سن بیولوژیکی چیست و چه عواملی آن را کم یا زیاد می‌کند؟

سن بیولوژیکی چیست و چه عواملی آن را کم یا زیاد می‌کند؟

اکثر انسان ها در روز تولد خود، با قرار دادن شمع بر روی کیک تولد، ورود به یک سال دیگر را جشن می گیرند؛ اما آیا سن تقویمی که این شمع ها نشان می دهند بیان کننده سن بیولوژیک ما نیز هست؟

سن تقویمی Chronological age (CA)

شاخصی است که اکثر ما برای گذر عمر و پیری از آن استفاده می کنیم؛ اما در واقع شاخص مطلوبی برای پیشرفت روند پیری نیست زیرا افراد با سن تقویمی یکسان، با توجه به خصوصیات ژنتیکی، محیط زندگی و عادت و سبک زندگی تفاوت های قابل توجهی با یکدیگر دارند.

سن بیولوژیک (Biological age (BA

شاخصی از وضعیت تندرستی عمومی یک فرد و در واقع میانگینی از وضعیت سلامت بافت های مختلف بدن است. از سن بیولوژیک برای ارزیابی فرایند پیری به شیوه دقیق تر و ردیابی مسیر آسیب و از کار افتادگی بافت های بدن در طول زمان استفاده می شود.

سن بیولوژیکی انسان

چرا برخی افراد ۷۵ ساله سریع و چالاک هستند، اما برخی دیگر از همسن و سالان آنها به سختی فعالیت های روزانه خود را انجام می دهند؟ ذهن انسان ها همیشه به یک سوال می پردازد، چند سال عمر می کنند؟ در چند سالگی عمرشان به پایان می رسد؟ در حالی که تاریخ تولد شما در شناسنامه از سن تقویمی شما حکایت دارد، اما ممکن است این سن تقویمی اندکی با سن بیولوژیکی بدن شما و توانمندی سلولی تان متفاوت باشد. محققان معتقدند: اکنون باید درک بهتری از ترکیبات شیمیایی درگیر در پیری و زیست نشانه هایی برای اندازه گیری این اثرات داشته باشیم.  

سن بیولوژیکی چیست

گرونتوژن چیست و چه تاثیری به روند پیری ما دارد؟

نورمن شارپلز از دانشگاه کارولینای شمالی می گوید: روند پیری فیزیولوژیک و مولکولی در بین افراد تا اندازه ای بدلیل قرار گرفتن در معرض گرونتوژن ها (فاکتورهای محیطی موثر بر پیری و شتاب دهنده فرآیند سالخوردگی) متفاوت است. ما اعتقاد داریم که امروزه به درک درستی از مواد سرطانزای موثر در شکل گیری سرطان رسیده ایم. بنابراین آیا رسیدن به درک درستی از گرونتوژن ها باعث بهره مندی مطالعات انجام یافته در زمینه پیری می شود؟ با شناخت و اجتناب از گرونتوژن ها ما قادر به تاثیرگذاری روی روند پیری و امید به زندگی در سطح بهداشت عمومی خواهیم شد. در آینده آزمایش های خونی ارزیابی کننده ی نشانگرهای زیستی سن مولکولی، ممکن است برای درک تفاوت های موجود در بین افراد در روند پیری مورد استفاده قرار گیرند و مسیرهای کلیدی درگیر در فرآیند پیر شدن سلولی یا تغییرات شیمیایی صورت گرفته در DNA را اندازه گیری کنند.

گرونتوژن های خطرناک برای بدن انسان

از دیدگاه بهداشت عمومی به احتمال زیاد دود سیگار مهم ترین گرونتوژن است. سیگار با سرطان، تصلب شرایین، فیبروز ریوی و دیگر بیماری های مرتبط با سن در ارتباط است. اشعه فرابنفش خورشید هم باعث سالخوردگی ما می شود. شارپلز و همکارانش اخیرا نشان داده اند که شیمی درمانی نیز یک گرونتوژن قوی است. وی می گوید: تیم محققان آماده است تا با کمک یک مدل موش قوی توسعه یافته این گرونتوژن ها و دیگر عوامل درگیر در پیر شدن سلولی را با جزییات بسیار بیشتر مورد مطالعه قرار دهد. محققان به دنبال تلاش های هماهنگ برای درک استفاده های بالینی از تست های پیری ملکولی و نیز شیوع شتاب پیری هستند.

شارپلز می گوید: ما اعتقاد داریم مقایسه نشانگرهای مولکولی با نتایج بالینی باید به صورت جدی آغاز شود. به عنوان مثال آیا نشانگرهای زیستی می تواند سمیت ناشی از جراحی یا شیمی درمانی در بیمارانی را که سن تقویمی آنها به عنوان یک عامل خطر شناخته شده، تشخیص دهد یا خیر؟ البته شارپلز معتقد است انجام این تست های تشخیص سن مولکولی و در دسترس قرار دادن آنها به صورت مستقیم برای مشتریان خطرناک است؛ چرا که احتمال ارتباط نداشتن داده های ناشی از نتایج این آزمایش و دیگر آسیب های ناشی از قضاوت براساس آنها وجود دارد.

«سن» موضوعی بیولوژیکی است یا روانی؟

شاید بهترین پاسخ این باشد: «هردو». زیرا نه تنها وضعیت جسمی و روانی ما متناسب با سن تغییر می کند، بلکه هر کدام می تواند بر دیگری و در نهایت بر تجربه ما از پیری تأثیر بگذارد و به همین دلیل به نظر می رسد که پیری پدیدۀ پیچیده ای است. همچنین اگرچه تحقیقات اهمیت «سنِ ذهنی» را نشان دادند اما بعید است که پزشکان به این زودی ها توجه خود را به «سن تقویمی» متوقف کنند. زیرا توجه به «سن تقویمی» همچنان یکی از بهترین شاخص هایی است که ما را در مقابل بسیاری از خطرها هوشیار نگه می دارد و به عنوان مبنای طرح های موفق غربالگری بیماری استفاده می شود.

همچنین بخوانید: پیشگیری از بیماری های دوران پیری

چگونه سالم پیر شویم؟

پیریِ بیولوژیکی اجتناب ناپذیر است، اما تحقیقات روان شناختی نیز نشان داده اقداماتی که برای حمایت از سلامت روان و رفاه افراد انجام می شود، می تواند به افراد کمک کند تا چند سالی به عمر خود بیفزایند.

چگونه می توان سالم پیر شد

برای بهبود سن بیولوژیکی خود می توانید گام های زیادی بردارید. شروع در هر سنی می تواند کمک کند. در اینجا برخی از راه هایی وجود دارد که می توانید با سلامتی پیر شوید و سن بیولوژیکی متناسبی داشته باشید:

ورزش یا فعالیت بدنی داشته باشید

همه افراد، به ویژه کسانی که فشارخون بالا، دیابت، بیماری قلبی یا آرتروز دارند، می توانند از ورزش منظم بهره مند شوند. اگر احساس می کنید در مرز ابتلا به بیماری فشار خون هستید روزانه فشار خون خود را با دستگاه فشار سنج دیجیتال چک کنید و در صورت بالا بودن اعداد در هر اندازه گیری سریعا به پزشک مراجعه کنید تا درمان های لازم انجام شود چون یکی از بیماری های رایج با بالا رفتن سن بیماری فشار خون می باشد. برای بزرگسالان جوانتر، ورزش میزان خونی را که قلب می تواند با هر ضربان قلب پمپ کند (حجم سکته) بهبود می بخشد و ضربان قلب در حالت استراحت را کاهش می دهد.

معمولا سن بیولوژیکی و تقویمی را بر اساس همین موارد که ذکر می شود محاسبه می کنند. ورزش و تناسب اندام، به بزرگسالان مسن کمک می کند عملکرد بهتری در قلب و ریه داشته باشند که می تواند باعث افزایش استقامت و کاهش خستگی شود.

انواع تمریناتی که باید امتحان کنید شامل موارد زیر است:

تمرینات تعادلی

خطر سقوط را کاهش می دهد، که دلیل اصلی آسیب دیدگی در بزرگسالان مسن است.

ورزش های قدرتی

به ایجاد توده عضلانی کمک می کنند، که خطر پوکی استخوان را در مراحل بعدی زندگی کاهش می دهد.

تمرینات استقامتی

به افزایش تنفس و ضربان قلب کمک می کند، که به طور منظم سلامت ریه و قلب و استقامت بدن را بهبود می بخشد و همچنین از سیستم گردش خون شما سود می برد. نمونه هایی از تمرینات استقامتی شنا، پیاده روی و دوچرخه سواری است.

حرکات کششی

بدن را شل نگه می دارد، که به شما امکان می دهد کارهای روزمره را با کمترین درد ادامه دهید.  

سن بیولوژیکی چیست

وزن سالم داشته باشید

افزایش وزن رابطه تنگاتنگی با بالا نشان دادن سن بیولوژیکی دارد و یکی از عوامل موثر بر سن زیستی و واقعی ما می تواند باشد. افراد دارای اضافه وزن بیشتر در معرض فشار خون بالا، بیماری های قلبی، دیابت، انواع خاصی از سرطان و غیره هستند. دیابت یکی از بیماری های شایع در بین بزرگسالان می باشد. با داشتن سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و فعالیت بدنی می توانید از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنید اگر با توجه به علائمی که دارید احساس می کنید به بیماری دیابت دچار شده اید. در هفته چند بار قند خون خود را با دستگاه سنجش قند خون اندازه گیری کنید در صورت بالا بودن اعداد حتما به پزشک مراجعه کنید.

حفظ وزن سالم

لاغرتر بودن به این معنی نیست که شما لزوما سالم تر هستید. این می تواند نتیجه افزایش ضعف یا ضعف دیگر باشد.

سنجش سن بیولوژی و تقویمی

علاوه بر وزن، نحوه توزیع چربی در بدن برای پیری سالم بسیار مهم است. این معمولا با نسبت دور کمر به باسن شما تعیین می شود.

بدن های گلابی شکل

چربی در لبه های خارجی مانند باسن و ران شما جمع می شود. این نشانه توزیع سالم چربی بدن است و سن بیولوژیکی شما را بهبود می بخشد. استفاده از گن های لاغری مانند گن ساعت شنی اصل در کنار ورزش به کاهش وزن شما کمک می کند.

بدن های سیب شکل

چربی از لبه های خارجی به شکم و کمر منتقل می شود، که می تواند احتمال بیماری قلبی و سرطان پستان را افزایش دهد. به احتمال زیاد سن بیولوژیکی شما بیشتر از سن تقویمی تان خواهد بود.

غذاهای بیشتری با مقدار شاخص گلیسمی پایین بخورید

• مواد مغذی موجود در این نوع مواد غذایی باعث می شود استخوان ها، عضلات و اندام های شما برای مدت زمان طولانی قدرت داشته باشند.
• نمونه هایی از این غذاها شامل میوه ها، سبزیجات، لوبیا، لبنیات کم چرب و نان های سرشار از فیبر (غلات کامل) است. سعی کنید این موارد را به رژیم خود اضافه کنید.
• علاوه بر این، مقدار فست فود، نان سفید و نوشابه را که مصرف می کنید کاهش دهید، زیرا این امر می تواند باعث افزایش ناسالم قند خون شود. برای سنجش آن از دستگاه قند خون استفاده کنید.
• مراقب مواد مغذی موجود در غذاهایی که می خورید باشید
• اگرچه لازم است مطالعات بیشتری در مورد عوامل تعیین سن زیستی و واقعی انجام شود، تحقیقات معتبر نشان داده است که بین تغذیه و سن بیولوژیکی شما ارتباط روشنی وجود دارد.
• آگاهی فعالانه از آنچه یک رژیم غذایی سالم را تشکیل می دهد و مشاوره برچسب های تغذیه هنگام خرید مواد غذایی ممکن است به بهبود سن بیولوژیکی شما کمک کند.

از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.

برای خرید ریشه ماکا کلیک کنید

ریشه ماکا را با خواص رفع زودانزالی، کمک بهبود باروری زنان و مردان، تنظیم فشارخون، کاهش افسردگی، کاهش علائم یائسگی، تقویت سیستم ایمنی و افزایش انرژی بدن و … بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.

ارتباط آنلاین در تلگرام