راه های انتقال، پیشگیری و درمان بیماری کزاز
با راه های انتقال، پیشگیری و درمان بیماری کزاز آشنا شوید.
کزاز (Tetanus) ﺑﯿﻤﺎری ﺣﺎدی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﯾﮏ ﺳﻢ ﻋﺼﺒﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻗﻮی ﻧﺎﺷﯽ از رﺷﺪ ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻏﯿﺮ ﻫﻮازی ﮐﻠﺴﺘﺮﯾﺪﯾﻮم ﺗﺘﺎﻧﯽ در درون ﺑﺎفت های ﻧﮑﺮوزه ﺷﺪه (بافت های مرده) در زخم های ﮐﺜﯿﻒ ﯾﺎ آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﻨﺪ ﻧﺎف اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد. ﻋﻼﯾﻢ اوﻟﯿﻪ ﺑﯿﻤﺎری ﮐﺰاز ﻧﺎراﺣﺘﯽ و ﺑﯽﺧﻮاﺑﯽ اﺳﺖ. ﺑﻪ زودی ﻋﻀﻼت ﻓﮏ و زﺑﺎن ﺗﺸﻨﺞ ﭘﯿﺪا ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺪرت ﺑﺎز ﮐﺮدن دﻫﺎن را ﺑﺮای ﺣﺮف زدن ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺟﻮﯾﺪن ﻏﯿﺮ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽﺷﻮد.
ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺸﻨﺞ ﻋﻀﻼت ﻓﮏ و زﺑﺎن، ﻋﻀﻼت ﺳﺮ و ﺻﻮرت، ﮔﺮدن، ﺳﺎﻋﺪ، دﺳﺖ و ﭘﺎ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﮐﻤﺮ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﺸﻨﺞ ﻣﯽﺷﻮد. ﺗﺸﻨﺞ ﻋﻀﻼت ﺻﻮرت ﺳﺒﺐ ﭘﯿﺪاﯾﺶ ﻗﯿﺎﻓﻪ ﺧﻨﺪان ﺑﻪ ﻧﺎم ﻟﺒﺨﻨﺪ ﮐﺰازی (ﺗﻤﺴﺨﺮآﻣﯿﺰ) و ﺗﺸﻨﺞ ﻋﻀﻼت ﮐﻤﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺧﻤﯿﺪﮔﯽ آن ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﻣﯽﺷﻮد. اﯾﻦ ﺗﺸﻨﺠﺎت دردﻧﺎك ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺗﺐ ﻣﺨﺘﺼﺮ در ﺣﺪود 38 درﺟﻪ اﺳﺖ.
ﺑﯿﻤﺎری ﮐﺰاز از ﭼﻨﺪ روز ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻣﯽﮐﺸﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﺸﻨﺞ ﻋﻀﻼت ﺗﻨﻔﺲ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺮگ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺑﺎ ﺳﺮم ﺿﺪ ﮐﺰاز در ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﻢ ﻣﯿﮑﺮوب ﺑﻪ ﺳﻠﻮل های ﻋﺼﺒﯽ ﻧﺮﺳﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻌﻼوه ﻋﻀﻼت ﻗﻔﺴﻪ ﺳﯿﻨﻪ، ﺷﮑﻢ و ﭘﺸﺖ ﻧﯿﺰ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ دﭼﺎر ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﮔﺮﻓﺘﮕﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﻋﻀﻼت ﺗﻨﻔﺴﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻨﻔﺲ ﻣﺸﮑﻞ ﺑﺮای ﺑﯿﻤﺎران ﻣﯽﮔﺮدد. ﻣﺨﺰن ﻋﺎﻣﻞ ﮐﺰاز ﻣﺤﯿﻂ اﺳﺖ و ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل از ﯾﮏ ﻓﺮد ﺑﻪ ﻓﺮد دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺴﺖ. ﮐﺰاز ﻧﻮزادی ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم زاﯾﻤﺎن در اﺛﺮ ورود ﻫﺎگ ﺑﺎﺳﯿﻞ ﺑﻪ ﺑﺪن از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻨﺪﻧﺎف ﮐﻪ ﺑﺎ وﺳﺎﯾﻞ آﻟﻮده ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﯾﺎ ﺑﻌﺪ از وﺿﻊ ﺣﻤﻞ در اﺛﺮ ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن ﻣﺤﻞ ﻗﻄﻊ ﺑﻨﺪﻧﺎف ﺑﺎ ﻣﻮادی ﮐﻪ ﺑﺸﺪت آﻟﻮده ﺑﻪ ﻫﺎگ ﮐﺰاز اﺳﺖ و در ﺑﺮﺧﯽ از ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ از ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﻮﻟﺪ اﺳﺖ اﯾﺠﺎد می شود.
راه های انتقال، پیشگیری و درمان بیماری کزاز
ﻋﺎﻣﻞ ﻋﻔﻮﻧﺖ : ﺑﺎﺳﯿﻞ ﻏﯿﺮ ﻫﻮازی ﮐﻠﺴﺘﺮﯾﺪﯾﻮم ﺗﺘﺎﻧﯽ (Clostridium tetani)
وﻗﻮع : اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری ﮔﺴﺘﺮش ﺟﻬﺎﻧﯽ دارد. اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎری در ﻧﻮاﺣﯽ ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻣﺪﻓﻮع ﺣﯿﻮاﻧﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ. در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری ﻋﻤﺪﺗﺎ اﻓﺮاد ﺑﺰرﮔﺴﺎل را ﻣﺒﺘﻼ ﻣﯽﮐﻨﺪ زﯾﺮا ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺮ ﻋﻠﯿﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری واﮐﺴﯿﻨﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ. ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻣﻮﻟﺪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری در ﺧﺎك و ﮐﻮد ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮد و در زﺧﻢ ﺑﺪن وارد ﺷﺪه و ﺗﮑﺜﯿﺮ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﺳﻢ آن در اﻣﺘﺪاد اﻋﺼﺎب ﺑﻪ ﻣﺮاﮐﺰ ﻧﺨﺎﻋﯽ و ﻣﻐﺰی ﻣﯽرﺳﺪ.
ﻣﺨﺰن : روده اﺳﺐ و ﺳﺎﯾﺮ ﺣﯿﻮاﻧﺎت، روده اﻧﺴﺎن و…. ﺑﺎﮐﺘﺮی ها (ﮐﻠﺴﺘﺮﯾﺪﯾﻮم ﺗﺘﺎﻧﯽ) ﮐﻪ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ، ﺑﻮﯾﮋه در ﺧﺎك، ﮐﻮد و ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر وﺟﻮد دارﻧﺪ.
روش اﻧﺘﻘﺎل : ﺑﺎﮐﺘﺮی ها ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﮑﺎف در ﭘﻮﺳﺖ از ﺟﻤﻠﻪ ﺳﻮختگی ها ﯾﺎ زخم های ﺳﻮراخ ﺷﺪه وارد ﺷﻮﻧﺪ. ﺳﻤﻮم ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﺎﮐﺘﺮی ها ﺑﻪ اﻋﺼﺎﺑﯽ ﻣﯽروﻧﺪ ﮐﻪ اﻧﻘﺒﺎض ﻋﻀﻼت را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ١٠٠ ﻋﻤﻮﻣﯿﺖ دارد. اﺳﭙﺎﺳﻢ ﻋﻀﻼﻧﯽ و ﺗﺸﻨﺞ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ. ﻫﺎگ ﺑﺎﺳﯿﻞ ﮐﺰاز از راه زﺧﻢ ﻫﺎی آﻟﻮده ﺑﻪ ﺧﺎك، ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر ﺧﯿﺎﺑﺎن، ﻣﺪﻓﻮع ﺣﯿﻮاﻧﺎت و ﯾﺎ اﻧﺴﺎن وارد ﺑﺪن ﺷﻮد. وﻟﯽ ﭘﺎرﮔﯽ ﻫﺎی وﺳﯿﻊ، زخم های ﮐﻮﭼﮏ و ﻏﯿﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ و ﺗﺰرﯾﻘﺎت آﻟﻮده ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر، اﻋﻤﺎل ﺟﺮاﺣﯽ ﮐﻮﭼﮏ، ﺳﻘﻂ ﺟﻨﯿﻦ و زاﯾﻤﺎن در ﺷﺮاﯾﻂ ﻏﯿﺮ ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ و آﻟﻮده از راه های اﻧﺘﻘﺎل اﺳﺖ. وﺟﻮد اﺟﺴﺎم ﺧﺎرﺟﯽ و ﯾﺎ ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎی ﻧﮑﺮوزه رﺷﺪ ﺑﺎﮐﺘﺮی ﻏﯿﺮ ﻫﺎزی ﮐﺰاز را ﺗﺴﺮﯾﻊ می کند.
