گیاه دارویی خربق سفید و خواص آن

گیاه دارویی خربق سفید و خواص آن را بشناسیم

ساقه زیرزمینی یا بیخ گیاهی است که به فارسی خربق سفید و در کتب طب سنتی با نام خربق ابیض نام برده شده است.

مشخصات خربق سفید

گیاهی است علفی چند ساله ساقه قائم، نسبتا بلند که تا یک متر بلندی آن می رسد و در تمام طول ساقه برگ های آن شبیه برگ بارهنگ، بزرگ، سبز رنگ و بیضی، نوک تیز، بی دندانه با برگ های موازی بدون دم برگ به ساقه چسبیده اند. گل های آن به رنگ سفید مایل به سبز به شکل خوشه هایی در دوران تابستان از بغل برگ ها بیرون می آیند. ساقه زیرزمینی آن که قسمت مستعمل آن در طب سنتی است و در بازار عرضه می شود ضخیم ولی سبک و خاکستری رنگ و مغز آن سفید است. طعم آن ابتدا شیرین و بعدا کمی تلخ و تند می شود. این گیاه در ایران دیده نشده است. موطن آن کوهستان های اروپای مرکزی است و معمولا قطعاتی از آن را از سوئیس می آورند و در بازار می فروشند. تکثیر خربق سفید از طریق کشت بذر آن و یا قطعاتی از ساقه زیرزمینی آن صورت می گیرد.

گیاه دارویی خربق سفید و خواص آن

ترکیبات شیمیایی خربق سفید

از نظر ترکیبات شیمیایی در اعضای زیر زمینی گیاه شش آلکالوئید برای کاهش فشار خون وجود دارد. آلکالوئیدهای عمده موجود در ساقه زیرزمینی و ریشه گیاه خربق سفید عبارت اند از وراترین، ژرمرین، پروتووراترین، جروین، روبی جروین و پزودوجرین جمع مقدار آلکالوئیدها در ساقه زیرزمینی در حدود 1 – 25/0 درصد می باشد. به علاوه یک گلوکوزید تلخ به نام وراترامین و مواد دیگری نظیر قند و اسیدهای آلی و رزین و … در گیاه یافت می شود. آلکالوئید وراترین در دانه گیاه دیگری به نام سیوالیدل نیز یافت می شود. نام مشابه دیگر این آلکالوئید سوادین است.

خواص و کاربرد خربق سفید

در کره در استعمال خارجی خربق سفید به عنوان حشره کش و کرم کش مصرف می شود. در چین از ریشه گیاه به عنوان عطسه آور، کرم کش و تخلیه کننده و قی آور استفاده می شود، نظیر خربق سیاه و از جوشانده گیاه و ریشه آن به عنوان ضد تب نوبه استفاده می شود و از عصاره آن در سرکه برای معالجه ضربه و ضایعه ای که در اثر عوامل مکانیکی و فیزیکی ایجاد شده کاربرد دارد.