عشر چه نوع گیاهی است؟
عشر چه نوع گیاهی است؟ و چه کاربردی دارد؟
عشر گیاهی است که گونه های مختلف آن در ایران با نام های محلی مختلفی شناخته می شود، از جمله در فارس استبرق، شوشتر و دزفول غلبلب و عوشر، اهواز عشر، دشتستان غرق، بم و نرماشیر کرک، بندرعباس خرگ، بلوچستان خرگ و اسپالمی و در کتب طب سنتی با نام های عشر، اکرس، مدار، عشار، جیوه گیاهی و درخت زهرناک ذکر می شود.
مشخصات عشر را بدانیم !
عشر یا استبرق از گیاهان کائوچویی است. درختچه ای است به بلندی 3-4 متر با شاخه های ضخیم پر از شیرابه پوست آن کمی قرمز شاخه های جوان آن پوشیده از کرک سفید، برگ های آن نسبتا پهن بدون دمبرگ با قاعده قلبی شکل کمی گوشتی به ابعاد 11 در 15 سانتیمتر که پس از خشک شدن نازک می شود.
گل های آن به رنگ های سفید، ارغوانی و قرمز به قطر 2/5 – 2 سانتیمتر، میوه آن فولیکول، تخم مرغی شکل به ابعاد 7 – 10 سانتیمتر است، مار چون آن را بشکافند از داخل آن چیزی شبیه به تارهای ابریشم یا پنبه ابریشمی یا حریر بسیار نرم که در حقیقت کاکل های دانه های گیاه است که در داخل میوه قرار دارند بیرون می آید که محلی ها از آن به جای ابریشم و به نام استبرق برای پر کردن بالش استفاده می کنند و در آفریقا از آن نوعی حریر می بافند.
لاتکس یا شیرابه این درختچه ها دارای مقدار کمی ماده گوتاپرچا می باشد. گوتاپرچا ماده صمغی پلاستیکی سفید رنگی است که عایق الکتریسته می باشد و در مقابل تاثیر تمام اسیدها مقاوم است و در تهیه کابل های برق و وسایل چای مصارفی دارد.
خواص و کاربرد عشر را بدانیم !
به طوری که ملاحظه می شود گونه های مختلف استبرق از نظر ترکیبات شیمیایی بسیار شبیه هستند و طبق نظر پزشکان معروف بین المللی و بنا بر آنچه که در کتب طب سنتی شرقی آمده است خواص آن ها نیز شبیه است.
در هند و چین از شیره پوست ریشه گیاه برای معالجه جذام استفاده می کنند و آن را مسهل می دانند. پوست ریشه گیاه را در اغلب موارد به خصوص در موارد اسهال خونی جانشین اپیکا می دانند در حالی که از نظر ترکیبات شیمیایی این گیاه و اپیکا متفاوت هستند. همچنین از پوست ریشه گیاه برای معالجه بیماری های پوست استفاده می شود. در هند و چین از پوست ریشه گیاه برای معالجه سیفیلیس استفاده می شود و در دوز کم یعنی با مصرف مقدار جزیی به عنوان تونیک و نیرو دهنده و معرق تجویز می شود.
در مالایا از شیرابه آن چند قطره برای تسکین درد دندان در محل درد ریخته می شود و از جوشانده برگ و گل آن به عنوان مقوی خورده می شود. در اندونزی مانند مالایا از شیرابه گیاه برای تسکین درد دندان و با مالیدن روی جوش ها برای فروکش کردن جوش و به هم آمدن ترک های پا و کاهش ورم و بیرون آوردن خار از پوست و به عنوان روغن مالیدنی در موارد روماتیسم کاربرد دارد.
و اما در کتب طب سنتی ایرانی عشر طبق نظر حکمای طب سنتی از نظر طبیعت برگ و شاخه های آن خیلی گرم و خشک است. در مورد خواص آن آمده است اگر برگ آن را در روغن زیتون بپزند مالیدن این روغن برای فلج و تشنج و خواب رفتن اعضا و بی حسی عضوها نافع است و گرد برگ خشک آن برای جلوگیری از توسعه زخم های بد و خورنده و رفع چرک و خشک کردن آن و از بین بردن گوشت زائد مفید است.
همچنین بخوانید: معرفی گیاه دند یا حب السلاطین
نکته:
باید توجه شود که جمیع اعضای این درخت به خصوص شیرابه آن سمی است و به ویژه برای گرم مزاج ها بسیار مضر می باشد، پوست را زخم می کند. بعضی از گونه های عشر به قدری سمی است که حتی گفته اند خوابیدن در سایه آن هم خطرناک است. در روزگاران کهن از شیرابه این گیاه مایعی به نام سکر العشر تهیه می کرده اند که معمولا در خزائن اربابان زور و دیکتاتورها برای مسموم کردن مخالفان نگه داری می شده است.
از محمد بن زکریای رازی نقل شده است که شخصی شیرابه این گیاه را در ظرف سفالی ریخته بود و پس از این که ظرف خالی شده را مکرر با آب گرم و اشنان شسته است در آن ظرف عده ای آب ریخته و نوشیده اند و همگی هلاک شده اند.
شیرابه عشر از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی بسیار گرم و خشک است و از سایر اعضا و اندام درخت گرمتر است. پوست را زخم می کند و می خورد و سوراخ می کند. مقدار بسیار کم آن مسهل بسیار قوی بلغم است.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
معجون ضد یبوست را با خواص کنترل و درمان بواسیر، درد بواسیر، رفع یبوست، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.