معرفی گیاه دارویی آقطی سیاه یا انگور کولی

با گیاه دارویی آقطی سیاه یا انگور کولی (خمان کبیر) آشنا شویم

آقطی سیاه (Sambucus nigra) که با نام های آقطی اروپایی، آقطی سیاه، انگور كولی (همدان)، کشمش کولی و خمان کبیر نیز شناخته می شود، گیاهی است از خانواده آقطیان یا شوند(Caprifoliaceae) تیره‌ای از خواجه‌باشی‌سانان (Dipsacales) که از زمان های قدیم مورد مصرف مردم بوده و از آن برای رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده می شود. امروزه نیز آن را بیشتر به عنوان یك داروی معرق می شناسند و در سرماخوردگی كاربرد دارد. حال در این مقاله با گیاه دارویی آقطی سیاه یا انگور کولی (خمان کبیر) آشنا شوید.

مشخصات ظاهری آقطی سیاه

آقطی سیاه، گیاهی است درختچه ای، به ارتفاع ٣ تا ٧ متر با برگ هایی مركب از ٥ تا ٧ گلچه بیضوی دندانه دار و نوك تیز به رنگ سبز تیره. از برگ های آن بر اثر مالش، بوی ناپسندی استشمام می شود. گل های فراوان آن كه در اواخر فصل بهار ظاهر می گردند، مجموعا به صورت گل آذین دیهیم با ظاهری شبیه چتر مركب جلوه می كند. رنگ گل های آن در آغاز سفید است ولی بتدریج متمایل به به زرد می شود. كاسه و جام گل دارای تقسیمات ٥ تایی است كه در داخل آن ها، ٥ پرچم با بساك زرد رنگ جای دارد. مادگی آن دارای تخمدانی ١تا ٣ خانه است و بعد از نمو، به میوه ای سته و سیاهرنگ (پس از رسیدن) تبدیل می شود كه محتوی شیره ای به رنگ قرمز مایل به بنفش است و مجموعا ظاهری زیبا پیدا می كند.

محل رویش و پراکنش گیاه آقطی سیاه

آقطی بومی تمام قاره اروپا، غرب و مركز آسیا و شمال آفریقا است. آقطی را به صورت خودرو در كشورهای روسیه، بلغارستان، نواحی بالتیك، رومانی و مجارستان بهره برداری می كنند. وجود این گیاه در ایران نیز گزارش شده است. در شمال ایران بیشتر گونه Sambucus ebulus با نام فارسی پلم، پلخون و یا آقطی وجود دارد.

اندام های مصرفی گیاه آقطی سیاه

آقطی شامل گل های خشك شده كامل، همراه با تكه هایی از گلبرگ ها، كاسبرگ ها و دمگل ها است. گل ها بیشتر به رنگ زرد متمایل به كرم دیده می شود و دارای بویی نامشخص و طعمی شیرین و موسیلاژی است..

تركیبات شیمیایی گیاه آقطی سیاه