کاه مکی را بشناسیم

کاه مکی را بشناسیم

گیاه کاه مکی را بشناسیم

گیاهی است که در کتب طب سنتی با نام های کاه مکه و کاه مکی و گورگیاه و کورگیاه و اذخر و کزنه دشتی و در کتاب شلیمر گربه دشتی نوشته شده اند.

مشخصات کاه مکی

گیاهی است پایا دارای ساقه راست به بلندی 30 سانتیمتر و چون برگ های فروانی دارد به صورت انبوه در محیط های کشت در می آید. گیاه بسیار معطری است و قسمت زیرزمینی یا بیخ گیاه ضخیم و معطر و از آن اسانس زرد رنگی تهیه می شود، گل های آن متعدد، انبوه، سفید رنگ و معطر می باشد و با طعم تند و گزنده زبان است.

این گیاه به حالت وحشی در شمال آفریقا، ایران، عربستان تا جنوب غربی افعانستان و پنجاب هندوستان انتشار دارد. در ایران در نواحی غرب ایران در قصر شیرین، صالح آباد، کوه جوبر و در بلوچستان می روید. در عربستان و بلوچستان علوفه شتران است.

خواص کاه مکی را بدانیم.

در هند از جوشانده گیاه به عنوان تب بر استفاده می شود. اسانس آن برای تسکین درد روماتیسم و دردهای عصبی به مواضع می مالند. از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی خیلی گرم و خشک است. ریشه آن خیلی قابض و کمی گرم است. خوردن دم کرده گیاه برای رفع نفخ و گاز مفید است. مدر است و قاعده آور و مداومت در خوردن دم کرده آن برای تسکین درد مفاصل سرد مفید است. مضمضه آن در دهان و مالیدن آن به لثه ها برای رفع درد دندان و تقویت لثه ها نافع است. اگر با 5 گرم فلفل دم کرده و بخورند برای رفع تهوع، آشفتگی و ترس مفید است و اگر با ترنجبین مخلوط و خورده شود  برای استسقا و ناراحتی کلیه و ریه و تقویت دهانه معده و تقویت کبد و باز کردن انسداد مجاری کبد و قطع خون روی از سینه نافع است.

از غلات اسانس دار گونه های دیگری از این جنس نیز از نظر اسانس معروف و در صنعت عطرسازی کاربرد دارد که در ادامه به شرح آن پرداخته می شود.