گیاک و خواصش را بشناسیم
گیاه گیاک و خواصش را بشناسیم
به فارسی گیاک و در کتب طب سنتی با نام های گیاک و گیاکو و خشب القدیسین آورده شده است.
مشخصات گیاک
درختچه ای است با شاخه های کمی متورم برگ ها متقابل مرکب از 2-3 جفت برگچه، هر برگچه یی کرک تخم مرغی شکل به رنگ سبز روشن است. گل های آن آبی، میوه آن به شکل کپسول زرد مایل به قرمز دارای دو خانه که حاوی دانه های آن است. این درخت بومی مناطق شمالی آمریکای جنوبی، ونزوئلا، کلمبیا می باشد. چوب آن خیلی سخت و در نجاری زینتی مصرف دارد و ضمنا سابقا برای ساختن چرخ های آسیاب و نظایر آن به کار می رفته است.
ترکیبات شیمیایی
در چوب درونی گیاه که مصرف دارویی دارد رزین مخصوصی یافت می شود که از عصاره آن ماده گایاکول با بوی شبیه کرثوزوت و ماده گایاسن با بوی شبیه بادام تلخ گرفته می شود. بررسی دیگری نشان می دهد که در رزین گیاه مقدار زیادی اسید گایاکونیک از نوع آلفا و بتا وجود دارد و همچنین مقداری اسیدگایارتیک و اسید گایاسینیک، اسید گایاسیک و یک ماده زرد رنگ و وانیلین یافت می شود.
گیاک و خواصش را بشناسیم
از نظر مصرف دارویی بیشتر چوب آن در بازار عرضه می شود ولی از پوست و گاهی از ریشه آن نیز استفاده می شود. چوب آن به شکل قطعاتی بریده شده منظم فروخته می شود. پوست آن خاکستری و چوب آن سخت و صمغی و دارای طعمی تلخ است. مغز چوب با رنگ زرد مایل به سبز و دارای بلورهای درخشنده ای از اسید بنزوئیک است. گایاکول که ماده عامل رزین آن است و در کرئوزوت نیز وجود دارد، ماده ای خیلی ضد عفونی کننده و برای بی حسی موضعی بسیار موثر است و در دامپزشکی مصرف زیاد دارد.
خواص – کاربرد گیاه گیاک
گیاک از گیاهانی است که جدیدا یعنی در دو سه قرن اخیر در لیست گیاهان دارویی مشرق زمین وارد شده زیرا در کتب طب سنتی که یکی دو قرن اخیر نوشته شده و منتشر شده است نام این گیاه نیز برده شده و در مورد خواص آن بحث شده است. قبلا هم در کشورهای دنیا مورد بحث حکما بوده است، از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی چوب گایاک گرم و خیلی خشک است و از نظر خواص ضدعفونی کننده، خنک کننده و برای اکثر بیماری های بلغمی، سوداوی و خونی نظیر فلج، سستی، دردهای مفاصل، سیاتیک، نقرس، جذام، اقسام سیفیلیس و زخم های بد نافع است. در مورد سیفیلیس و زخم های بد معتقدند چوب گیاک اثری قوی تر از چوب چینی و عشبه مغربیه دارد و لذا در هر مورد که در نظر بوده است از چوب چینی و عشبه برای معالجه سیفیلیس استفاده نمایند، خرده های چوب گیاک را با خرده های چوب چینی و عشبه مخلوط کرده و خیس کرده آن را مصرف می نموده اند.
همچنین بخوانید: معرفی گل حلوا یا تاج خروسی و خواص آن
شربت گیاک
روش تهیه این شربت این است که چوب گیاک را گرفته و با سوهان آن را کاملا ریز و خرد می نمایند و به صورت خاک اره در می آورند و با چهار برابر وزن آن چوب چینی که آن را هم خرد کرده اند مخلوط کرده و مخلوط را در 5 برابر وزن هر دو چوب عرق تقطیری قند دو آتشه و سه آتشه می خیسانند و در ظرف چینی و یا شیشه ای ضخیمی ریخته و درب آن را خوب مسدود می نمایند که بخار از آن بیرون نرود و تا 40 روز در آفتاب می گذارند و مرتبا به هم می زنند پس از آن صاف کرده و در شیشه می ریزند.
اگر خوب تهیه شده باشد رنگ شربت حاصل سرخ یاقوتی شفاف می باشد و علامت خوبی آن این است که اگر قدری از آن را در فنجان ریخته و روی آب بریزند به رنگ شیر در می آید. مقدار مصرف این شربت برای مزاج های معتدل 35-40 گرم در روز، برای اشخاص قوی 60-70 گرم در روز است و باید 30-50 روز این مقدار دارو را مصرف کنند. معمولا پس از 20 روز آثار بهبودی ظاهر می شود.
ممکن است به جای عرق قند سایر عرق های مناسب مانند عرق گل گاو زبان، عرق شاهتره، عرق بادرنجبویه به کار رود و خرده چوب در آن ریخته و خیسانده شود. در دوران خوردن این شربت بیمار باید رژیم غذای بی نمک داشته باشد، آب نیم گرم بخورد.
نکته:
به علت گرم و خشک بودن گیاک در دوران مصرف آن عوارضی نظیر خشکی دهان، کم شدن اشتها بروز می نماید. مصرف زاید بر حد مجاز آن عوارض و ناراحتی هایی در جهاز هاضمه و معده و روده ایجاد می کند لذا باید مصرف آن زیر نظر پزشک و در حد مجاز باشد.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
دانه ابهل را با خواص تحلیل برنده نفخ معده و ضد استسقاء، قاعده آور قوی و دفع کننده کرم های معده و روده، دفع کننده اخلاط فاسده بدن و ضد ویروس، ادرارآور و قابض، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.
