گیاه خربق سیاه و خواص آن
گیاه خربق سیاه و خواص آن را بشناسیم
در کتب طب سنتی با نام های خربق اسود و رجل الراعی و به فارسی خربق سیاه نام برده می شود. ریشه گیاهی است که گیاه آن وردالمیلاد و وردالشا نامیده می شود.
مشخصات گیاه خربق سیاه
گیاهی است علفی چند ساله کوتاه بلندی آن معمولا در حدود یک وجب است و به ندرت به یک متر می رسد. شاخه های آن سبز مایل به بنفس و برگ ها بزرگ، دایمی، سبز رنگ، بیضی دندانه دار و نوک تیز است. گل آن منفرد درشت به رنگ صورتی در انتهای ساقه گل دهنده در فاصله ماه های آخر زمستان ظاهر می شود. ریشه آن ضخیم است.
گیاه خربق سیاه و خواص آن
خربق ها در ایران تا به حال دیده نشده اند. موطن اصلی آن ها در مناطق مختلف اروپا در ایتالیا، سوئیس، فرانسه در نواحی سایه سنگلاخ می رویند. تکثیر خربق سیاه از طریق کاشت بذر آن است، همین که بذر گیاه رسید آن را چیده و لای ماسه می خوابانند و از ماه های مهر و آبان یا فروردین و اردیبهشت در یک زمین با خاک سبک و تازه و سایه دار می کارند و پس از یک سال نهال های به دست آمده را در مزرعه اصلی که قبلا خوب شخم خورده و کود داده شده و آماده گردیده است، می کارند.
روش معمول در تکثیر خربق سیاه استفاده از قطعات ساقه زیرزمینی ریشه دار آن است که در پاییز یا در اوایل بهار پس از خاتمه دوره گل دادن در زمین زراعتی اصلی با فواصل 30 -40 سانتیمتر کاشته می شود. برداشت قسمت های زیرزمینی و ریشه گیاه معمولا در پاییز انجام می گیرد و پس از خارج کردن از زمین آن را شسته و خشک می نمایند. زمین مزرعه خربق باید آفتاب گیر نباشد و حتی الامکان از اراضی رو به شمال انتخاب شود.
ترکیبات شیمیایی خربق سیاه
از نظر ترکیبات شیمیایی در گیاه خربق سیاه گلوکوزیدهای هلبورین و هلبورئین مشخص شده است. قسمت زیر زمینی گیاه دارای گلوکوزید دیگری به نام هلبرین نیز می باشد. از نظر اثر فیزیولوژیکی و سمیت این گلوکوزید هم تراز کونوالاتوکسین می باشد. دوز کشنده آن برای گربه ها 0/1 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن گربه است با تزریق بین وریدی و 10 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن گربه از طریق دهان می باشد و هلبرین 20 -30 برابر تاثیرش بیشتر از هلبورین است و حتی بالاتر از استروفانتین است.
همچنین بخوانید: توری و خواصش را بدانیم
خواص خربق سیاه
گیاهی است سمی اعضای زیرزمینی گیاه به رنگ کبود مایل به سیاه و مغز آن سفید و ریشه هایی از آن بیرون می آید. طعم آن تند و تهوع آور است. در هند از ساقه زیرزمینی آن به عنوان مسهل قوی، قاعده آور و ضد کرم معده استفاده می شود. برای بی حسی موضعی کاربرد دارد و از داروهای تقویت قلبی است و اثر آن شبیه دیژیتالیس می باشد. برای بیماری های پوست و در موارد فلج ناگهانی ناشی از خونریزی مغزی تجویز می شود.
طبیعت ساقه زیرزمینی خربق سیاه طبق نظر حکمای طب سنتی خیلی گرم و خشک است و از نظر خواص آن معتقدند که مسهل قوی سودا و بلغم و صفرای آمیخته با بلغم است و رافع رطوبت می باشد و برای استسقا و بیماری های سرد بسیار مفید است. نزول آب در چشم را بند می آورد و برای پاک کردن سینه و آلات داخل شکم، مثانه و رحم نافع است. اگر آن را چند روز در مواد قندی بخیسانند و یا با جو پوست گرفته و یا عدس در آب جوشانیده و آب آن را بخورند ضرر آن کمتر است و تنقیه آن کم ضرر است، برای کلیه نیز مضر است و از این نظر باید با کتیرا و پونه و مصطکی خورده شود. مقدار خوراک آن 1-2 گرم است. خوردن حدود 10 گرم آن مهلک است به علت سمی بودن گیاه مصرف آن باید زیر نظر پزشک انجام گیرد.
اگر خربق سیاه را با سرکه بجوشانند و در دهان مزه مزه کنند درد دندان را ساکت کند و بخور آن نیز همین خاصیت را دارد و اگر آن را با سکنجبین خیسانده و بخورند دفع کرم می نماید. و اگر در سرکه شیرین بپزند و صاف کرده و بخورند مسهل بلغم و صفرا می باشد. پاشیدن دم کرده آن موجب ریختن حشرات است و اگر گندم و یا حبوبات را در آن بپزند و یا در دم کرده آن بخیسانند قاتل طیور و حیوانات وحشی است، از ریشه خربق در روزگار کهن برای رفع جنون نیز استفاده می کرده اند.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
خربق سیاه را با خواص سکین درد دندان، درمان وزوز گوش، درمان صرع و سردرد، تهوع آور، مسهل قوی، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.
