موارد استفاده از گیاه کلپوره (مریم نخودی) در طب سنتی

آخرین به روز رسانی 20 مهر 1398

موارد استفاده از گیاه کلپوره (مریم نخودی) و شناخت آن

نام های دیگر کلپوره  مریمی، مریمیه صغیره، مریم گلی، مریم نخودی، گل گنو، قصعین، قوسیه، چیت کانی، ناعمه می باشد.

مشخصات گیاهی کلپوره یا مریم نخودی :

گیاهی است از خانواده نعنا، علفی و چند ساله با ساقه های چهار گوش و کرک دار. بلندی گیاه در حدود پانزده تا پنجاه سانتی متر است. برگ های آن متقابل، پوشیده از کرک، به رنگ سبز مایل به سفیدند، برگ های پایین ساقه دراز، بیضی، به طول چهار تا پنج سانتی متر، نوک تیز با کناره های دندانه ای منظم می باشد. طعم آن تند و کمی تلخ است. گل ها به رنگ آبی کمرنگ یا ارغوانی و زنگوله ای می باشد و در حالت خشک به رنگ سفید و پوشیده از کرک است.

این گیاه به طور وحشی در اراضی خشک و سنگلاخ مناطق مختلف آسیا و شمال آفریقا می روید، در ایران نیز این گیاه در آذربایجان شرقی و بعضی مناطق دیگر در باغچه کاشته می شود. در حال حاضر گونه ای از آن در اطراف کرمان می روید و آن را داروی معجزه گر می دانند و مورد توجه اطبا قدیم و مردم کرمان بوده و هنوز هم معتبر است. در کوه های نایین هم به حالت وحشی می روید و مردم آن را گاوپونه می نامند و معروف است اگر حیوانات شیرده آن را بخورند از میزان شیر آن ها کاسته می شود.

خواص درمانی گیاه کلپوره :

آب دمکرده آن قند خون را به سرعت کاهش می دهد، برای افزایش طول عمر مفید است، برای معالجه یبوست، وبا، سرماخوردگی، انواع تب، اختلالات کبدی، صرع و فلج موثر است، مولد خون تازه و صالح می باشد، تونیک است و برای تقویت عضلات و آرام کردن اعصاب مفید می باشد. در طب قدیم آن را برای محرک اشتها، مدر ادرار و قاعدگی و مقوی اعضای بدن و ضد درد و تشنج می دانستند و زیاد مصرف می کردند.

اگر زن باردار موقع وزن حمل هر روز کمی دم کرده آن را بنوشد، زایمان او راحت انجام می شود. از آب جوشانده آن به صورت قرقره برای شستشو و ضد عفونی کردن دهان، رفع برفک، التیام زخم های دهان و درمان آنژین و ناراحتی های حلق استفاده می شود. تازه آن را بکوبید و ضماد کنید. گزیدگی حشرات را درمان می کند. از خیسانده آن در استعمال خارجی برای التیام زخم ها و خراش های پوست و بند آمدن شیر پستان در موقع شیر گرفتن کودک استفاده می شود. با آب جوشانده آن سر را بشویید. پوست سر را تقویت می کند.