بیماری اختلال وسواس فكری-عملی (OCD) چیست؟

بیماری اختلال وسواس فكری-عملی (OCD) چیست؟

اختلال وسواس فكری-عملی (OCD) با حضور وسواس های فكری یا عملی عودكننده ای مشخص می شود كه بسیار وقت گیر بوده، منجر به پریشانی مشخص یا اختلال معنادار در عملكرد روزانه می شود. این بیماری یک اختلال اضطرابی مزمن است که به دلایل مختلفی مانند عوامل وراثت، شرایط جسمی، استرس و غیره ایجاد می شود. وسواس های فكری و عملی وقت گیر، آشفته كننده و آسیب زا هستند. این كه فرد ساعت ها از زمان خودش را در هر روز صرف وسواس های فكری یا عملی اش كند امر متداولی است. حال در این مقاله با بیماری اختلال وسواس فكری-عملی (OCD) آشنا شوید.

بیماری اختلال وسواس فكری-عملی (OCD) چیست؟

بیماری اختلال وسواس فكری-عملی (OCD) چیست؟

تعریف و علائم وسواس های فکری

وسواس های فكری كه با همه موارد زیر تعریف شده اند عبارتند از : عقاید، افكار، تكانه ها یا تصاویر مصرانه ای كه به صورت فضولانه و نامتناسب تجربه شده و این كه منجر به آشفتگی یا اضطراب مشخص می شوند. این افكار، تكانه ها یا تصاویر به سادگی نگرانی های مفرط درباره مشكلات زندگی واقعی نیستند و شخص تلاش می كند كه چنین افكار، تكانه ها یا تصاویری را نادیده انگاشته یا سركوب كند، یا اینكه آن ها را با فكر یا عمل دیگر خنثی كند. شخص تشخیص می دهد كه افكار، تكانه ها، یا تصاویر وسواسی محصول ذهن خودش است.

وسواس های فكری متداول شامل افكاری درباره آلودگی اجسام (کثیفی دست ها، دستگیره در و غیره)، شكل های تكراری (مانند اینكه پس از خروج در را قفل نكرده باشد)، نیاز به تقارن یا ترتیب (مثل مرتب كردن حوله به روش خاص) و تكانه های پرخاشگرانه یا ترسناك می باشد.

تعریف و علائم وسواس های عملی

وسواس های عملی كه با موارد زیر تعریف می شوند عبارتند از: رفتارهای تكراری (مثل شستن دست، مرتب كردن، وارسی كردن) یا اعمال ذهنی (نظیر عبادت، شمارش و تكرار لغت به طور آهسته) كه شخص احساس می كند در پاسخ به یك فكر وسواسی، یا بر طبق قوانینی كه باید به صورت خشك و غیر انعطاف لذیر به كار برده شود، به سمت انجام این اعمال كشیده می شود.

رفتارها یا اعمال ذهنی برای جلوگیری یا كاهش آشفتگی یا پیشگیری از برخی حوادث یا موقعیت های ترسناك است، هرچند این رفتارها یا اعمال ذهنی به روش واقع گرایانه مرتبط با آنچه آنها برای خنثی كردن یا پیشگیری یا شفاف سازی افراطی تشخیص داده می شوند، نیستند.

وسواس های عملی معمولا به صورت بسیار خشك و انعطاف پذیر و كلیشه ای بوده، اغلب بر طبق قواعد شخصی است. مثلا یك نوجوان با وسواس های فكری عودكننده درگیر تصویرسازی های جنسی شده كه ممكن است احساس كند، او ناگزیر است برای كاهش اضطراب یا گناه عبادت كند. اگر در عبادتش مركتب اشتباهی شود، ممكن است خودش را ملزم به تكرار آن ها كند تا وقتی كه آن ها كاملا بی عیب و و ایراد از حفظ گفته می شوند. اكثر بزرگسالان و نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فكری-عملی تشخیص می دهند كه این افكار و تصاویر ناخواسته محصول ذهن خودشان است كه البته در كودكان چنین بینشی وجود ندارد.

اكثر افراد مبتلا به اختلال وسواس فكری-عملی (OCD) تلاش می كنند وسواس های فكری را نادیده گرفته یا سركوب كنند. اگرچه نادیده گرفتن وسواس های فكری معمولا منجر به افزایش اضطراب و آشفتگی محسوس می شود. برای كاهش احساس آشفتگی، اكثر افراد در گیر وسواس های عملی می شوند.

همچنین بخوانید: سندرم خستگی مزمن (CFS) چیست؟ (علل و علائم آن)

سبب شناسی و علل بیماری اختلال وسواس فكری-عملی (OCD)

ژنتیک

اختلال وسواس فكری-عملی به طور متوسط قابل به ارث بردن است و به نظر می رسد اختلال در خانواده ها منتشر می شود. افراد دارای بستگان درجه یك مبتلا به اختلال وسواس فكری-عملی احتمال خطر بیشتری برای ابتلا به این اختلال دارند. تقریبا ١٠ تا ٢٥ جوانان مبتلا به اختلال وسواس فكری-عملی حداقل یكی از والدینشان اختلال دارد.

اختلال عصبی

بهترین حالت آن است كه اختلال وسواس فكری-عملی را به عنوان یك اختلال عصب روانپزشكی در نظر بگیریم كه توسط ناهنجاری هایی در ساختار و عملكرد مغز به وجود می آید. یك راه عصبی كه به نظر اهمیت خاصی در این اختلال دارد، مدار قشری تالاموسی است. این مدار یك حلقه پس خوراندی شامل سه ناحیه مغزی را در بر می گیرد:

• قشر پیشین حدقه ای
• دمی یا كودت كه قسمتی از عقده های پایه است
• تالاموس

قشر پیشین حدقه ای مسئول كشف نابهنجاری ها یا بی نظمی ها در محیط بوده و یك پاسخ رفتاری را در جهت تصحیح این بی نظمی ها به كار می اندازد. مثلا قشر بیشین حدقه ای ممكن است زمانی فعال شود كه شخصی به كثیفی روی دستانش توجه می كند.

سروتونین

سروتونین (Serotonin) هم احتمالا در اختلال وسواس فكری-عملی نقش بازی می كند. داروهایی نظیر فلوكسی تین (یا پروازك) كه بازداری كننده جذب مجدد سروتونین است نشانگان اختلال وسواس فكری-عملی را در نوجوانان مبتلا به این اختلال كاهش می دهد. بر اساس تحقیقات انجام شده داروهایی كه به طور مصنوعی فعالیت سروتونرژیك را افزایش می دهند اغلب نشانگان را بدتر می كنند.

دلایل محیطی

عوامل ژنتیكی و زیست شناختی ممكن است زمینه نشانگان اختلال وسواس فكری-عملی باشند، اما اختلال احتمالا از طریق یادگیری ادامه می یابد. وسواس های فكری زمانی گسترش می یابند كه مردم محرك های محیطی خاصی را با افكار یا باورهای برانگیزننده اضطراب تداعی می كنند.

بیماری اختلال وسواس فكری-عملی (OCD) چیست؟

راه های درمان بیماری اختلال وسواس فكری-عملی (OCD)

رفتار درمانی

درمان رفتاری-شناختی یا CBT معمولا درمان انتخابی برای جوانان مبتلا به اختلال وسواس فكری-عملی (OCD) است. معمولا درمان رفتاری-شناختی که به عنوان یک روش درمانی به کار برده می شود، شامل سه مولفه اصلی است:

• جمع آوری اطلاعات
• پیشگیری از پاسخ و مواجهه
• تعمیم

در مرحله اول، متخصص بالینی با والدین و کودک مصاحبه ای انجام می دهد تا اطلاعاتی را از تاریخچه روان شناختی خانواده، نشانگان مرضی کودک و ظهور و دوره اختلال به دست آورد. برای متخصص بالینی مهم است که دقیقا تعیین کند که کودک چه نوع وسواس های فکری و عملی را نشان می دهد.

مرحله بعدی پیشگیری از پاسخ و مواجهه (EX/RP) است. با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده در حین مصاحبه، کودک و متخصص بالینی سلسله مراتبی از محرک های ترسناک به طور تدریجی و افزایش در سلسله مراتب مواجه می کند.

آخرین مولفه درمان رفتاری- هیجانی یا CBT شامل آموزش تعمیم و پیشگیری از بازگشت (عود) است. والدین در این قسمت درمان نقش مهمی بر عهده دارند.

دارودرمانی

تاثیر داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (Tricyclic antidepressants) و مهارکننده های انتخابی باز جذب سروتونین (SSRI) در درمان کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال وسواس فكری-عملی (OCD) ثابت شده است. مطالعات نشان می دهد که کلومیپرامین (یک ضد افسردگی سه حلقه ای) و فلوکسی تین (یک مهارکننده های انتخابی باز جذب سروتونین) بهتر از دارونماها، نشانگان OCD را کاهش می دهند.

در مجموع نتایج نشان می دهد، کودکانی که ترکیبی از درمان رفتاری شناختی (CBT) و درمان دارویی را گرفتند، کاهش نشانگان بیشتری از کودکانی نشان دادند که تنها یکی از این روش ها را انجام داده اند.

از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.

برای خریدمعجون اعصاب کلیک کنید

معجون اعصاب را با خواص تقویت اعصاب، آرامبخش، ضد استرس، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.

ارتباط آنلاین در تلگرام