پیشگیری، تشخیص و درمان بلوغ زودرس دختر و پسر
پیشگیری، تشخیص و درمان بلوغ زودرس دختر و پسر
پدیده جهانی کاهش سن بلوغ
جوانان امروزه در مقایسه با گذشته، زودتر به دوران بلوغ وارد می شوند. در دهه 1860 در اروپا، میانگین سنی که دختران برای اولین بار قاعدگی خود را تجربه می کردند، حدود 16 سال و 6 ماه بود. تا سال 1950، این سن به حدود 13 سال کاهش یافت.
بر اساس یک مطالعه مروری که در 2020 انجام شد، در دهه های 1970 به بعد، در ده ها کشور، سنی که دختران وارد دوران بلوغ می شوند، به طور میانگین هر دهه حدوداً 3 ماه کاهش یافته است.
همچنین، تحقیقات نشان داده است که در برخی کشورها، جوانان پسر نیز زودتر بالغ می شوند.
یک مطالعه انجام شده توسط محققان در دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه هاروارد، روند کاهش سن شروع قاعدگی را در 70,000 زن بررسی کرده است و نتایج نشان می دهد که بلوغ زودرس به ویژه در بین اقلیتهای نژادی و افراد با درآمد کمتر، بیشتر است.
به طور کلی، هر چه اولین قاعدگی دختران زودتر آغاز شود، اختلالات سلامت روان، از جمله افسردگی و اضطراب نیز افزایش می یابد. وقتی بلوغ قبل از ۸ سالگی در دختران و قبل از ۹ سالگی در پسران شروع شود، بلوغ زودرس محسوب می شود. بلوغ شامل رشد سریع استخوان ها و ماهیچه ها، تغییر در شکل و اندازه بدن و توسعه توانایی بدن برای تولید مثل است.
بلوغ تحت تأثیر ترشحات هورمون های غده هیپوفیز قرار دارد. این غده نیز تحت تأثیر مغز یا غده هیپوتالاموس است. ساعت بیولوژیک بدن به نحوی تنظیم شده است که در نوجوانی فعال می شود و هورمون هایی ترشح می شود که باعث می شود غدد جنسی وارد دوران بلوغ شوند و ما صفات ثانویه را بعد از بلوغ در دختران و پسران مشاهده کنیم. شناسایی شرایط زمینه ای بلوغ زودرس و دیررس اهمیت دارد.
پیشگیری، تشخیص و درمان بلوغ زودرس دختر و پسر
چه عواملی در بلوغ تاثیر دارند؟
با وجود اینکه علت آن ناشناخته بوده اما حالات نادر و مشخصی که باعث اختلالات هورمونی، عفونت، ناهنجاری های مغزی و یا جراحت می شوند می توانند عامل بلوغ زودرس باشد.
- مطالعات زیادی نشان داده اند که دخترانی که اضافه وزن یا چاقی دارند معمولاً زودتر از دختران با وزن متوسط اولین قاعدگی خود را تجربه می کنند، اما محققان بر این باورند که این تنها بخشی از پدیده را توجیه می کند.
- در پی شیوع بیماری COVID-19، افزایشی در بلوغ زودرس در سراسر جهان مشاهده شد، که در بسیاری از موارد با افزایش وزن همراه بود. تحقیقات اولیه نشان می دهند که عوامل روان شناختی و محیطی نقش مهمی در این پدیده داشته اند.
- در اقلیم های گرمسیری بلوغ کمی زودتر اتفاق می افتد مخصوصا در مناطق با اقلیم گرم و تر (استوایی) مانند مناطق جنوبی و مرکزی ایران. در مناطق شهری نسبت به مناطق روستایی بلوغ زودتر اتفاق می افتد. نور زیاد مانند گرمای زیاد بلوغ را تسریع می کند.
- از نظر جثه، احتمال ابتلا به بلوغ زودرس در افراد با اضافه وزن بیشتر است.
- مصرف بیش از اندازه گرمیجات می تواند باعث بلوغ زودرس شود؛ تندی ها، شوری ها و شیرینی ها مزاج گرم دارند.
- بحث ارث و ژنتیک هم همیشه مطرح است، چنانچه سابقه بلوغ زودرس در خانواده فرد وجود داشته باشد، احتمال آن بالا می رود.
علائم بلوغ زودرس در پسران:
- آکنه
- بزرگ شدن بیضه ها یا آلت تناسلی
- موی زائد ناحیه شرمگاهی یا زیر بغل
- افزایش موی صورت: عموما روی لب بالا (سبیل)
- رشد عضلانی
- بم شدن صدا
- رشد ناگهانی
- نعوذ خود به خودی
- افزایش تولید اسپرم
علائم بلوغ زودرس در دختران:
- رشد و بزرگ شدن پستان ها
- موی زائد ناحیه شرمگاهی و زیربغل
- شروع زودرس قاعدگی
- تخمک گذاری
- رشد سریع قد
دیگر علائم مشاهده شده در دختران و پسران:
- بدخلقی
- تغییر بوی بدن به بوی بزرگسالان
همچنین بخوانید: کودکان در سن بلوغ چه تغییراتی می کنند؟
اصلاح تغذیه در طب سنتی جهت پیشگیری از بلوغ زود رس
- کاهش مصرف تنقلاتی مانند چیپس، سس و فلفل
- کاهش حرارت بدن به وسیله انار و فرآورده آن مانند آش انار
- فراهم نمودن رطوبت مناسب به وسیله بادام و فرآورده های آن مانند حریره بادام
- آرام کردن جنب و جوش نوجوان با خوردن آلو
- ورزش کردن مداوم به ویژه برای افراد چاق
- داشتن خواب کافی و منظم برای متعادل شدن رطوبت بدن
انواع خوردنی ها که برای افراد در سنین بلوغ توصیه می شود عبارتند از: انواع ماهی (بهتر است به صورت کبابی مصرف شود)، میوه، ماست و دوغ و لبنیات، کاهو و سکنجبین، ریواس، سرکه و آبغوره و آبلیموی تازه، انار، نوشیدنی هایی با ترکیباتی از قبیل خیار، سکنجبین، خاکشیر، تخم شربتی، اسفرزه، آب لیموی تازه، ریواس که بهتر است برای خنک شدن در یخچال گذاشته شود تا یخ به آن اضافه شود چون یخ ایجاد سودا می کند. گل بنفشه و گل پنیرک در آب سرد و گل ختمی در آب گرم ملین های خوبی هستند که روی صدا هم موثرند.
تاثیر بلوغ زودرس بر افزایش قد
بیشترین نگرانی ها مربوط به پیامدهای سلامتی می شود که ممکن است به دنبال شروع زودرس بلوغ ایجاد شوند، از جمله بیماری های قلبی-عروقی، دیابت، سندرم تخمدان پلی کیستیک، عوارض بارداری، سرطان سینه و رحم.
بلوغ زودرس باعث می شود فرآیند رشد زودتر متوقف شود و در نهایت، افرادی که دچار بلوغ زودرس می شوند، کوتاه قد شوند. هر سال بلوغ زودرس شش تا هفت سانتیمتر قد افراد را در بزرگسالی کوتاه می کند.
شرایط متفاوتی باعث ایجاد اختلال در تنظیم سن بلوغ، بلوغ زودرس و کوتاهی قد می شود که از دلایل عمده آن می توان به بیماری های هورمونی، بیماری های غدد هیپوفیز، هیپوتالاموس، کم کاری غده تیروئید یا ترشحات و فعالیت زودهنگام غدد جنسی اشاره کرد.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
شکوفه بادام شیرین را با خواص تقویت سیستم ایمنی، درمان مشکلات تنفسی اعم از آسم و تنگی نفس، درمان سرفه های خشک، ضدالتهاب، تسکین درد عضلات، مرطوب کننده پوست و… بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.
