اهمیت تغذیه سالمندان و نیازهای ضروری آنان
آهمیت تغذیه سالمندان و نیازهای ضروری یک رژیم غذایی مناسب در دوران پیری
بیش از ۲ هزار سال است که حکمای طب سنتی پی به خواص برخی از خوراکی ها و در حقیقت علم تغذیه پی برده اند. باید دانست که خوردن غذا تنها برای سیر شدن و لذت بردن نیست، بلکه تغذیه امری است فوق العاده حساس و مهم که به ویژه در ادامه زندگی توام با سلامت و نشاط عاملی موثر به شمار می آید. اما آنچه که در علم تغذیه اهمیت دارد این است که هر گروه سنی و جنسیتی نیازهای تغذیه ای مختص خود را دارند. یکی از این گروه ها سالمندان هستند. نیازهای تغذیه ای افراد سالمند مانند دیگر افراد بزرگسال است، اما برخی بیماری های شایع و حتی پیشگیری از آن ها، اهمیت به تغذیه مناسب برای این افراد را دو چندان می کند.حال در ادامه این مقاله با تغذیه سالمندان و نیازهای ضروری یک رژیم غذایی مناسب آشنا شوید.
اهمیت تغذیه در دوران پیری
در بین عوامل محیطی که پیری را تعیین می کنند، تغذیه نقش حساسی را بازی می کند. تغذیه یکی از عواملی است که در هر مرحله از دوران زندگی اثر عمیقی روی پیری دارد. امروزه شواهد زیادی در تایید این عقیده وجود دارد که کفایت تغذیه ای در مراحل اولیه زندگی حتی در دوران بارداری، می تواند در بهبودی مراحل بعدی زندگی تاثیر داشته باشد. الگوی غذا خوردن ما در طول زندگی کم کم به صورت یک عامل تاثیر گذار عمل می کند.
برخی از بیماری ها و اختلالات از قبیل چاقی، تصلب شرایین، سرطان، دیابت، پوکی استخوان و … با عادات غذاخوردن در دراز مدت رابطه دارد و نوع تغذیه می تواند روند بیماری را در مراحل بعدی زندگی به تاخیر انداخته و یا تغییر دهد. اما نکته قابل توجه این است که تغییر در رژیم غذایی سبب درمان بیماری در افراد سالمند نمی شوند، بلکه تنها روند پیشرفت بیماری را آهسته می کند.
علل بی اشتهایی و سوء تغذیه در افراد سالمند
حفظ تغذیه مناسب یکی از مشکلات عمده بسیاری از افراد سالمند است. سالمندانی که تنها زندگی می کنند معمولا غذا خوردن برای آنان مشکل است. عوامل بسیاری سبب بروز این مشکل می شود که مهمترین آن ها عبارتند از:
دندان مصنوعی
یکی از عوامل مهم سوء تغذیه در افراد سالمند، دندان های مصنوعی است. هنگامی که دندان های مصنوعی به خوبی قرار نمی گیرند باعث مصرف ناکافی پروتئین میوه ها و سبزیجات تازه که منبع عمده ویتامین هستند، می شوند. مراقبت از دندان مصنوعی قسمت مهمی از مراقبت های سالمندان را تشکیل می دهند.
همچنین، اگر دندان های مصنوعی متناسب نباشند باعث تحریک مزمن بافت لثه و زخم دهان می شوند. افرادی که ناگهانی دچار کاهش وزن شده و یا آنیمیک هستند ممکن است دچار تغییراتی در فک و صورت شوند. همچنین، شیمی درمانی ممکن است بافت دهان را تحت تاثیر قرار داده و باعث ضایعات ناشی از دندان مصنوعی شوند. علاوه بر این، افرادی که دندان مصنوعی آن ها اندازه نباشد، در معرض خطر انسداد راه هوایی می باشند، لذا آموزش گذاشتن دندان های مصنوعی بسیار ضروری است.
کاهش بزاق دهان
به علت کاهش بزاق و کم شدن حس چشایی (به علت آتروفی یا تحلیل رفتن گیرنده های حس چشایی) اشتها کاهش می یابد. افزودن مایعات مصرفی باعث بر طرف شدن مشکل ترشح کم بزاق و کم آبی می شود. همچنین، خشکی دهان را می توان با مزه مزه کردن آب و شستشو دهان برطرف کرد.
همچنین بخوانید: تاثیرات موسیقی درمانی بر روی سالمندان
ضعف عضلات دستگاه گوارش
ضعف عضلات و سایر بافت های قسمت فوقانی معده و دیافراگم می تواند باعث فتق هیاتال (فتق قسمتی از معده به داخل حفره قفسه سینه) شود. سوزش سردل ناشی از فتق با غذا خوردن به مدت ۲ تا ۳ ساعت قبل از خواب، بالا بردن سر تخت، گذاشتن چند بالش زیر سر و استفاده از آنتی اسید برای خنثی کردن اسید معده کاهش می یابد. در سالمندان، حرکات در دستگاه گوارش و بعضی از آنزیم های مواد غذایی کاهش می یابد که بعضی از ویتامین ها (آ، دی، ای، کا) محلول در چربی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
یبوست
کاهش حرکات دستگاه گوارش، یبوست یا توده مدفوعی با افزایش مواد فیبری در رژیم غذایی و دادن مقدار بیشتری مایع بر طرف می شود. سالمندان در موقع مصرف غذا باید غذا را بدون عجله و شتاب مصرف کنند.
سایر عوامل در سوء تغذیه سالمندان
عوامل دیگری که باعث سوتغذیه می شوند عبارتند از:
- تغییر در بینایی و بویایی
- کاهش دندان طبیعی
- عوامل روحی (مانند بی اشتهایی، تنهایی و …)
- عدم اطلاع از رژیم های مناسب غذایی
- محدودیت منابع مالی
نیازهای ضروری یک رژیم غذایی مناسب برای تغذیه سالمندان
1- فیبرهای غذایی
نیازهای تغذیه ای افراد سالمند مانند دیگر افراد بالغ است. البته نیاز به کالری در این افراد کاهش می یابد. فیبر (میوه، سبزی، نان، حبوبات) در ساختار تغذیه ای افراد سالمند موثر است. فیبر توده های مدفوعی را نرم می کند، شیوع دیورتیکولیت، سرطان روده بزرگ و سنگ های صفراوی تحت تاثیر رژیم کم فیبرات است.
2- آب
آب برای عملکرد و تنظیم حرارت بدن اساسی است و کم آبی در بدن افراد سالمندان به ویژه مردان دیده می شود. تقریبا ۵۰ درصد از آب مصرفی بدن از طریق غذاهای جامد به دست می آید، بنابراین خودداری از مصرف غذا در سالمندان باعث کاهش آب دریافتی می شود. بعضی از سالمندان خصوصا آن هایی که بیماری مزمن دارند، ممکن است کاهش در حس تشنگی داشته باشند که این باعث محدودیت دریافت آب مورد نیاز می شود.
همچنین ممکن است از طریق اسهال، دیورتیکوتیت،تعریق، آب بدن خود را از دست بدهند. افراد سالمند در مواقع کمبود آب باید تشویق شوند که آب بیشتری دریافت کنند (حداقل ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سانتی متر مکعب)، مگر در مواردی که مصرف آب زیاد منع مصرف داشته باشد (مانند نارسایی قلب).
3- مصرف ویتامین ها و املاح معدنی
بعضی از سالمندان خصوصا آن هایی که بیمار هستند مکرر دچار سوتغذیه می شوند، رژیم های غذایی معمولا از نظر کلسیم، ویتامین ث، ویتامین آ، آهن و روی فقیر می باشند، بنابراین مقداری ویتامین و املاح باید به آن ها توصیه می شود.
آهن
مطالعات در مورد موادغذایی حاوی آهن در سالمندان خصوصا افراد بیش از 75 سال محدود است، زیرا منبع اصلی آهن در گوشت ها یافت می شود و متاسفانه مصرف گوشت در سالمندان کاهش می یابد. بنابراین، مصرف مواد غذایی و میوه های سرشار از آهن به افراد سالمند توصیه می شود. البته لازم به ذکر است مصرف ویتامین ث جذب آهن غذا را افزایش می دهد.
روی
مصرف روی برای سالمندان ضروری است. روی نقش اساسی در کارکرد ایمنی و التیام زخم دارد، بنابراین، کمبود روی سبب اختلال در کارکرد ایمنی بدن و بهبود زخم ها می شود. غنی ترین منابع روی شامل صدف، جگر، گوشت گاو،ر مرغ، گوساله و خرچنگ می باشند. گوشت قرمز، گوشت مرغ و ماهی 43 درصد روی را تامین می کنند، در حالی که شیر، پنیر و تخم مرغ تنها حدود 25 درصد از روی را تامین می نمایند.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
قهوه گانودرما را با خواص بهبود سیستم ایمنی، کاهش وزن، افزایش انرژی و کاهش خستگی، بهبود حافظه، کاهش کلسترول خون، کاهش التهاب، کاهش استرس، کند کردن روند پیری و بهبود گردش خون و …، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.