چرا برخی خانم ها پر مو هستند !؟
دلایل علمی برای سوال چرا برخی خانم ها پر مو هستند !؟
تمامی خانم ها دارای موهای ترمینال در بعضی از قسمت های بدن مثل سر، زیر بغل و ناحیه عانه می باشند. وجود چند موی ترمینال در اطراف نوک پستان ها و یا بالای ران ها ممکن است طبیعی باشد. هیرسوتیسم یا افزایش موهای خانم ها هنگامی ایجاد می شود که موهایی ضخیم معمولا با رنگ تیره بر روی صورت، سینه، شکم، بالای ران ها و در قسمت فوقانی بازو ها دیده شوند. اگر فقط بر روی ساعد و یا ساق پاها مو وجود داشته باشد به آن هیرسوتیسم یا پرمویی گفته نمی شود.
هیرسوتیسم را باید از هیپرتریکوزیس تشخیص داد. هیپرتریکوزیس با افزایش رشد موهای ویلوس که ممکن است نسبت به حالت عادی تیره تر باشند مشخص می گردد. این وضعیت در خانم هایی که در منطقه مدیترانه زندگی می کنند بسیار شایع می باشد و معمولا در بعضی از خانواده ها به طور ارثی دیده می شود.
هیرسوتیسم تقریبا همیشه به علت افزایش اثر آندروژن ها بر روی فولیکول یا پیاز مو ایجاد می شوند. آندروژن ها یا هورمون های مردانه به علل مختلفی می توانند در بدن افزایش پیدا نمایند. این علل عبارتند از مصرف آندروژن ها به صورت دارویی، مشکلات تخمدان ها، مشکلات غدد فوق کلیوی و هیرسوتیسم فامیلی می باشند.
مصرف آندروژن ها به صورت دارویی !
استفاده از هورمون های مردانه و داروهای دارای اثرات آندروژنی باعث تحریک رشد موها می شود. استروئیدهای آنابولیک که در بعضی از افرادی که به ورزش بدنسازی می پردازند مصرف می گردد و استفاده از داروی دانازول که در بیماری آندومتریوز به کار می رود مثال هایی از مصرف دارویی آندروژن ها می باشند.
مشکلات تخمدان ها !
انواع مشکلات تخمدان ها عبارتند از، تومور های تخمدانی تولید کننده آندروژن، دیس ژنزی گونادال مخلوط، بیماری تخمدان پلی کیستیک هستند.
تومور های تخمدانی تولید کننده آندروژن در این موارد پرمویی خانم ها سریعا ایجاد شده و در صورت عدم درمان این بیماری، باعث ایجاد حالت مردانگی در زنان می شود (ریزش موهای سر، کلفت شدن صدا).
دیس ژنزی گونادال مخلوط، این یک وضعیت نادر با منشا ژنتیکی می باشد. در این بیماری مقداری از بافت بیضه در داخل تخمدان از هنگام جنینی باقی می ماند و یا این که در یک طرف بیضه و در طرف دیگر تخمدان وجود دارد. اکثر نوزادانی که با این مشکل به دنیا می آیند دارای دستگاه تناسلی مبهم و نا مشخصی می باشند. این افراد در هنگام بلوغ دچار پرمویی مشخصی خواهند شد.
بیماری تخمدان پلی کیستی
در سال 1935 دو پزشک به نام های اشتاین و لونتال گروهی از خانم ها را توصیف نمودند که تخمدان های آن ها بزرگ و دارای یک کپسول ضخیم بوده و درون آن تعداد زیادی کیست وجود دارد. این خانم ها چاق، پر مو و دچار عادات ماهانه نامنظم و کمی بودند. آن ها این عدم ایجاد عادات ماهانه را به ضخیم بودن کپسول تخمدان های آن ها مربوط می دانستند از آنجایی که تا دهه 1960 میلادی هیچ گونه دارویی برای القا تخمک گذاری در خانم ها ساخته نشده بود، خانم هایی که دچار این مشکل بودند را معمولا با ایجاد یک برش در تخمدان هایشان و برداشتن مقداری از تخمدان، موجب تسهیل در تخمک گذاری می شدند.
امروزه ما می دانیم که مکانیزمی که این عمل جراحی باعث تخمک گذاری می شد به عوامل مکانیکی (ضخیم بودن کپسول) ارتباط زیادی نداشت بلکه برداشتن مقداری از تخمدان ها باعث تغییر در میزان هورمون ها و در نتیجه بهبودی می شد.
به علاوه ظاهر خاص تخمدان ها در این بیماری علت ایجاد این مشکل نمی باشد بلکه عدم تخمک گذاری به مدت طولانی باعث بروز چنین ظاهری در تخمدان می شود، بنابراین نام این بیماری از سندروم تخمدان پلی کیستیک و یا سندروم اشتاین – لونتال به نام عدم تخمک گذاری مزمن تغییر یافت.
همچنین بخوانید: علل ابتلا به موهای زائد و درمان آن
چرخه قاعدگی
برای اینکه این بیماری را بهتر بفهمیم بهتر است مرور کوتاهی بر فیزیولوژی یک چرخه قاعدگی داشته باشیم. غده هیپوفیز که در مغز قرار دارد چندین هورمون تولید می کند که دو مورد آن عبارتند از :
- هورمون تحریک کننده فولیکول
- هورمون لوتئینیزه کننده
هر دوی این هورمون ها باعث می شوند که تخمدان ها تولید تخمک نموده و نیز هورمون ترشح کنند. هورمون هایی که تخمدان ها ترشح می کنند شامل هورمون استروژن و پروژسترون می باشد. هورمون استروژن در تمام مدت یک چرخه قاعدگی ترشح می شود اما هورمون پروژسترون بعد از اینکه تخمک گذاری ایجاد شد (در نیمه چرخه قاعدگی) ترشح می گردد. تخمدان ها با به دام انداختن کلسترول هایی که در خون وجود دارد و تبدیل آن ها به آندروژن ها باعث ساختن این هورمون ها می گردند. این آندروژن ها سپس در تخمدان ها به استروژن ها تبدیل می شوند. هورمون لوتئینیزه کننده باعث تحریک تخمدان ها در تولید آندروژن ها می شود. آندروژن ها نیز تحت تاثیر هورمون تحریک کننده فولیکول در تخمدان ها به استروژن تبدیل می گردند.
افزایش استروژن ها باعث کاهش ترشح هورمون تحریک کننده فولیکول و نیز افزایش ترشح هورمون لوتئینیزه کننده از هیپوفیز می شود. در حالتی که تخمک گذاری ایجاد نشود و چرخه قاعدگی وجود نداشته باشد، تولید دائمی استروژن ها باعث بالا باقی ماندن میزان هورمون لوتئینیزه کننده شده و در نتیجه تولید آندروژن ها افزایش می یابد.
از آنجایی که هورمون تحریک کننده فولیکول کاهش یافته است، این آندروژن هایی که ایجاد می شود به سرعت به استروژن ها تبدیل نخواهند شد. به علاوه آندروژن ها باعث مهار تولید پروتئینی در کبد می شوند که باعث انتقال هورمون های جنسی (آندروژن ها و استروژن ها) و حمل و نقل آن ها می شود. هورمون های جنسی با اتصال به این پروتئین غیر فعال می گردند. کاهش این هورمون جنسی تولید شده در کبد باعث افزایش میزان زیادی از هورمون های جنسی که در خون وجود دارند می شود و به حالت فعال و آزاد درآیند.
افزایش استروژن های آزاد که در گردش خون وجود دارند باعث کاهش بیشتر هورمون تحریک کننده فولیکول شده و افزایش آندروژن های آزاد نیز باعث تحریک رشد مو و افزایش وزن می گردد. بافت چربی بدن باعث تبدیل مقداری از آندروژن ها به استروژن ها می شود که آن نیز به نوبه خود موجب افزایش بیشتر هورمون لوتئینیزه کننده و کاهش هورمون تحریک کننده فولیکول می گردد.
کاهش وزن در این افراد گاهی اوقات باعث بهبودی و رفع مشکل می شود زیرا هر چه چربی بدن کمتر باشد آندروژن ها کمتر به استروژن ها تبدیل می شوند. کاهش استروژن ها ممکن است باعث افزایش هورمون تحریک کننده فولیکول و در نتیجه تحریک رشد تخمک شود و نیز در تخمدان ها آندروژن ها به استروژن ها تبدیل شوند. مقادیر کافی استروژن ها موجب افزایش هورمون لوتئینیزه کننده و در نتیجه تخمک گذاری می شود.
همچنین بخوانید: علت درد شدید قاعدگی چیست؟
مشکلات غدد فوق کلیوی !
انواع مشکلات غدد فوق کلیه عبارتند از سندروم کوشینگ و نقایص آنزیمی که در زیر به توضیح آن می پردازیم:
سندروم کوشینگ
این وضعیت به علت افزایش کورتیکواستروئید ها در غدد فوق کلیوی ایجاد می شود. کورتیکواستروئید ها گروهی از هورمون ها هستند که به وسیله غدد فوق کلیه ترشح می شوند. این هورمون ها نقش مهمی در تنظیم متابولیسم و نیز در تنظیم نمک بدن دارند. بعضی از تومور های غده هیپوفیز باعث افزایش تولید هورمونی می شوند که موجب تحریک غدد فوق کلیه در ترشح هورمون های کورتیکواستروئیدی می شود. تومور های غدد فوق کلیوی نیز تولید به هورمون های کورتیکواستروئیدی به میزان زیاد می کنند. بعضی از هورمون های کورتیکواستروئید که از غدد فوق کلیوی ترشح می شوند از آندروژن ها هستند و بنابراین باعث تحریک رشد موها می گردند.
نقایص آنزیمی
تولید هورمون های کورتیکواستروئیدی در چندین مرحله رخ می دهد. در هر مرحله از تولید این هورمون ها نیاز به یک آنزیم ویژه وجود دارد. عمل آنزیم ها تسهیل در واکنش های شیمیایی می باشد. بدون وجود آنزیم ها، واکنش های شیمیایی با سرعت خیلی آهسته ای انجام می گیرند. فقدان یک آنزیم خاص در غده فوق کلیه باعث افزایش و تجمع یک هورمون می شود که باید در اثر آن آنزیم خاص تغییر پیدا می کرد. در اثر فقدان این آنزیم زنجیره ای از وقایع رخ می دهد که منجر به تولید استروئید دیگری از استروئید تجمع پیدا کرده می شود. بعضی از این استروئید ها را آندروژن ها تشکیل می دهند. آنزیمی که بیشتر فقدان آن دیده می شود.
جنین هایی که فاقد این آنزیم می باشند تولید آندروژن های زیادی خواهند نمود، افزایش آندروژن ها باعث می گردد که دستگاه تناسلی جنین دختر در هنگام تولد بیشتر به دستگاه تناسلی مذکر شبیه باشد و موجب شود که در پسر یا دختر بودن این نوزادان در هنگام تولد ابهام ایجاد شود. انواع خفیف نقائص آنزیمی معمولا در سنین پایین خود را نشان نمی دهند بلکه در سنین بلوغ باعث تغییراتی می گردند. بنابراین این افراد تا سن بلوغ هیچ مشکلی نداشته و از سن بلوغ یا حتی پس از آن دچار پرمویی می گردند. کمبود این آنزیم ها به صورت ارثی در افراد ایجاد می شود و در صورتی که به درستی تشخیص داده شود، درمان آن آسان خواهد بود.
هیرسوتیسم فامیلی !
بعضی از بیماران دچار پرمویی هیچ مشکلی در تخمک گذاری و قاعدگی های خود ندارند. میزان هورمون های این خانم ها نیز طبیعی بوده و هیچ گونه علتی برای پرمویی آن ها پیدا نمی شود. این گروه از بیماران را تحت عنوان هیرسوتیسم (پر مویی) فامیلی طبقه بندی می کنند.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
روغن مورچه را با خواص توقف رشد موهای زائد، درمان وزوز گوش، تقویت پوست، بدون هيچ اسانس و افزودني شيميايي، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.