علل و عوامل ایجاد حساسیت را بهتر بشناسیم
عوامل ایجاد حساسیت را بشناسیم
آلرژی عبارت است از پاسخ نامناسب و مضر دستگاه ایمنی به موادی که به طور عادی مضر نیستند به عبارتی کسانی که دچار حساسیت هستند، دارای دستگاه ایمنی فوق هوشیار هستند که نسبت به مواد ظاهرا بی ضرری که در محل زندگیشان وجود دارد، واکنشی بیش از حد افراطی نشان می دهند. آلرژی بیماری شایعی است که در زمان ما دامنه گسترده ای یافته و به همین دلیل علل و عوامل آن و نحوه مقابله با آن امروزه توجه بسیاری را چه در درون حرفه پزشکی و چه در میان عامه مردم به خود جلب کرده است. در این مقاله شما را با عوامل ایجاد حساسیت آشنا خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
علل و دلایل بروز آلرژی
گرده علف های هرز
گرده گیاهان، ذراتی کاملا بی ضررند، اما چنانچه شخص نسبت به این گرده ها آلرژیک شود، نشانه هایی چون آبرزیش بینی، خس خس سینه و تنگی نفس او را عاجز می کنند و این نشانه ها در بدترین حالت ممکن است منجر به مرگ شخص شوند.
گزنه:
برگ های گیاه گزنه از کرک های گزنه پوشیده شده اند. این کرک ها ماده ای در پوست می ریزند که باعث آزاد شدن هیستامین می شود و در نتیجه درد، خارش و سرخی در محل گزش عارض می شود. بر اثر تابش اشعه خورشید، گل های گیاه گزنه در اواخر تابستان و اوایل پاییز گرده های خود را در هوا پراکنده می کنند. اهمیت گرده گیاه گزنه در بروز نشانه های آلرژیک در فصل پاییز، معلوم نیست.
کلزای دانه روغنی (Brassicus napus):
در چند سال اخیر کشت کلزای دانه روغنی افزایش یافته است. در 5 سال گذشته شیوع آلرژی نسبت به گرده های کلزا افزایش یافته است. در بررسی 366 بیمار که به طور پی در پی به آسم، آلرژی به گرده، برونشیت، کهیر یا به مجموعه ای از این عارضه ها مبتلا بودند، در 23 در صد نتیجه آزمون پوستی داخل جلدی نسبت به گرده کلزا مثبت بود. موسم گرد افشانی کلزا تقریبا از 20 اردیبهشت تا اوایل تیر است.
همچنین بخوانید: درمان طبیعی تب یونجه و آلرژی با عسل خالص
حیوانات خانگی و بعضی از پستانداران
سگ و گربه:
در محیط های خانگی، اغلب با سگ و گربه به عنوان حیوانات دست آموز برخورد می شود و نزدیک به 30 درصد بیماران آلرژیک اغلب در برابر این حیوانات واکنش نشان می دهند. مهم ترین علت بروز نشانه های حساسیت به سگ و گربه، آلرژن های موجود در پوسته جدا شده از آنهاست. همچنین پروتئین های موجود در ادرار و بزاق دهان حیوان ممکن است نشانه هایی ایجاد کنند، اما در ابتلا به بیماری های آلرژیک نقش چندانی ندارند.
اسب:
اسب ممکن است علت بیماری آلرژیک افراد بسیاری باشد. این افراد عبارتند از کارگران مزارع کشاورزی، کارگران اصطبل ها و میدان های مسابقات اسب دوانی، سوارکاران حرفه ای و سوارکاران آماتور. مثلا سوارکاران و خانواده های آنان در معرض تماس غیرمستقیم با آلرژن هایی قرار دارند که همراه با لباس سوارکاری به خانه آورده می شوند. در اشخاصی که بسیار آلرژیک هستند، همین مقدار ممکن است موجب بروز نشانه های آلرژیک شود.
پستانداران کوچک:
پستانداران کوچک از جمله موش و خوکچه هندی، چنانچه در خانه نگهداری شوند، همگی منابع بالقوه حساسیت های آلرژیک اند. در این حیوانات، آلرژیزایی ادرار بیش از پوسته است و مواد پوشاننده کف قفسه ها به این آلرژن ها آلوده هستند. حرکت حیوان در قفس موجب پراکنده شدن پروتئین های ادرار در قفس می شود. نزدیک 20 درصد کارکنان آزمایشگاه ها که با این پستانداران سر و کار دارند، با بروز نشانه های آلرژیک، حساسیت خود را نشان می دهند. نشانه های آلرژیک معمولا یکسال بعد از تماس با این حیوانات ظاهر می شود.
پرندگان:
پرندگان از راه های گوناگون احتمال ابتلا به بیماری آلرژیک را افزایش می دهند. بالش ها و تشک های پر، موجب بروز نشانه های بیماری آلرژیک در شخص استفاده کننده می شوند. با وجود این، واکنش حساسیت نسبت به پر تازه پرندگان کمتر از پرهایی است که سال ها نگه داری شده اند. همچنین حساسیت نسبت به فضله پرندگان نیز مشاهده شده است. ابتلا به بیماری آلرژیک در میان علاقه مندان به کبوتر که در محیط های کاملا آلوده و کم تهویه با کبوترها سروکار دارند، رخ می دهد.
حشرات:
حشرات تقریبا در تمام محیط ها به حیات خود ادامه می دهند و اغلب تعداد آن ها زیاد است و تعجبی ندارد که آن ها در بروز بیماری های آلرژیک نقش داشته باشند. حشرات بسیاری از جمله شته ها، سوسک ها، ملخ ها، حشرات راسته زودمیران و برخی از دوبالان سبز را می توان در بروز نشانه های بیماری آلرژیک دخیل دانست.
کپک:
کپک ها موجودات ریز میکروسکوپی هستند که از رشته ای دراز تشکیل شده اند و معمولا بر سطح مواد آلی مانند کپه های کود یا میوه ها و پنیر فاسد رشد می کنند. کپک ها، خود را با شرایط گوناگون به راحتی وفق می دهند و هر کجا که مقداری رطوبت و اکسیژن موجود باشد، یافت می شوند. کپک ها فواید بسیاری دارند. از کپک ها نه فقط برای بهتر کردن طعم برخی از پنیرها، بلکه مهمتر از آن، بعد از کشف پنی سیلین، برای ساختن تمام آنتی بیوتیک ها استفاده می شود. گرچه بیش از یک قرن از کشف این خاصیت می گذرد که استنشاق هاگ های کپک موجب بروز نشانه های آلرژیک می شود، اهمیت نقش آن ها در بیماری آلرژیک مورد اختلاف نظر است.
غذا
شاید در بیشتر موارد واکنش شخص، چیزی جز واکنش نابهنجار به مواد غذایی نباشد. در واقع واکنش های نامطلوب به مواد غذایی به دلیل وجود مکانیسم های آلرژیک و غیرآلرژیک رخ می دهند و نتایج آلرژی غذایی و عدم تحمل غذایی حاصل می شود.
اجزای تشکیل دهنده مواد غذایی که موجب بروز نشانه های آلرژیک می شوند، پایدارند و غالبا بعد از پخته یا هضم شدن به شکلی باقی می مانند و موجب بروز واکنش می شوند. مواد غذایی که در ذیل آمده اند به صورت ساده یا در ترکیب با سایر مواد به طور شایع در آلرژی غذایی یا عدم تحمل غذایی دخالت دارند:
- شیر گاو و فراورده های آن
- شیر بز
- تخم مرغ، پروتئین سفیده تخم مرغ آلرژی زایی بیشتری دارد
- مواد رنگی مصرفی در مواد غذایی
- مواد نگهدارنده
- غذاهای حاوی سالیسیلات
- غلات از جمله جو، گندم، چاودار، ذرت و برنج
- مخمر
- ماهی ها از جمله جانوران صدف دار
- مغز میوه هایی چون گردو، فندق، پسته، بادام زمینی و غیره
- شکلات
- چای و قهوه
- نوشیدنی های الکلی
- گوشت خوک، ژامبون و گوشت های نرم شده
- سویا
- گوجه فرنگی
- نخود
- گوشت گاو
- گوشت مرغ
(لیست غذایی فوق به هیچ وجه درخصوص عوامل ایجاد حساسیت ، کامل نیست.)
آنزیم های باکتری ها
در دهه 1960 آنزیم های باسیلوس سابتیلیس به مواد شوینده افزوده شد و نخستین پودر رختشویی “بیولوژیکی” ساخته شد، اما در اواخر این دهه در سال 1969 معلوم شد کارگرانی که در تولید این پودر دست داشتند به آسم مبتلا شدند. در حال حاضر واکنش نسبت به دو آنزیم آلکالاز و ماکساتاز به خوبی معلوم و شناخته شده است. اخیرا کنترل بهتر محیط کارخانه ها میزان ابتلا به بیماری آسم را در بین کارگران کاهش داده است.
گمان نمی رود که مصرف کنندگان پودر های رختشویی بیولوژیکی در معرض خطر ابتلا به بیماری آسم قرار داشته باشند، زیرا تولیدکنندگان پودرهای رختشویی آنزیم ها را در لفافی از نشاسته می گذارند که در نتیجه ذرات بسیار بزرگی به وجود می آید که بعید است در هنگام ریختن پودر در آب وارد دستگاه تنفسی شوند. بسیاری از مردم متوجه شده اند که حین ریختن پودر رختشویی عطسه می کنند. علت این امر آلرژی نیست بلکه نتیجه ماهیت تحریک کننده ذرات صابون است که شدیدا قلیایی اند و به داخل بینی راه می یابند.
گرد و خاک چوب
استفاده از چوب سخت درختان جنگلی در داخل و خارج از ساختمان به طور روزافزونی بسیار رایج شده است. یکی از پرمصرف ترین چوب ها مربوط به درخت سرو قرمز است و موارد ابتلا به آسم بر اثر استنشاق گرد و خاک حاصل از چوب این درخت بسیار گزارش شده است. درختان دیگری که حساسیت به آن ها گزارش شده است عبارت اند از سرو لبنان و ایروکو (Iroco).
آنتی بیوتیک ها
آنتی بیوتیک های نوع پنی سیلین ممکن است در طول دوره درمان موجب واکنش های آلرژیک شوند.
پنبه و الیاف دیگر گیاهی
گرچه از روزگاران قدیم منسوجات را از الیاف پنبه و کتان تهیه می کنند، تا اوایل قرن نوزدهم که تولید منسوجات با روش های مکانیزه معمول گشت، از نشانه های بیماری تنفسی که بر اثر تماس و استنشاق پرزهای معلق پنبه در هوا ظاهر می شوند، گزارشی در دست نبود. بر اثر قرار گرفتن در معرض الیاف برخی از گیاهان مانند پنبه، کنف و کتان نشانه های ابتلا به نوعی بیماری تنفسی به نام بیسینوز ظاهر می شود. با وجود این، الیاف گیاهی خود منجر به بیماری نمی شوند، بلکه ناخالصی های موجود باعث ابتلای فرد به بیماری می شوند.
داروها
واکنش های نامطلوب بعد از مصرف دارو ممکن است به دلیل تاثیر مستقیم سم، عدم تحمل یا آلرژی و حساسیت باشد. در واقع 5 درصد واکنش های دارویی به علت آلرژی است. از آن جا که هر دارویی ممکن است آلرژی زا باشد، تهیه فهرست جامع و کامل از داروهای آلرژی زا غیرممکن است. در قرن نوزدهم معدودی از داروهای موثر از جمله دیژیتالین، کینین، سفالوسپورین ها، پنی سیلین ها و مرفین آلرژی زا بودند اما نه در همه موارد.
همچنین بخوانید: درمان سریع آلرژی با گیاهان دارویی
درمان آلرژی ها
برای درمان آلرژی چه باید کرد؟
خوشبختانه بیماران مبتلا به آلرژی را می توان به طور موثری درمان کرد. نخست لازم است که عامل حساسیت زا را معلوم کنیم و بعد تا حد امکان بیمار را از آلرژن ها دور نگه داریم. دوری کردن از نوعی حیوان خانگی یا یک نوع غذای خاص، چیزی در محیط کار یا یکی از لوازم آرایشی که موجب بروز نشانه های آلرژی در شخص می شود، نشانه ها را به طور موثری بهبود می بخشد.
مهمترین جنبه درمان بیماری های آلرژیک این است که نخست مطمئن شویم بیماری یقینا ناشی از آلرژی است و بعد آلرژن مسبب را کشف کنیم. اگر آلرژن مسبب بیماری، حیوانات خانگی و یا ماده ای در محیط کار باشد، تشخیص به موقع و اجتناب کردن از آن از نشانه های بیماری می کاهد و به شفای بیمار می انجامد، اما غالبا افراد بیش از یک آلرژن، آلرژیک می شوند و اجتناب کردن از آلرژن های متعدد به ندرت برای رهایی از بیماری کفایت می کند. مبتلایان به آلرژی می توانند نشانه های بیماری را به طور کامل یا تا حدود زیادی برطرف کنند.
گفته می شود، گرچه هنوز ثابت نشده است، تزریقاتی که برای حساسیت زدایی اشخاص انجام می شود، ممکن است بیماری های آلرژیک را درمان کند. لیکن، داروهایی که جدیدا کشف شده اند نشانه های بیماری آلرژیک را به طور چشمگیری کاهش می دهند، اگر چه بیمار کاملا شفا نمی یابد.
با وجودی که در راه شناخت مکانیسم های بروز آلرژی در شخص، گام های بزرگی بر داشته ایم، اما باید دانش خود را در این زمینه بسیار افزایش دهیم، تا بتوانیم پاسخ ایمنی بدن را به گونه ای تنظیم کنیم که شخص به جای اجتناب کردن از آلرژی، در مقابل آن ایمن شود.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
گلپر را با خواص درمان آلرژی، هضم کننده غذا، ضد نفخ، ضد عفونی کننده و میکروب کش قوی، ضداسپاسم، درمان تهوع، استفراغ و سایر اختلالات گوارشی، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.