود)
• سابقه اشعه به سر و گردن
• سابقه سایر سرطان های سر و گردن
• زندگی در مناطق خاص جغرافیایی مثل قسمت هایی از استان خراسان شمالی و استان گلستان

مهمترین عامل مساعدکننده برای آدنوکارسینوم مری، بیماری برگشت معده به مری برای سال های طولانی است که ابتدا شکل و نوع سلول های مری را عوض کرده، مری بارت (تغییر بافت قسمت انتهایی مری از اپیتلیوم سنگفرشی به مخاط گوارشی) ایجاد می کند و سرانجام زمینه را برای ایجاد آدنوکارسینوم (تومور بدخیم) آماده می سازد.

علائم و نشانه های سرطان در مری

از آنجایی که مری در معرض دید مستقیم نیست، معمولا وقتی به وجود سرطان آن پی می بریم که پیشرفت کرده و باعث تنگی مری شده باشد. در چنین حالتی بیمار با شکایت از گیر کردن غذا (بخصوص جامدات) که طی چند هفته یا چند ماه اخیر بوجود آمده به پزشک مراجعه می کند، سایر علائم عبارتند از:

1- درد پشت جناغ که معمولا دائمی بوده و به پشت یا شانه ها تیر می کشد

2- بی اشتهایی

3- کاهش وزن

4- بلع دردناک (ادینوفاژی)

5- علائم مربوط به کم خونی مثل بی حالی، خستگی، سرگیجه و …

6- گرفتگی و خشونت صدا

7- بزرگ شدن غدد لنفاوی گردن و بالای ترقوه

وقتی که علائم شماره ۶ و ۷ وجود داشته باشند نشان دهنده گسترده بودن و انتشار مری به خارج از آن می باشند و به ندرت جز علائم اولیه است.

همچنین بخوانید:  علایم و درمان سرطان کبد

چگونه می توان قبل از پیشرفته شدن سرطان مری از وجود آن باخبر شد؟

از آنجایی که مرحله سرطان در هنگام تشخیص، بزرگترین عامل، برای پیشگویی آینده آن می باشد، اگر راهی وجود داشته باشد که بتوانیم بیماری را در مراحل اولیه تشخیص دهیم کمک بزرگی به بیماران می کنیم. متاسفانه دررمورد سرطان مری امکان معاینه راحت و مستقیم مری وجود ندارد و هنوز عامل شناسایی واضحی در خون (تومورمارکر) برای سرطان مری شناخته نشده است. بنابراین، در حال حاضر اگر بخواهیم، سرطان مری را در مراحل اولیه شناسایی کنیم، راهی نداریم جز اینکه، افراد در معرض خطر یعنی افرادی که دارای یک یا چند عامل شناخته شده خطرساز برای سرطان مری را دارند به صورت دوره ای آندوسکوپی کنیم.

بیماری برگشت معده به مری که با ترش کردن یا سوزش سردل خود را نشان می دهد، یک عامل خطرساز مهم برای آدنوکارسینوم مری می باشد و بر این اساس اگر بیماری به پزشک مراجعه کند و از ترش کردن سالیان دراز شکایت داشته باشد باید توصیه او مبنی بر آندوسکوپی را بپذیرد.

اگر در آندوسکوپی تغییر بافت مری به معده یا روده گزارش شد به این حالت مری بارت گفته می شود که معنی آن تغییر بافت سنگفرشی مری به بافت استوانه ای و غددی معده یا روده می باشد. اگر بافت پوششی مری شبیه معده شود متاپلازی معده ای و اگر شبیه روده باشد، متاپلازی روده ای گفته می شود.

پس از آنکه مری بارت ثابت شد، بر اساس میزان دیسپلازی (شکل غیر طبیعی بافت) قدم بعدی برداشته می شود. اگر دیسپلازی شدید باشد، حتی اگر سرطان واضح هم وجود نداشته باشد، توصیه به خارج کردن مری (ازوفاژکتومی) می شود. اگر دیسپلازی (شکل غیر طبیعی بافت) خفیف یا متوسط باشد، آندوسکوپی سالیانه یا سالی دوبار تکرار می شود. علاوه بر آنچه عنوان شد، به بیمار توصیه می شود تا سیگار و الکل را قطع کند یا به حداقل مقدار ممکن برساند.

روش های تشخیص سرطان در مری

علاوه بر صحبت کردن با بیمار و جستجوی دقیق شکایات او که همواره نخستین و بهترین وسیله برای تشخیص همه بیماری ها است، در تشخیص سرطان مری از ۵ اقدام تشخیصی مهم کمک گرفته می شود که عبارتند از:

1- رادیوگرافی (بلع باریم)

2- آندوسکوپی

3- سی تی اسکن

4- سونوگرافی از نوع داخل مری (ازوفاژیال اولتراسونوگرافی)

5- ام. آر. آی

علل، علائم، راه های تشخیص و درمان سرطان مری

مرحله بندی سرطان مری

از آنجایی که مرحله سرطان مری، نقش اساسی در انتخاب نوع درمان دارد به علاوه تا حدود زیادی می تواند در تعیین سرنوشت بیمار موثر باشد. همانند بسیاری از سرطان های دیگر، اقدام به مرحله بندی آن کرده و سرطان را به ۵ مرحله تقسیم می کنند. برای تعیین مرحله سرطان مری به سه نکته توجه می شود:

1- میزان گسترش سرطان در لایه های مختلف

2- درگیری یا عدم درگیری غدد لنفاوی اطراف مری

3- وجود یا عدم وجود دست اندازی (متاستاز) به سایر نقاط مثل ریه و کبد

مرحله صفر: مرحله ای است که سرطان محدود به لایه مخاطی است.

مرحلهI: مرحله ای است که بیماری تنها به لایه زیر مخاطی رسیده، همچنین غدد لنفاوی را درگیر نکرده و به دور دست هم متاستاز نداده است

مرحلهII_A: مرحله ای مانند I است، اما لایه های درگیر شامل لایه عضلانی و یا ادونتیشیا (لایه خارجی مری) می باشد.

مرحله II_B: در این مرحله بیماری به لایه عضلانی یا زیر مخاطی رسیده، به علاوه غدد لنفاوی رادرگیر کرده است.

مرحله III: همان مرحله II_B است، اما انتشار سرطان به لایه خارجی مری (ادونتیشیا) رسیده است و یا اینکه غدد لنفاوی درگیر نشده، اما سرطان به صورت موضعی، بافت های اطراف را درگیر کرده است.

مرحله IV (چهار): وقتی متاستاز یا دست اندازی دوردست وجود داشته باشد، بدون در نظرگرفتن عمق لایه های گرفتار یا درگیری و عدم درگیری غدد لنفاوی، به آن مرحله چهار گفته می شود.

مرحله بندی برای انتخاب نوع درمان بسیار مفید است اما یادآور می شوم که به عنوان مثال، وقتی پزشک متوجه مرحله چهارم در یک بیمار مبتلا به سرطان مری می شود، سعی می کند تا با در اختیار گرفتن امکانات، تنها به درمان علامتی اختلال بلع یا درد بیمار غلبه کند و هدف او درمان قطعی بیماری نیست.

راه های درمان سرطان مری

اقداماتی درمانی برای سرطان مری در دو گروه عمده قرار می گیرند که عبارتند از:

1- درمان تسکینی (Palliative Therapy)

2- درمان قطعی (Curative Therapy)

منظور از درمان تسکینی، استفاده از روش هایی است که دو عارضه اصلی سرطان مری یعنی اختلال در بلع (دیسفاژی) و همچنین درد را از بین برده و بیمار را قادر می سازد که بتواند در بقیه عمر از زندگی نسبتا طبیعی استفاده کند. این اقدامات را وقتی انجام می دهیم که به علت فاکتورهای مختلف از جمله مرحله بندی بیماری، قادر به درمان قطعی نیستیم مثل حالتی که بیمار مبتلا به سرطان مری بوده، علاوه بر اختلال در بلع غذا، از درد شدید پشت جناغ رنج می برد، اما سی تی اسکن نشان دهنده متاستازی های متعدد در ریه و کبد می باشد یا اینکه تومور از تمام دیواره عبور کرده و به ساختمان های اطراف رسیده است. درمان تسکینی خود از سه نوع درمان تشکیل می شود که عبارتند از:

• درمان جراحی
• تاباندن اشعه (رادیوتراپی)
• اقدامات موضعی (شامل باز کردن و گشاد کردن مجرای بسته شده مری در اثر گسترش سرطان، گذاشتن رابط یا استنت، استفاده از لیزر و درمان فتودینامیک)

درمان قطعی وقتی انجام می شود که بر اساس مرحله بندی، بیمار در مرحله I و II باشد، یعنی نه متاستاز دور دست وجود دارد و نه گسترش موضعی شدید به بافت های اطراف مشخص می شود. در درمان های قطعی ممکن است جراحی به تنهایی صورت گیرد و یا درمان ترکیبی شامل شیمی درمانی و رادیوتراپی همزمان استفاده شود. در مواردی نیز جراحی در ادامه شیمی درمانی و رادیوتراپی صورت می گیرد.

از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.

برای خرید برگ چغندر خشک کلیک کنید

برگ چغندر خشک را با خواص درمان غلطت خون، صاف کننده خون، تقویت کننده اعصاب، ضد سرطان، ضد پیری، درمان دیابت، درمان چاقی، تنظیم فشار خون، تقویت استخوان، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.

ارتباط آنلاین در تلگرام