معرفی گیاه زرآوند و خواص دارویی آن در طب سنتی

گیاه زرآوند و خواص دارویی آن

گیاه زرآوند در کتب طب سنتی با نام های زرآوند و زریوند آمده است. دو نوع معروف دارد یکی را زرآوند گرد و به اصفهانی نخود الوندی و نوع دوم را زرآوند دراز گویند. در برخی مدارک از جمله پارسا در فلور ایران خربزه ابوجهل نام برده شده است. در بازار دارویی هند گیاه را زرآوند طویل گویند.

گونه هایی از این گیاه در ایران می رویند و خواص دارویی آن ها باید مطالعه شود. در غرب ایران در قصر شیرین، کوه الوند همدان، بین اشتران کوه و کوه ساس، کوه چهار خاتون، کوه رازوند و عباس آباد همدان می روید. اطراف تهران، کرج، ونک، اوین، شمیرانات و در آذربایجان می روید. در مناطق شمال بین درختان زیتون رودبار می روید. در طب سنتی معمول است ساقه زیرزمینی یا بیخ گیاه مصرف می شود و از هندوستان وارد شده و در بازار به نام زرآوند عرضه می شود.

گیاه زرآوند و خواص دارویی آن

مشخصات ظاهری زرآوند:

زرآوند گیاهی است علفی با ساقه زیرزمینی چند ساله و پایا، ساقه هوایی آن کوتاه به بلندی 30 -40 سانتیمتر که در محل اتصال برگ ها زاویه منفرجه ای دارد. برگ های آن کامل، متناوب، قلبی شکل و نوک تیز است و در مورد زرآوند گرد بی دندانه و زبر و در مورد زرآوند دراز با دندانه و دمبرگ است.

گل ها که از فاصله بین برگ و ساقه خارج می شوند ارغوانی یا صورتی با بوی نامطبوع هستند. ساقه زیرزمینی یا بیخ آن کاشت و به ضخامت حدود یک انگشت چاق، رنگ ظاهر آن تیره مایل به سرخی با طعمی کمی تلخ است. مرغوبترین آن بیخی است که به رنگ زعفرانی و ضخیم باشد و کهنه تر از دو سال نباشد زیرا پس از آن قوت دارویی آن از دست می رود. این گیاه در اروپا، آسیای مرکزی، هندوستان و مناطق مدیترانه ای و گونه هایی از آن در ایران می روید.

ترکیبات شیمیایی زرآوند را بشناسیم.

از نظر ترکیبات شیمیایی در نوع هندی آن موادی همچون یک ماده متبلور احتمالا یک گلوکوزید و یک ماده عامل تلخ با طبیعت گلوکوزیدی به نام ایزو آریستولوچیک اسید و ماده آلانتوان و در حدود 05/0 درصد آلکالوئید آریستولوچین و اسانس روغنی فرار شامل ترکیبات کاربونیل و مقدار خیلی کمی روغنی با بوی ایزو وانیلین که در حدود 52/0 درصد ریشه را تشکیل می دهد، می باشد.