با گیاه شیح یا درمنه ترکی آشنا شویم
گیاه شیح و خواصش را بدانیم !
در کتب طب سنتی برای گیاه اصناف و اقسام مختلف قایل هستند. اغلب آن ها از نظر خواص مشابه می باشند و با نام های درمنه، درمنه ترکی، شیح بری، شیح کوهی، شیح بحری، شیح ارمنی و شیح یهود و شیح خراسانی نامبرده شده است. این گیاهان گونه ها و واریته های مختلفی از درمنه ها هستند.
مشخصات گیاه شیح
گونه ها و واریته های گیاهان یاد شده خیلی کوتاه در حدود یک وجب است. قاعده ساقه های آن ها سخت و چوبی محصور در برگ های کوچک پوشیده از کرک سفید می باشد. اغلب روی زمین گسترده به بلندی 1- 1/5 متر است. آنچه که در بازار دارویی تحت نام شیح یاسمن کنترا عرضه می شود مخلوطی از غنچه های ناشکفته تعدادی از گیاهان بالا است که همه آن ها در دفع کرم شکم موثر هستند. این گیاهان در کرمان ایران، کوه لاله زار، اراک و کوه هزار مسجد در ارتفاعات 3000 متر در خراسان می روید.
ترکیبات شیمیایی گیاه شیح
از نظر ترکیبات شیمیایی در گیاه شیح ماده آرتمیزین، سانتونین و اسانس وجود دارد. حداکثر مقدار مواد عامله شیح یعنی مقدار سانتونین و آرتمیزین در حدود 2-3 درصد غنچه ها می باشد و آن موقعی است که غنچه ها نشکفته هستند و پس از شکفتن غنچه ها و گل ها مقدار آن کاهش می یابد. مقدار اسانس 4-8 درصد و شامل سینئول، کمی ترپنیئول، پی نن و سسکی ترپن است. سانتونین ترکیب شیمیایی متبلوری است و در 170 درجه سانتی گراد ذوب و در قلیایی ها حل می شود. غنچه های شیح از پرز مخصوصی پوشیده شده و نشکفته آنکه مورد مصرف است مانند دانه می باشد. رنگ آن خاکستری رقمی از آن، پس از اینکه کهنه شده قرمز رنگ مایل به قهوه ای می شود. طعم آن تلخ و تند با بوی نسبتا قوی است.
با گیاه شیح یا درمنه ترکی آشنا شویم
خواص و کاربرد شیح
در هندوستان از شیح به عنوان قوی ترین اقسام درمنه و افسنطین برای کرم کشی شکم استفاده می شود و بر ضد انگل آسکارید لومبری کوئید موثر است. از شیح در بیماری قند نیز استفاده می شود زیرا مقدار قند ادرار را خیلی پایین می آورد. شیح از نظر طبیعت طبق رای حکمای طب سنتی خیلی گرم و خشک است و از نظر خواص معتقدند که گازها را تحلیل می برد و کرم های دراز و کرم های روده را می کشد.
معمولا از نظر تسهیل خروج کرم های کشته آن را با مسهلی نظیر سنا می خورند. برای سکسکه، سختی تنفس، دل پیچه و درد سرین نافع است. ضماد آن برای گزیدن عقرب و سموم سرد مفید است. مقدار خوراک آن در مورد مسمومیت ها تا 12 گرم و در مورد سایر ناراحتی ها تا 8 گرم است. ضماد خاکستر آن با روغن زیتون یا روغن زنبق برای جلوگیری از ریختن مو و تسریع در رشد مو موثر است.
نکته:
شیح مضر معده و عصب است و سردرد می آورد از این نظر باید با مصطکی و ترمس خورده شود.
همچنین بخوانید: بررسی خواص درمانی گیاه برنجاسف یا درمنه
گرد شیح یا درمنه :
به مقدار کافی غنچه ناشکفته گیاه را گرفته با دقت پاک کنید و در گرم خانه 25 درجه سانتی گراد بخشکانید و نرم بکوبید، از الک ریز رد کنید. این گرد در دفع کرم های دراز روده خیلی موثر است. 3 تا 4 روز این گرد را با عسل یا مربا و یا شیر مخلوط کرده و صبح ناشتا بخورید.
دم کرده شیح :
10 گرم گرد شیح را در 500 گرم آب دم کرده صاف نمایید و برای دفع کرم 2-3 بار در روز بیاشامید.
شربت دافع کرم با مسهل :
سنای مکی 5 گرم، ریوند چینی 5 گرم، شیح یا درمنه 5 گرم، افسنطین بحری 5 گرم، اینها را در مقداری آب جوش دم کنید که صاف شده آن 250 گرم شود و با کمک حرارت ملایمی 475 گرم قند را در آن حل کنید و هر روز صبح یک قاشق مرباخوری بیاشامید.
برای دفع کرم سابقا معمول بود از ماده سانتونین به تنهایی نیز استفاده می شد. مقدار خوراک آن 50 – 30 سانتی گرم است که در یک کاسه بخورند و فردای آن روز نیز مسهل روغن کرچک میل کنند. در بعضی اشخاص خوردن سانتونین باعث می شود که به طور موقتی تا چندین ساعت رنگ اشیا را سبز می بینند که البته پس از مدتی این عارضه رفع می شود. سانتونین با اسیدها و الکل ها سازگار نیست بنابراین در موقع خوردن سانتونین از خوردن آن ها باید پرهیز کرد.
تنقیه برای دفع کرم شکم :
2- 10 گرم غنچه ناشکفته درمنه را در 100 گرم آب جوش در مدت نیم ساعت دم و برای رفع کرم های دراز تنقیه کنند.
توجه !
درمنه یا شیح با اسیدها و سولفات آهن و سولفات مس و تانن ناسازگار است و باید در موقع خوردن درمنه دقت شود که از این املاح و مواد خورده نشود.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
درمنه ترکی را با خواص ضد کرم قوی (آسکاریس)، کاهش دهنده قند خون، آرام بخش، اشتها آور، بدون هيچ اسانس و افزودني شيميايي، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.
