راهکارهایی برای مقابله با پرواز زدگی در هواپیما
راهکارهایی برای مقابله با پرواز زدگی در هواپیما
هواپیما زدگی اصطلاحی است جهت توصیف نشانه هایی که از اختلاف بین ساعت درونی و محیط خارجی هنگامی که یک مسافر چندین منطقه زمانی را به سرعت طی می کند ناشی می شود. در چنین شرایطی که غالبا به دنبال مسافرت های طولانی با هواپیماهای پر سرعت در عرض جغرافیایی رخ می دهد، ریتم های فیزیولوژیک بدن که ذاتا با سیکل های شبانه روزی منطبق می باشند برای هماهنگی با ساعت منطقه جدید ناچارند که مجددا تنظیم شوند. واضح است که پرسنل پرواز به جهت شغل خود بیش از سایر افراد در معرض وقوع علایم هواپیما زدگی قرار داشته و به همین دلیل نیاز به آگاهی بیشتر در مورد شناخت علایم و روش های جدید مقابله با آن دارند.
از زمانی که علایم هواپیما زدگی برای نخستین بار توصیف شد چیزی حدود 60 سال می گذرد و از آن به بعد به موازات پیشرفت در زمینه صنایع هوایی تحقیق و بررسی در مورد این پدیده نیز ادامه یافته و در چند سال اخیر نیز شتاب فزاینده ای داشته است.
مکانیسم !
علت و عامل اصلی شناخته شده برای تنظیم ساعت درونی ملاتونین است که از غده پینه آل ترشح شده و سبب القای خواب آلودگی می شود. نور روز ترشح ملاتونین را سرکوب می کند. مصرف غذا و سایر فاکتورها نیز روی ترشح ملاتونین موثرند.
نشانه های هواپیما زدگی !
نشانه های هواپیما زدگی موقتی و گذرا بوده و شامل مواردی همچون خواب آلودگی زیاد در طول روز، بی خوابی شبانه، افت عملکرد، سردرد، احساس کسالت، بی حالی و ایجاد نشانه هایی در سیستم گوارش می باشد. پاسخ افراد به عبور سریع از مناطق زمانی مختلف و همچنین توانایی تطبیق آن ها با منطقه زمانی جدید در هر فرد متغیر است. به طور کلی هواپیما زدگی در مسافرت های به سمت شرق به صورت شایع تر و با شدت بیشتر نسبت به زمانی که مسافران به سمت غرب حرکت می نمایند دیده می شود. در مواردی همچون افزایش سن، مسافرت به سمت شرق، تاثیر جهت حرکت بر روی خواب، درمان مدت زمان مورد نیاز جهت، ایجاد تطابق افزایش می یابد.
تاثیر جهت حرکت بر روی خواب !
از نتایج تحقیقات چنین بر می آید که سرعت انجام تطابق در پروازهای به سمت غرب حدود یک و نیم ساعت در روز و در پروازهای به سمت شرق حدود 1 ساعت در روز می باشد. مسافرت به سمت شرق همراه است با مشکل در به خواب رفتن در منطقه جدید و همچنین مشکل در بیدار شدن در هنگام صبح، مسافرت به سمت غرب همراه است با احساس خواب آلودگی در اوایل شب و بیدار شدن قبل از سحر.
درمان هواپیما زدگی !
روش های درمان هواپیما زدگی را می توان به دو گروه کلی غیر داروئی و دارویی تقسیم نمود.
راهکارهایی برای مقابله با پرواز زدگی در هواپیما
1- درمان غیر دارویی :
چندین نوع درمان غیر دارویی جهت کاهش نشانه های هواپیما زدگی مورد استفاده قرار گرفته است. اساس کار عبارت است از تنظیم و تعدیل نمودن با سه عامل مواجهه با نور، فعالیت های کاری و زمان صرف غذا با موارد زمانی منطقه جدید، جهت تنظیم مواجهه با نور از ماسک های نور و جعبه های نور استفاده می شود. این وسایل قابل خریداری بوده و همچنین در برخی از هتل ها نیز در دسترس مسافران می باشند.
افرادی که به سمت شرق مسافرت می کنند باید از نور درخشان در صبح استفاده نمایند و افرادی که به سمت غرب مسافرت می نمایند باید از نور درخشان در بعد از ظهر استفاده نمایند.
رژیم آرگون !
در این رژیم از دوره های متناوبی از وعده های غذایی کم کالری در صبح و پر کالری در شب به مدت چند روز قبل از عزیمت استفاده می شود. البته این روش تاکنون به طور رسمی تحت بررسی و مطالعه قرار نگرفته است. مکانیسم احتمالی این رژیم در برداشتن یک صبحانه پر پروتئین است که سبب افزایش دوپامین شده که نهایتا سبب افزایش هوشیاری می گردد. همچنین وجود یک شام پر کربوهیدرات سبب افزایش ترشح سروتین و در نتیجه افزایش خواب آلودگی شبانه می گردد.
2- درمان دارویی!
داروهای بدون نسخه و نسخه شده سبب تسهیل خواب در هنگام مسافرت های طولانی مدت یا پس از رسیدن به مقصد و هنگام به خواب رفتن در محل جدید به کار می رود. لازم به ذکر است که مصرف هر گونه داروی خواب آور برای کلیه پرسنل پرواز و به طور خاص برای خلبانان در حین پرواز ممنوع بوده و استفاده از این داروها در درمان علایم هواپیما زدگی تنها در زمان استراحت در مبدا و یا مقصد آن هم تحت نظر پزشک توصیه می گردد.
به طور کلی جهت کاهش هواپیما زدگی توصیه می گردد که مسافران در حین پرواز از موارد زیر اجتناب نمایند:
- پرهیز از مصرف الکل
- خودداری از مصرف بیش از حد غذا
- نشستن طولانی مدت ولی استثنا در مورد مصرف آب توصیه شده است که مسافران حداقل نیم لیوان در ساعت و یا معادل یک لیتر در هر 4-5 ساعت از زمان پرواز آب بنوشند.
بسیاری از افراد ضمن مسافرت با ماشین، هواپیما، قطار یا کشتی دچار بیماری حرکت ماشین زدگی، دریا زدگی و … می شوند. علایم بیماری حرکت شامل سرگیجه، تهوع و گاهی استفراغ است. اضطراب ممکن است این علایم را بدتر کند.
همچنین بخوانید: بهترین و سریعترین راه درمان حالت تهوع
چه باید کرد !؟
- اگر در حین حرکت احساس تهوع به شما دست داد سعی کنید از پنجره وسیله نقلیه به بیرون نگاه کنید.
- اگر سوار بر قطار هستید و رو به عقب قطار نشسته اید جایتان را عوض کنید تا رو به جلوی قطار باشید
- اگر سوار بر کشتی هستید به مرکز کشتی بروید که نوسان های عرشه در آن کمتر حس می شود.
بیماری مسافرت !
از هر 10 نفر، 9 نفر در طول زندگی خود دچار بیماری مسافرت می شوند. این بیماری که در کودکان شایع تر است، موجب تهوع، استفراغ و سردرد در افراد حساس می شود. اگر به حرکت حساس هستید و به بیماری مسافرت دچار می شوید سعی کنید در طول نشستن در وسایل نقلیه کاملا به صندلی تکیه دهید و صندلی را به حالت نیمه خوابیده قرار دهید، بهتر است در قسمتی از وسیله نقلیه قرار بگیرید که کمترین تکان را دارد و از درون خودرو به مناظر نگاه نکنید و یا اگر در قایق یا کشتی هستید به موج ها ننگرید و فقط به افق چشم بدوزید. از بوهای تحریک کننده مانند سیگار دوری کنید، سعی کنید از شب قبل از مسافرت، غذا و نوشیدنی را در حد کمتری میل بفرمایید و در طول راه نیز شکم خود را سبک نگاه دارید، فقط هنگامی از دارو استفاده کنید که سایر توصیه ها برای شما مفید نباشد.
توجه داشته باشید !
راننده خودرو نباید از این داروها استفاده کند چون موجب کاهش هوشیاری وی و افزایش احتمال تصادف می شود. اگر به این عارضه حساس هستید با پزشک مشورت کنید، چند نوع داروی با نیاز به نسخه و بی نسخه وجود دارند که به رفع این علایم کمک می کنند برای تهیه این داروها به داروخانه ها مراجعه کنید.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
ریشه کلمبو را با خواص تقویت کننده عمومی بدن و مقوی معده، تسهیل کننده عمل هضم و تصفیه کننده خون، رفع کننده استفراغ های با منشأ عصبی و آرام بخش، ضد اسکوربوت و اشتهاآور، برطرف کننده ضعف دوره نقاهت و رفع کننده ضعف های مربوط به اختلالات دستگاه هاضمه، رفع کم خونی، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.
