خواص و مضرات کنجد و ارزش غذایی این دانه های ریز
درباره خواص و مضرات کنجد بیشتر بدانید
مشخصات ظاهری گیاه کنجد
کنجد یا سمسم یا جلجلان (با نام علمی Sesamum indicum) گیاهی یکساله از خانواده کنجدیان (Pedaliaceae) است که ارتفاع آن تا یک متر میرسد. برگهای گیاه کنجد بیضی، باریک و با حاشیهای دندانهدار هستند و قسمت انتهایی ساقه آن پوشیده از کرک میباشد. گلهای کنجد به رنگ سفید یا قرمز بوده و دارای چندین پرچم هستند. میوه کنجد به صورت کپسول و حاوی دانههای کوچک، مسطح، بیضی شکل و روغنی است که به دانه کنجد معروف میباشند و تنها قسمت خوراکی این گیاه محسوب میشوند. از این دانهها روغن کنجد استخراج میشود که دارای مصارف غذایی و درمانی است.
ترکیبات شیمایی موثر درکنجد
دانه های کنجد حاوی ترکیبات شیمایی موثر مانند لیگان ها و فیتواسترول ها (خصوصا بتا، سیتوسترول و کامپسترول) می باشند. علاوه بر این، این دانه ها سرشار از اسیدهای چرب اشباع شده و اسیدهای چرب اشباع نشده نظیر پالمیتیک، پالمیتولئیک، استئاریک، اولئیک، لینولئیک، لینولنیک و اکوسنوئیک می باشد.
ارزش غذایی کنجد
دانه های کنجد سرشار از مواد مغذی برای حفظ سلامت بدن هستند. بر اساس جدول ارزش غذایی در هر 100 گرم کنجد، 4.69 میلی لیتر آب، 23.45 گرم کربوهیدرات، 17.73 گرم پروتئین، 49.67 گرم چربی،11.8 گرم فیبر و 573 کالری می باشد. علاوه بر این حاوی مواد معدنی و ویتامین هایی نظیر مس، منگنز، کلسیم، منیزیم، آهن، فسفر، روی، ویتامین ب یک، ویتامین ب 3، ویتامین ب 6، ویتامین آ و ویتامین ای است.
فواید و موارد مصرف کنجد
-
کاهش چربی خون:
- دانههای کنجد منبع خوبی از استرولهای گیاهی هستند که به کاهش سطح چربی خون کمک میکنند. این خاصیت به بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی کمک میکند.
-
ضد التهاب و درمان بیماریهای استخوانی:
- کنجد دارای خاصیت ضد التهابی است که سبب پیشگیری و درمان بیماریهای استخوانی مانند پوکی استخوان و انواع آرتریت(التهاب مفاصل)، بهویژه روماتیسم میشود. این خاصیت کنجد میتواند به کاهش التهاب و درد مفاصل کمک کند.
-
درمان یبوست:
- دانهها و خصوصاً روغن کنجد به درمان یبوست کمک میکنند. مصرف منظم کنجد میتواند حرکات روده را بهبود بخشد و به رفع یبوست کمک کند.
-
پیشگیری از میگرن:
- مصرف کنجد از ابتلا به بیماری میگرن پیشگیری میکند. ترکیبات موجود در کنجد میتوانند به تنظیم سطح سروتونین و کاهش التهاب عصبی کمک کنند که باعث کاهش وقوع میگرن میشود.
-
خواص ضد سرطانی:
- دانههای کنجد حاوی ترکیبات ضد سرطانی مانند لیگنانها هستند که میتوانند خطر ابتلا به سرطان، بهویژه سرطان سینه و سرطان روده را کاهش دهند. این ترکیبات با کاهش رشد سلولهای سرطانی و جلوگیری از تشکیل تومورها عمل میکنند.
-
افزایش استقامت بدن در برابر سموم:
- مصرف کنجد میتواند استقامت بدن در برابر سموم جانوران گزنده را افزایش دهد. این خاصیت به افزایش مقاومت بدن در برابر آسیبهای ناشی از سموم کمک میکند.
-
کاهش اسیدیته معده:
- کنجد میتواند اسیدیته معده (ترشی معده) را کاهش دهد. مصرف کنجد به تنظیم pH معده و کاهش ترشی معده کمک میکند، که باعث بهبود سلامت گوارش میشود.
همچنین بخوانید: فواید کنجد و عسل را بشناسید
طب سنتی و درمان با کنجد
در طب سنتی دانه های کنجد دارای طبع گرم، ضد التهاب، ملین، مغذی، قابض، مدر می باشند. این دانه ها در طب سنتی برای کاهش فشار خون و کلسترول خون، تقویت کلیه و کبد، پیشگیری از ریزش و سفید شدن موهای سر، درمان وز وز گوش، درمان تنگی نفس، سرفه و اسهال خونی (دم کرده برگ آن)، افزایش شیر و قدرت جنسی، مصرف موضعی آن (به صورت روغن یا ضماد) جهت درمان بواسیر، لطیف کننده صدا، سوختگی و زخم نیز استفاده می شود.
نحوه مصرف دانهها و روغن کنجد در طب سنتی
-
مصرف موضعی یا خوراکی روغن کنجد در درمان بیماریها:
- امروزه از روغن سرد کنجد برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشود. مصرف این روغن به صورت موضعی و خوراکی در درمان مشکلات مختلفی مؤثر است. باید توجه داشت که با داغ کردن روغن کنجد، بسیاری از خواص خود را از دست میدهد، بنابراین بهتر است از روغن سرد آن استفاده شود.
-
درمان خشکی مخاط بینی با روغن کنجد:
- در یک مطالعه، مصرف موضعی روغن خالص کنجد در درمان خشکی داخل بینی (مخاط) بسیار مؤثر بوده است. این روش به مرطوب نگهداشتن مخاط و کاهش خشکی آن کمک میکند.
-
افزایش وزن با ترکیب دانه کنجد و مواد دیگر:
- افرادی که میخواهند وزن خود را افزایش دهند، میتوانند دانه کنجد، شکر نی، تخم خشخاش و مغز بادام شیرین را به طور مساوی کوبیده و صبحها ناشتا میل کنند. این ترکیب مقوی و انرژیبخش است و به افزایش وزن کمک میکند.
-
تنظیم عادت ماهانه با مصرف دانه کنجد و نخود:
- زنانی که عادت ماهانه آنان عقب افتاده است، میتوانند مقداری دانه کنجد را با مقداری نخود طبخ کرده و پس از صاف نمودن، آب آن را میل کنند. این ترکیب به تنظیم عادت ماهانه کمک میکند و در صورتی که حامله نباشند، عادت ماهانه آنان را باز میگرداند.
-
رفع ترشی معده و سوزش مری با شیره دانه کنجد:
- افرادی که بعد از غذا دچار ترشی معده و سوزش مری میشوند، میتوانند ضمن کاهش مصرف غذا و چربیها، دانه کنجد را کوبیده و شیره آن را گرفته با مقداری نبات میل کنند. این ترکیب ترشی معده و سوزش مری را کاهش میدهد.
مضرات کنجد
برخی افراد ممکن است به دانه های کنجد واکنش و حساسیت نشان داده و باعث کاهش فشار خون، مشکل در تنفس، سرفه، کاهش ضربان قلب، تهوع، استفراغ، احساس خارش در داخل دهان، درد شکم و قرمزی پوست شوند.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
کنجد خام را با خواص کمک به کاهش فشار وچربی خون، درمان یبوست، پیشگیری از میگرن، پوکی استخوان، سرطان روده، لطیف کننده صدا، افزایش توان جنسی در مردان، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.