فواید سدر را بشناسیم
دوستان مطلب، فواید سدر را بشناسیم، در مورد خواص سدر است.
گیاه شناسی
سدر درختی است که ارتفاع آن تا 10 متر می رسد، این درخت خاردار و دارای ساقه ای به رنگ تقریبا سفید است. برگ ها تقریبا بیضی شکل و در قسمت انتهایی مدور ولی در قسمت مقابل کمی نوک تیز هستند که به صورت متناوب بر روی شاخه قرار می گیرند. کناره برگ ها دارای دندانه های کوچک است و سه رگبرگ در طول برگ به طور واضح دیده می شود. گل ها پنج گلبرگ دارند و به صورت مجتمع و پوشیده از کرک هستند، میوه گیاه به صورت شفت، گوشتدار، تقریبا کروی و به اندازه گیلاس یا بزرگ تر از آن است. این میوه ها که زرد رنگ و خوراکی هستند، اغلب طعمی ترش و مطبوع دارند ولی گاهی هم شیرینند.
درخت سدر حدود صد سال عمر می کند و در استان های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و دیگر مناطق جنوبی از جمله بعضی جزایر ایرانی خلیج فارس رویش دارد و در بعضی نواحی جنوبی میوه آن جز میوه های مصرفی مردم است. این درخت در مناطق دیگر جهان از جمله عراق، مصر، عربستان، حبشه، آفریقای شمالی، نیجریه و فلسطین نیز می روید.
تاریخچه
تئوفراست، گیاه شناس معروف یونانی، سه تا چهار قرن قبل از میلاد توضیحاتی راجع به درخت سدر داده است، سدر برای مسلمانان گیاهی مقدس بوده و در قرآن از آن یاد شده است.
ترکیبات مهم
مهمترین ترکیبات برگ سدر ترکیبات ساپونینی است. از مهمترین ساپونین های گلوکزیدی آن می توان چهار جسم کریستینین های ، ب، ث و دی را نام برد. از دیگر ساپونین های برگ، ابلین لاکتون می باشد که یک ساپونین استروئیدی و عامل کف کنندگی سدر است.
داروشناختی و اثرات مهم
برگ سدر قابض و مقوی معده است. همچنین خاصیت ضد میکروب و ضد قارچ دارد، به همین دلیل از آن برای درمان انگل های موضعی پوست استفاده می شود. جوشانده برگ آن در درمان علایم سرماخوردگی موثر است و موجب افزایش فشار خون می شود. از ضماد برگ آن در قدیم برای نرم کردن و درمان ورم و زخم ها استفاده می کردند. شستشوی موی سر با سدر باعث تمیزی و تقویت رشد مو شده و هنوز هم به همین منظور از آن استفاده می شود، به طوری که بسیاری از صنایع آرایشی از عصاره برگ آن انواع شامپوها را تهیه می کنند.
مصرف خوراکی میوه سدر برای درمان برونشیت، سرفه و سل مفید است. میوه دارای طبیعت سرد و خشک و نارس آن قابض و نفخ زاست. سرخ کرده و بو داده میوه سدر بسیار قابض و برای اسهال و زخم های روده و تب مفید است. در گذشته از سدر بیشتر برای درمان زخم ها و شستشوی سر و بدن استفاده می کردند. در حیوانات آزمایشگاهی کاهش قند خون با مصرف برگ سدر گزارش شده است.
همچنین بخوانید: رنگ کردن طبیعی مو در سن پیری
سدر در آیات و روایات
در قرآن کریم چهار بار واژه سدر آمده است، دو بار در سوره نجم، یک بار در سوره واقعه و یک بار در سوره سبا، بیشتر مفسران قرآن کریم سدر (سدره) را درخت کنار می دانند. البته در این باره اختلاف نظر وجود دارد و بعضی منظور از گیاه سدر را گونه ای سدروس (سدر لبنانی) تفسیر کرده اند که درختی تنومند از خانواده کاج هاست.
همچنین گیاه شناسان متخصص در انجیل مطالعات و بحث های زیادی درباره گیاهی که از آن تاج خاری بر سر حضرت مسیح (ع) گذاشتند، انجام داده و به این نتیجه رسیده اند که گیاه مربوطه درخت سدر بوده است، به همین دلیل نام حضرت مسیح (ع) را به عنوان گونه گیاه برگزیده اند. درخت سدر به زبان عبری (یهودی) به نام شی ساف است که در گذشته و حتی امروزه به طور معدود یهودیان مردگان خود را با آن شستشو می دادند و معتقد بودند که این درخت مقدس است و این عمل باعث خشنودی فرشتگان از مردگان می شود.
اعتقادات و رسوم مرتبط با سدر
در ادیان و فرهنگ های گوناگون در ارتباط با گیاهان و درختانی که به دلایلی مقدس شمرده می شوند باورها و رسوم مختلفی وجود دارد. مثلا درختانی که به درختان بهشتی معروفند و در قرآن کریم از آن ها یاد شده است، از نظر مسلمانان احترام خاصی دارند. درخت سدر که بنا به بعضی روایت همان درختی است که در قرآن چهار بار از آن یاد شده مورد احترام مسلمانان بسیاری از کشورهاست.
ابن سینا در کتاب قانون راجع به گیاه سدر چنین گفته است
نبق (سدر) درختی است بزرگ و تناور و خاردار، میوه ای دهد که به زالزالک زرد و درشت شبیه است و مردم آن را می خورند. برخی از مردم این درخت را کنار گویند، میوه و اجزای دیگر درخت دارای طبیعت تر و لطافت بخش است. میوه آن قابض است. برگ سدر موی را از ریزش باز دارد و درازی دهد و تقویت و نرم کند. برگ کنار ورم گرم را نرم می کند و تحلیل می برد. انگم (صمغ) سدر سرشویه شود، شوره را می زداید و سر را پاکیزه کند و موی را پیچ دهد.
برگش داروی برونشیت و بیماری های شش است. معده را توان بخشد، بندآور شکم است. میوه آن و یا قاوتش خونریزی قاعدگی را بند آورد. میوه تر و تازه هم کار به، زالزالک، سیب و گلابی را کند، یعنی به اعتدال خورند شکم بند آید و اگر زیاد خورند و هضم نشود قی و اسهال شدید را به دنبال دارد.
مهمترین اثرات گزارش شده از برگ سدر :
ضد درد، ضد تب، ضدسرطان، قابض، ملین، مسهل، مقوی معده و ضد سرفه از مهمترین اثرات گزارش شده از برگ سدر است.
نکات قابل توجه
چوب درخت سدر بسیار سخت و بادوام است و در قدیم برای ساختن اجزای مختلف خانه ها به کار می رفت. درخت سدر آفت ندارد و موریانه کمتر می تواند به آن آسیب برساند، همچنین زغال تهیه شده از چوب سدر جهت تولید حرارت ایده آل است. بهترین زمان برداشت برگ سدر اواخر فصل تابستان می باشد. در منابعی اشاره شده که زنان قدیم مصر با شانه های چوبی ساخته شده از درخت سدر موهای خود را شانه می کردند. در بسیاری از کشورهای اسلامی نظیر ایران، عراق، هندوستان، جنوب شرقی عربستان مرده های خود را با سدر و کافور که هر دو از درختان بهشتی هستند می شویند.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
پودر سدر را با خواص جلوگیری از ریزش مو و شوره سر، پاکسازی پوست، التیام زخم، رفع عرق سوز شدن پا، ضد التهاب، خنک کننده پوست، تقویت کننده پوست، تقویت کننده و حالت دهنده مو، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.