معالجه کم خونی با گیاه کوشاد

معالجه کم خونی با گیاه کوشاد (ژانیسان) :

گیاه ژانسیان زرد گیاهی است از خانواده گل‌سپاسیان (ژانسیان) که با نام های ژانسیان، کوشاد، جنتیانا، جنطیانا، جنتیانا زرد و کوشاد زرد بزرگ نیز شناخته می شود. این گیاه بسیار زیبا، علفی، چند ساله دارای ساقه سبز و استوانه ای شکل است که ارتفاع آن به حدود یک و نیم متر می رسد. برگ های آن نوک تیز، مثلثی و سبز رنگ است که دو برگ با هم به وسیله دم برگ کوتاهی به ساقه چسبیده اند و برگ های بالای ساقه بدون دم برگ می باشد. این گیاه به صورت خودرو در دشت ها و کوهستان های اروپا و آسیا می رویند. ریشه گیاه جنتیانا زرد از نظر پزشکی مصرف دارویی و درمانی دارد. ژانسیان به عنوان دارویی اشتهاآور، ضد نفخ، بادشکن و هضم کننده غذا استفاده می شود.

مشخصات ظاهری گیاه کوشاد (ژانسیان زرد)

کوشاد زرد بزرگ یا ژانسیان (Gentiana lutea)، گیاهی است از خانواده ژانسیان (Gentianaceae)، زیبا و علفی به ارتفاع 0/5 تا 1/5 متر که به حالت خودرو در نواحی کوهستانی می روید. این گیاه دارای ریشه ای دراز، کمی ضخیم و ناهموار است. همچنین، ساقه کوشاد زرد استوانه ای شکل بوده و مقاومت کمی دارد.

برگ های قسمت تحتانی ساقه آن، متقابل، کامل، به رنگ سبز زیبا و دارای دمبرگ کوتاه است ولی برگ های فوقانی آن عاری از دمبرگ ، بیضوی، مدور در قاعده و نوک تیز است. به علاوه بر روی پهنک آن ها، تا ۷ رگبرگ طولی متمایز دیده می شود. گل های آن رنگ زرد دارد و به تعداد نسبتا زیاد در کنار برگ ها پدید می آید. کاسه گل ها منتهی به ۵ و گاهی ۴ دندانه نامساوی و جام گل مرکب از ۵ (گاهی تا ۱۰) قطعه است. میوه اش پوشینه و محتوی تعداد زیادی دانه های کوچک بیضوی و کم و بیش مسطح است. این گل ها به تعداد زیاد در اواخر بهار در کنار برگ ها ظاهر می شوند.

معالجه کم خونی با گیاه کوشاد

محل رویش و پراکنش گیاه کوشاد

در مناطق مختلف کوهستانی اروپا (جنوب و مرکز) و آسیا رویش دارد و در کشورهای بالتیک، اسپانیا، اایتالیا، فرانسه و سوئیس به صورت خودرو بهره برداری می شود. در کشور آلمان نیز به واسطه این که گونه خودروی این گیاه از حمایت سازمان محیط زیست برخوردار است، بهره برداری از آن ممکن نیست. بنابراین به منظور استفاده دارویی این گیاه را کشت می دهند.

اندام قابل مصرف گیاه کوشاد

اندام قابل مصرف ژانسیان زرد (گل سپاس بزرگ زرد) شامل ریشه های خشک شده در قطعاتی به طول حدود ۲۰ سانتی متر و قطر تقریبا ۴ سانتی متر با شکل استوانه ای و رنگ زرد قهوه ای تا قهوه ای تیره است و به سهولت آب جذب می کند و نرم می شود. در ریشه ها بعضا قطعات ریزوم ها نیز مشاهده می شوند. بوی آن مشخص و کمی شبیه به بوی تنباکو و طعمش در ابتدا شیرین و سپس بسیار تلخ است. پودر ژانسیان نیز به رنگ قهوای تیره دیده می شود. لازم به ذکر، برای مصارف طبی ریشه کوشاد باید حداقل سه ساله باشد تا اثر داشته باشد.

ترکیبات شیمیایی گیاه کوشاد

ژانسیان زرد حاوی ترکیبات شیمیایی نظیرترکیبات سکوایریدوئیدهای تلخ، گزانتین ها (حدود یک درصد)، هیدروکربورها (۳۰ تا ۵۵ درصد)، پکتین و فیتوسترول ها می باشد.

همچنین بخوانید:  24 خاصیت مورینگا برای بدن

خواص دارویی گیاه ژانسیان

کوشاد از نظر طب سنتی ایران گرم و خشک است و اشتها را تحریک می کند. ژانسیان سبب افزایش میزان گلبول های سفید و قرمز خون می شود، بنابراین برای درمان کم خونی و بیماری های عفونی بسیار موثر است. از آنجایی که این گیاه خاصیت ضد التهابی دارد برای درمان آرتروز و رماتیسم بسیار مفید است.

این گیاه دارای خاصیت تب بر و ادرارآور است و برای درمان مالاریا استفاده می شود. همچنین، حرارت و رطوبت را از بدن خارج می سازد. علاوه بر این، کوشاد برای کاهش درد نقرس، کاهش فشار خون، درمان اختلالات قاعدگی و رفع ناراحتی های کبدی موثر واقع می شود. این گیاه معده و بدن را تقویت کرده و برای درمان انسداد روده ها نیز استفاده می شود. استعمال خارجی (ضماد) ژانسیان به همراه سرکه برای از بین بردن لکه های پوست مفید است.

عصاره این گیاه تسکین دهنده تمام دردها است و ورم طحال را برطرف می کند. علاوه بر این، به عنوان تصفیه خون به بهبود گردش خون کمک کرده و درمان کننده عالی برای زردی (یرقان) است.

نحوه مصرف گیاه کوشاد

جوشانده: 20 گرم ریشه خرد شده کوشاد را به یک لیتر آب جوش افزوده و اجازه دهید به مدت 20 دقیقه به آرامی بجوشد. سپس آن را صاف کرده و یک فنجان قبل از هر غذا میل نمایید.

دمنوش: مقدار 5 گرم ریشه کوشاد را در یک لیتر آب جوش ریخته و اجازه دهید چند ساعت باقی بماند. سپس آن را صاف کرده و میل نمایید.

تنتور: مقدار مصرف این تنتور (خیساندن گیاه خشک شده و یا تازه در محلول حاوی 25 درصد الکل سفید و آب)، سه بار در روز و بین 10 تا 15 قطره همراه با آب می باشد. شما می توانید این تنتور را از فروشگاه های گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها تهیه نمایید.

مضرات گیاه کوشاد

مصرف بیش از حد کوشاد ممکن است باعث تحریک معده شده و حالت استفراغ و دل به هم خوردگی را ایجاد کند. توجه دشته باشید که زنان باردار و مادران شیرده باید از مصرف این گیاه اجتناب کنند.