اضطراب جدایی در کودکان و راه حل های برای درمان آن

نحوه برخورد صحیح اضطراب جدایی در کودکان

اضطراب جدایی در کودکان در سنین مختلف به خصوص در دوران پیش دبستانی و دبستان یکی از مشکلاتی است که والدین را درگیر می کند. از 6 تا 7 ماهگی به بعد تقریبا همه افراد در هر سنی در زمان جدا شدن و دوری از عزیز و فرد دلبند به درجاتی متفاوت دچار اضطراب و ناراحتی و حتی ترس می شوند که مسئله ای کاملا طبیعی است. بالغین سالم به دلیل درک درست شان از زمان و انگیزه جدایی با اضطراب جدایی به راحتی کنار می آیند و در آن ها چندان مسئله ساز نخواهد بود.

اضطراب جدایی در کودکان

اما در کودکان به دلیل فقدان چنان توانایی هایی، اضطراب جدایی شدیدتر است و زمانی که شدت آن باعث ایجاد اختلال در فعالیت و زندگی طبیعی کودک شود (بازی با دیگران، به خواب رفتن، چسبیدن دائم به مادر یا پدر، عدم تمایل برای رفتن به مهد یا مدرسه و …) و بیش از 2 تا 4 هفته به طول بیانجامد به آن اختلال اضطراب جدایی (Separation Anxiety Disorder) گفته می شود که در حدود 3% تا 13% کودکان زیر 18 سال با آن دست به گریبان می شوند و خود شایع ترین علت اضطراب اجتماعی و عدم تمایل برای رفتن به مدرسه است.

در سال اول تولد حیات، آرامش، لذت و شادی کودک تقریبا وابسته و چسبیده به مراقب اصلی او (معمولا مادر) است. بدین ترتیب که مادر همیشه و بلافاصله نیازهای کودک را برآورده کرده و هر زمان که به او نیاز پیدا کند، او وجود خواهد داشت. به چنین رابطه ای پیوند یا همبستگی یا دلبستگی امن (Secure Attachment) گفته می شود و در 7 تا 9 ماه اول تولد شکل می گیرد.

ترس از افراد غریبه

در حوال 6 تا 8 ماهگی در ذهن کودک افراد آشنا از نا آشنا و غریبه قابل تفکیک است و در این زمان است که اضطراب و ترس از افراد غریبه (Stranger Anxiety) ظاهر می شود. با رشد و تکامل فیزیکی و ادراکی کودک حوالی 18 تا 20 ماهگی مفهوم و ماهیت من به عنوان فردی مستقل و متفاوت از دیگران و از جمله والدین در ذهن کودک شکل می گیرد و در این زمان است که اضطراب جدایی خود را به وضوح نشان می دهد. اضطراب جدایی معمولا تا 2 الی 3 سالگی بر طرف می شود و مجددا شرایط سنی و موقعیت خاص (6 تا 7 سالگی، تغییر مدرسه، ورود به مقاطع تحصیلی جدید نظیر کودکستان، جا به جایی محل زندگی و …) خود را نشان می دهد.

نکته: عوامل ارثی (خلق و خو و استعداد به اضطراب)، پیوند عاطفی ناامن، والدین کنترلی و مضطرب و تجربیات منفی از عوامل اصلی به وجود آورنده اختلال اضطراب جدایی هستند.