اختلالات تخمک گذاری و تاثیر آن در باروری زنان
آشنایی با اختلالات تخمک گذاری و تاثیر آن در باروری زنان
اختلالات تخمک گذاری (Ovulatory Disorders) یکی از مشکلاتی است که زنان نابارور از آن رنج می برند. طبق تعریف، ناباروری عبارت است از عدم بروز بارداری پس از یک سال فعالیت جنسی طبیعی و منظم بدون استفاده از روش های پیشگیری. بر اساس آمارها، حدود 20 تا 25 درصد از زوج ها نابارور هستند که 30 درصد به مشکلات مردان و 30 درصد به مشکلات زنان مربوط شده و مابقی زوج ها دچار ناباروری توجیه نشده هستند. 15 درصد خانم های نابارور مشکلات تخمک گذاری دارند. حال در این مقاله شما را با اختلالات تخمکگذاری و تاثیر آن در باروری زنان آشنا خواهم کرد.
اختلالات تخمکگذاری و تاثیر آن در باروری زنان
بر اساس تحقیقات انجام شده، زنان ناباروری که مشکل تخمک گذاری دارند، بهترین پاسخ را به داروها می دهند. سازمان بهداشت جهانی (WHO) اختلالات تخمک گذاری را به 3 گروه تقسیم بندی کرده است:
دسته اول: عدم تخمک گذاری هیپوگنادوتروپیک و هیپوگنادال
این علت نادرترین مورد بوده و در 5 تا 10 درصد زنان عامل نازایی می باشد. مثال این مورد، زنانی هستند که به دلیل عوامل عملکردی مثل ورزش بیش از حد و سنگین یا کم بودن وزن بدن دچار آمنوره هیپوتالامیک شده اند. این افراد نارسایی (failure) ترشحات هیپوتالاموس – هیپوفیز دارند و اکثرا دچار آمنوره بوده و سطح FSH (هورمون محرکه فولیکولی) و LH (هورمون لوتئینه کننده) آن ها بسیار پایین است. این دسته از افراد به داروها پاسخ خوبی می دهند. بیماران دسته اول، بهترین پاسخ را به اصلاح زندگی و جایگزینی ترشح متناوب (پالسی) GnRH یا گنادوتروپین ها می دهند.
دسته دوم: عدم تخمک گذاری نورموگنادوتروپیک و نورمواستروژنیک
این علت، شایع ترین عامل بوده و 70 تا 80 درصد موارد را شامل می شود. این افراد دچار اختلال (Dysfunction) هیپوتالاموس – هیپوفیز هستند. زنانی که دچار سندرم پلی کیستیک (PCOS) هستند، نمونه بارز این گروه می باشند. بسیاری از این زنان دچار علایم هایپرآندروژنیسم هستند. بیشترین درمان های دارویی برای القای تخمک گذاری، برای افراد دسته دوم موثر است.
دسته سوم: عدم تخمک گذاری هایپرگنادوتروپیک و هایپواستروژنیک
این حالت، در 10 تا 30 درصد موارد عامل عدم تخمک گذاری می باشد. زنان مبتلا به نارسایی اولیه تخمدان (که در گذشته با عنوان نارسایی زودرس تخمدان شناخته می شد) و نیز زنان دچار نقص تشکیل تخمدان (Gonadal dysgenesis)، عمده این موارد را تشکیل می دهند. در واقع این دسته از افراد خانم هایی هستند که دچار یائسگی زودرس شده اند و مانند زنان یائسه علایم گرگرفتگی، پوکی استخوان و … دارند و سطح FSH و LH آن ها بسیار پایین است. هیچ دارویی روی این افراد موثر نبوده و این زنان کاندید اهدای تخمک هستند.
عدم تخمک گذاری هایپرپرولاکتینمیک یک گروه جداگانه بوده که در آن سطح گنادوتروپین ها طبیعی یا کاهش یافته است. سطح بالای پرولاکتین مانع ترشح گنادوتروپین ها می شود. اکثر این افراد دچار آمنوره یا الیگومنوره هستند. برخی از افراد دسته سوم به درمان با گنادوتروپین ها و بارورسازی در محیط آزمایشگاهی (IVF) پاسخ می دهند، اما آن ها که به این درمان ها پاسخ نمی دهند، نیاز به اهدای تخمک دارند.
همچنین بخوانید: علل، علائم و درمان بیماری خونریزی ناشی از عدم تخمک گذاری
درمان اختلالات تخمکگذاری
اصلاح الگوی زندگی
زنانی که دارای وزن بیش از حد زیاد یا کم هستند، مستعد اختلال تخمک گذاری هستند. زنان مبتلا به عدم تخمک گذاری که دارای وزن زیاد یا BIM بیش از 27 kg/m2 هستند، باید وزن خود را کاهش دهند. حدود 55 تا ۱۰۰ درصد زنان چاق مبتلا به PCOS، حتی اگر تا ۵ الی ۱۰ درصد وزن خود را کم کنند، طی ۶ ماه به تخمک گذاری طبیعی خواهند رسید. زنان با وزن بسیار کم که مبتلا به اختلالات تغذیه ای بود و یا ورزش های سنگین انجام می دهند، ممکن است دچار عدم تخمک گذاری هیپوتالامیک (دسته اول) شوند. این افراد باید وزن خود را افزایش و شدت ورزش خود را کاهش دهند.
استرس های روانی نیز ممکن است با اثر بر هیپوتالاموس، ترشح پالسی را GnRH مختل نماید.
نکته: زنان مبتلا به هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک ناشی از اختلالات تغذیه ای که به اصلاحات رفتاری پاسخ نمی دهند، ممکن است به درمان پالسی با آگونیست های GnRH جواب دهند.
داروهای القا کننده تخمک گذاری
کلومیفن سیترات (CLOMIPHEN CITRATE) سر دسته داروهای محرک تخمک گذاری می باشد. این دارو یک تعدیل کننده رسپتورهای استروژنی (SERM) می باشد. مورد مصرف این دارو، عدم تخمک گذاری دسته 2 (بخصوص PCOS) و ناباروری توجیه نشده می باشد.
میزان تخمک گذاری با مصرف کلوفین حدود ۸۰ درصد می باشد، اما میزان بارداری حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد می باشد که ممکن است ناشی از اثرات ضد استروژنی کلومیفن بر آندومتر و سرویکس باشد که خود منجر به ضخیم شدن ترشحات دهانه رحم و جلوگیری از عبور اسپرم می شود. هرچند، این اثر بیشتر با دوزهای بالای 150 mg رخ می دهد.
از دیگر داروهای القا کننده تخمک گذاری می توان به تاموکسیفن (TAMOXIFEN)، متفورمین (METFORMIN)، لتروزول (Letrozole) و گنادوتروپین ها (Gonadotropins) اشاره کرد.
توجه: لازم به ذکر است که این داروها تنها با تجویز متخصص قابل مصرف بوده و استفاده خودسرانه از آن عوارض شدیدی یه همراه دارد.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
پودر خرنوب را با خواص تحرک اسپرم، ادرار آور، درمان نازایی زنان، دفع کننده سنگ کلیه، درمان تنگی نفس، ضد اسهال، کاهش کلسترول بد و افزایش کلسترول خوب، اشتها آور، کاهش استرسی، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.