فاشرا و خواصش را بشناسیم
با فاشرا و خواصش آشنا شوید.
در ایران در مناطق مختلف با نام های محلی روناس کوهی، هزار نشان، هزار فشان، گشان، هزارجشان، مار دارو، سیاه دارو، کرم دشتی، نخوشی در شیراز و الاملیک در مازندران نامیده می شود. در کتب طب سنتی با اسامی فاشرا و کرمه البیضا و تاک سیاه و ششبداز و شش پیاز و میوه آن را عنب الحیه ذکر می کنند.
مشخصات فاشرا
گیاهی است چند ساله تک پایه یا دو پایه بالا رونده با گل های نر و ماده در مورد دو پایه گل ها روی دو پایه مختلف، گل ها به رنگ سفید مایل به سبز، میوه های آن ابتدا زرد و بعدا قرمز می شود و در مورد تک پایه به رنگ سیاه در می آیند. میوه در ابعاد یک نخود و برگ های آن پنجه ای برگ شبیه برگ مو دارای 5 قسمت است. ریشه آن ضخیم گوشتی که ضخامت آن 10 – 15 سانتیمتر می شود و وزن آن تا 2 کیلوگرم هم می رسد. ریشه گیاه دارای خاصیت مسهلی قوی است در طب سنتی مصرف دارد.
این گیاه در کنار و امتداد پرچین ها در خاک های عمیق و بایر می روید. در اغلب مناطق اروپا و آفریقای شمالی و آسیا و در ایران انتشار دارد. در ایران در مناطق شمال ایران در فارس در ارسباران و در اشنویه در دامنه های البرز در هرزویل، لشگرک، در میان کوه بین اراک و کاشان و در خلجستان و نهاوند و کرمان دیده شده است.
فاشرا و خواصش را بشناسیم
ترکیبات شیمیایی فاشرا
از نظر ترکیبات شیمیایی در ریشه گیاه یک ماده عامل سمی تلخ گلوکوزید به نام بریونین وجود دارد. این گلوکوزید در آب و الکل حل می شود و به علاوه در ریشه مقدار اسانس و رزین به نام بریورزین و مقدار زیادی نشاسته یافت می شود.
خواص و کاربرد فاشرا
ریشه فاشرا در موارد مشابه در ردیف حنظل و قثاالحمار به عنوان مسهل قوی به کار می رود. مقطع آن سفید طعم آن قابض و تلخ و خیلی شبیه به قسط تلخ است و اغلب عطاران و فروشندگان گیاه دارویی ممکن است دانسته یا ندانسته تلخ آن را بفروشند. علاوه بر ریشه از برگ و شاخه های جوان فاشرا نیز استفاده می شود. چون فاشرا سمی قوی است در مصرف داخلی باید خیلی احتیاط شود و حتما زیر نظر پزشک باشد، به تجربه دیده شده است که خوردن 10 – 15 عدد از میوه آن در مواردی موجب هلاکت کودکی شده است.
همچنین بخوانید: خواص گیاه اکیناسه یا سرخارگل در طب سنتی
فاشرا از نظر طبیعت طبق رای حکمای طب سنتی خیلی گرم و خشک است. اگر تا 4 گرم از گرد ریشه آن با کتیرا و آب عسل مخلوط و خورده شود مسهل قوی است و با قی و استفراغ همراه است و ترشح ادرار و شیر را افزایش می دهد. پخته ریشه آن در روغن زیتون برای بواسیر و نواسیر مقعد و تمام دردهای سرد و نرم کردن سفتی ها و رفع چروک های زخم نافع است. ضماد ریشه آن با سرکه تهیه شود برای تحلیل ورم و قطع زگیل مفید است. ضماد میوه آن برای جرب پوست نافع است. ضماد ریشه آن با آرد خلر و شنبلیله برای تحلیل ورم و سرباز کردن دمل مفید است. خوردن 5 گرم از ریشه آن برای مقابله با نیش افعی و سایر گزندگان سمی تریاق نافعی است. ضماد ریشه آن با آرد خلر و شنبلیله برای رفع لکه های سیاه که بعد از جراحات و زخم ها می مالند مفید است. ضماد میوه آن برای کندن و از بین بردن مو موثر است و از این خاصیت دباغان برای پاک کردن موی پوست ها استفاده می کنند.
خوردن روزی 1 – 2 گرم از گرد ریشه خشک آن برای رفع صرع و فلج و سستی اعضا و فراموشی مفید است و اگر با عسل مخلوط و پخته و انگشت پیچ شود برای خناق بلغمی و سرفه کهنه و درد پهلو و نفخ آن مفید است. دم کرده برگ و سرشاخه های جوان آن برای تقویت معده و پاک کردن معده از مواد لزج و برای رفع درد قلب و درد معده مفید است و مسهل خوبی بوده، ترشح شیر و ادرار را زیاد می کند. اسراف در خوردن فاشرا خطرناک است و برای طحال مضر است و ایجاد اختلال در ذهن و عقل می نماید و در این قبیل موارد باید فورا کتیرا خورد و با قی کردن و خوردن رب میوه های ترش از شدت آثار بد آن جلوگیری کرد.
تهیه گرد فاشرا : ریشه فاشرا را به مقدار مورد نظر گرفته رنده کرده و در گرم خانه 40 درجه سانتیگراد می خشکانند و در هاون آهنی نرم کوبیده از الک رد می کنند. 1 – 2 گرم ا این گرد به صورت حب، مسهل قوی می باشد.
در فرانسه معمول است 45 گرم ریشه پوست کنده آن را در 750 گرم سرکه و 500 گرم عسل در حدود نیم ساعت می جوشانند و 2 – 3 قاشق سوپ خوری در رو می خورند، برای نرم کردن سینه و در موارد آسم بسیار مفید است.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
روغن حنظل را با خواص درمان پوسیدگی دندان، بازسازی دندان خراب و سوراخ شده، تسکین دندان درد، خارج کردن عفونت و چرک از دندان، خلط آور، درمان یبوست، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.
