گیاه تیس و خواص آن را بشناسیم

تیس و خواص آن را بشناسیم !

در این مطلب با گیاه تیس، نام های این گیاه در کتب طب سنتی، خواص و مضرات و نحوه استفاده از این گیاه و گونه های مختلف آن در ایران آشنا خواهیم شد، برای آشنایی با تیس ادامه مطلب را از دست ندهید.

درختچه ای است که در مازندران در ارتفاعات نور تیس نامیده می شود. در کتب طب سنتی با نام غبیر ابری نام برده می شود.

به فرانسوی  این گیاه را sorbier des oiseaux  و sorbier ds oiseleurs گویند. به انگلیسی به تیس rowan tree و  rowan و  mountain ash و  quick beam و  white ash  گفته می شود. گیاهی از خانواده rosaceac می باشد.

مشخصات تیس را بدانیم !

تیس درختچه ای است به بلندی 6 تا 14 متر که انشعابات تازه آن کم و بیش نارنجی رنگ است و بعدا خاکستری می شود. جوانه های آن دوکی شکل و صاف به طول 12 تا 14 میلیمتر، برگ ها سبز مرکب دارای 13 تا 15 برگچه نوک تیز (6 -7 جفت و یک برگچه در انتها)، کناره برگچه ها دارای دندانه های منظم اره ای شکل، گل های آن در حالت شکوفه قهوه ای و پس از آن شیری رنگ می شود. میوه آن کوچک در ابعاد نخود به رنگ قرمز مرجانی دارای گوشتی با طعم گس و غیر قابل خوردن است و چون دارای مقدار کمی اسید سمی است، اسراف در خوردن آن برای اطفال ممکن است ایجاد مسمومیت نماید.

این درختچه به سادگی از طریق بذر یا از طریق پا جوش تکثیر می شود. ارتفاعات بالای جنگل را دوست دارد. در هند در مناطق معتدل هیمالیا از کشمیر تا کوماثون انتشار دارد. در ایران در جنگل های مرطوب شمال ایران در ارتفاعات کلاردشت، نور، پل زنگوله و کجور تا ارتفاع 2000 متر از سطح دریا دیده می شود.

ترکیبات شیمیایی تیس را بدانیم !

از نظر ترکیب شیمیایی و مواد عامله پوست این درختچه دارای گلوکوزید و تانن و لورو سرازین است. میوه آن دارای الکل سوربیتول، قند سوربوز، سوربیک اسید، مالیک اسید، پاراسوربیک اسید، سیتریک اسید، سوکسینیک اسید، سوربیتانیک اسید، خیلی کم پروسیک اسید و سرانجام کمی اسانس می باشد.

پوست میوه آن دارای ماده رنگی قرمز است. در تخم آن در حدود 22 درصد روغن ثابت یافت می شود. گل آن دارای ماده تری اتیل آمین و برگ آن دارای آمیگدالین و تانن است. آمیگدالین ماده متبلوری است که در بادام تلخ، برگ های تیس، هسته گوجه درختی، آلوبالو، هلو و … یافت می شود.

توضیح : سوربیتول یا سوربیت ترکیبی است با 6 عامل الکلی (به فرمول خام سی 6 اچ 14 او 6) که از عصاره میوه تیس و یا با هیدرژناسیون گلوکوز به دست می آید.

گیاه تیس و خواص آن را بشناسیم

خواص تیس را بشناسیم !

از عصاره تازه یا پخته میوه تیس برای رفع سرفه، گرفتگی صدا، اسهال ساده، اسهال خونی و همچنین در موارد تحریک های کیسه صفرا و اختلالات هاضمه که در اثر خوب کار نکردن کبد اتفاق می افتد، استفاده می شود. در هند از میوه آن به عنوان مدر، قاعده آور و ضد اسکوربوت به مقدار محدود استفاده می شود زیرا مصرف زیاد آن مسمومیت ایجاد می کند و همچنین جوشانده میوه آن را در موارد بواسیر و عسر البول یا استرانگوری و به عبارت ساده تر در مواردی که ادرار با درد و قطره قطره از مجرای ادرار خارج می شود، مفید می دانند. از این گیاهان دو نوع در ایران می رویند که علت خواص دارویی میوه آن ها که به عنوان قابض بسیار نافع می باشد به طور مختصر در ادامه ذکر می شوند.

بارانک !

درختی است که در گرگان با نام بارانک در طوالش میانز، در رامسر و شهسوار گارن و در کلاردشت الم دلی نامیده می شود. به فرانسوی بارانک را  alisier terminal و  sorbier terminal  و  aigrlier و  sorbier antidysenterique می گویند.

مشخصات بارانک را بدانیم !

بارانک درختی است به بلندی تا 20 متر و قطر نیم متر با انشعابات بنفش تیره رفته رفته کبود رنگ می شود. برگ هایش تخم مرغی موجدار، نوک تیز با دندانه های نا منظم، روی آن سبز و پشت آن کم رنگ است. ابعاد برگ 4 تا 14 در 5 تا 12 سانتی متر گاهی کمی بزرگتر و با دمبرگی که طول آن 2 تا 5 سانتی متر به ساقه چسبیده است. گل های آن سفید رنگ میوه اش تخم مرغی یا گلابی کوچک به قطر 7 تا 14 میلی متر و طول 8 تا 20  میلی متر به رنگ قهوه ای میوه رسیده آن کمی ترش و شیرین و خوردنی است.

این درخت بومی اروپا می باشد و در ایران در جنگل های ارسباران تا گرگان به طور جنگلی انتشار دارد. تکثیر آن از طریق کاشت بذر یا پا جوش های ریشه دار درخت انجام می شود.

همچنین بخوانید: گیاه حساس و خواصش را بشناسیم

ترکیبات شیمیایی و خواص بارانک !

از نظر ترکیبات شیمیایی در میوه بارانک مقدار قابل ملاحظه ی تانن، اسیدهای آلی و قند وجود دارد. از میوه بارانک برای بند آوردن اسهال و اسهال خونی به طور جوشانده مصرف می شود.

دیو آلوبالو چیست ؟!

به فارسی به طور کلی دیو آلوبالو و نام محلی آن در قوش خانه سوختال و در بختیاری سپستان است. دیو آلوبالو یکی از گونه های تیس در ایران می باشد. به فرانسوی دیو آلوبالو را alisier blanc  و  allouchir و در زبان انگلیسی دیو آلوبالو را white bean tree  می گویند.

مشخصات دیو آلوبالو را بشناسیم !

دیو آلوبالو درختچه کوچکی است تیغ دار و بلندی آن تا 5 متر می باشد. برگ های آن ساده دندانه دار، زیر آن پوشیده از تارهای سفید بلند پنبه ای و جوانه های آن پوشیده از کرک است. گل های آن سفید کوچک میوه آن قرمز یا نارنجی به ابعاد کمی بزرگتر از نخود درشت است.

این درختچه نیز بومی اروپا است. در ایران در دامنه های البرز، کرج، در بختیاری در قوش خانه شمال خراسان، در باوند پور باختران و در ارسباران انتشار دارد. میوه این درختچه نیز مانند گونه قبلی دارای مقدار قابل ملاحظه ای تانن و اسیدهای آلی است و برای رفع سرفه و بند آوردن اسهال و اسهال خونی تاثیر مفیدی دارد.

از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.

برای خرید عرق بادرنجبويه کلیک کنید

عرق بادرنجبويه را با خواص تقويت مغز و اعصاب و حافظه و قلب، بازکننده رگ هاي قلب، تقويت حواس پنجگانه، درمان خستگي هاي روحي عصبانيت و بي حوصلگي، سردردهاي عصبي و تنگي نفس، ضد استفراغ دوران بارداري، درمان کابوس شبانه، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.

ارتباط آنلاین در تلگرام