گیاه راج (خاس) و خواص درمانی آن را بیشتر بشناسید
تاریخ به روزرسانی 5 مهر 1398
گیاه راج (خاس) و خواص درمانی آن را بیشتر بشناسید
گیاه راج یا آلاس، گیاهی از تیره خاسیان است که در گویش های محلی نام های متفاوتی دارد، به طوری که در رشت به آن خج یا خچ، در آستارا هس، در دیلمان خاس یا خاش و در شهسوار آن را کنگه می نامند. راج در زبان عربی نیز به نام های شرابه طیم و عود الخیر شناخته می شود. در طب سنتی برگ های تازه و خشک این گیاه به عنوان یک ادرارآور قوی، تب بر و مسکن سرفه استفاده می شود. میوه آن نیز خاصیت قی آور و مسهل دارد، اما به دلیل وجود سم در آن باید با احتیاط و با نظر پزشک مصرف شود. حال در این مقاله، گیاه راج (خاس) و خواص درمانی آن را بیشتر بشناسید.
مشخصات ظاهری گیاه راج
گیاه خاس با نام علمی (Ilex aquifolium) گیاهی است از تیره خاسیان (Aquifoliaceae) از راسته خاس سانان (aquifoliales) که ارتفاع آن به یک تا پنج متر می رسد. این گیاه دارای برگ های سبز رنگ همیشگی با طول عمر بالای ۵ سال می باشد. برگ های آن چرم مانند، براق و تخم مرغی شکل است که سطح رویی برگ ها سبز تیره و سطح زیرین آن سبز روشن می باشد. همچنین این گیاه دارای گل های درشت سفید یا صورتی رنگی می باشد که در فاصله اردیبهشت تا خرداد گل می دهد. میوه راج به اندازه آلبالو و قرمز رنگ و دارای سه تا پنج هسته است و طعم تندی دارد.
گیاه راج را بیشتر بشناسیم
محل رویش و پراکنش گیاه خج
این گیاه بومی غرب و جنوب اروپا، شمال غرب آفریقا و جنوب غرب آسیا می باشد و در جنگل های شمال ایران، خصوصا گیلان و در سراسر ارتفاعات آستارا می روید.
ترکیبات شیمیایی موثر در گیاه راج
این گیاه دارای ترکیبات شیمیایی نظیر ساپونین ها، گزانتین، آیلیسین، کافئیک اسید و آیلگزانتین می باشد. برگ های این گیاه حاوی کافئین فراوان است و علاوه بر آن دارای جوهر مازو (تانن)، کمی قند، صمغ و کمی موم نیز می باشد. همچنین میوه های آن حاوی آلکالوئیدها، کافئین و تئوبرومین می باشند.
خواص دارویی برگ و میوه راج
برگ های راج به علت داشتن مازو و یک ماده دارویی دیگر ادرار آور، ملین، مقوی و تب بر است و در درمان تب و لرز تجویز می شود. همچنین، در درمان آنفلوانزا، برونشیت و روماتیسم نیز موثر است. میوه درخت راج قی آور و مسهل است و به دلیل داشتن مقداری سم چنانچه به شکل بی رویه و همچنین، اگر توسط کودکان استفاده شود، خطرناک است.
مقدار خوراک برگ راج، یک فنجان تا سه فنجان از دم کرده سی تا شصت در هزار است و گرد برگ خشک راج به مقدار 4 تا 15 گرم به طور جوشانده یا محلول برای بیماری ها مصرف می شود.
همچنین بخوانید: عوارض و خواص گیاه مازریون
آشنایی با انواع گیاه خاس یا راج
راج دارای دو نوع است: راج اربو و دیو آلبو که در ادامه خواص و خصوصیات هر کدام از آن ها به طور کلی برای شما گرد آوری شده است.
1- راج اربو
راج اربو نوعی راج است که در فارسی به آن بارانک می گویند. درخت راج اربو خاردار بوده است و دارای گل برگ های سفید و صورتی می باشد. میوه راج اربو قرمز رنگ، کوچک و تلخ است و دارای گونه های بسیاری است که در جنگل های شمال و همچنین ارسباران و اهر می روید و در طالش به آن میانز گویند.
میوه درخت راج اربو دارای تانن، مواد قندی و ترشی های مختلف است. از میوه راج اربو برای درمان اسهال ساده و خونی استفاده می کنند اروپایی ها به راج اربو، سوربیه ضد اسهال خونی یا آنتی دیزانتری گویند.
2- دیو آلبو
در اطراف کرج به این گونه راج دیو آلبو و در قوشخانه به آن سوختال گویند. این گونه در اطراف کرج و ارتفاعات البرز و ارسباران می روید. قسمت مورد استفاده دیو آلبو میوه آن است که عده ای آن را آلبالوی وحشی می دانند، میوه دیو آلبو کمی ترش و کمی گس است و دارای تانن و ترشی های مختلف بوده و ضد اسهال و ضدسرفه است.
از گیاه دیو آلبو برای تیزابی کردن کشمش استفاده می کنند. (تیزاب می تواند باعث ایجاد ترک های ریزی روی پوست انگور شود و آن را سریع تر خشک کند.) گیاه دیو آلبو دارای ارتفاع 30 تا 50 سانتی متر و گاهی بیشتر است.
دیو آلبو دارای ساقه ای بند بند، بی کرک، سخت و چوبی است. این گیاه دارای چند عامل دارویی است که مهمترین آن ها آنابازین نام دارد که پس از ترکیب با جوهر گوگرد به صورت سولفات در می آید و به عنوان یکی از حشره کش های قوی استفاده می شود. از این جهت است که آن را برای تیزابی کردن انگور و از بین بردن انگل های گیاهی به کار می برند. در کشور روسیه از محلول 40 درصد ماده ای برای از بین بردن انگل های گیاهی استفاده می کنند.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
خارخاسک را با خواص درمان عفونت های داخلی، التهاب مجاری ادراری، درد مثانه و دفع سنگ کلیه، افزایش قوای جنسی و غیره، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.
