خواص و مضرات هل
آشنایی با خواص و مضرات هل
هل، یکی از ادویه‌های محبوب و خوشبویی است که در بسیاری از خانه‌ها برای عطر و طعم دادن به چای، مربا، کیک، شیرینی، دسر و غذاهای مختلف استفاده می‌شود. این گیاه که با نام‌های دیگری همچون قاقله، دانه‌های بهشتی، حماما، هیل، هیل بوآ، تهین الاج، لاجی، حب الهال، کاوداموم و تشمسین شناخته می‌شود، دارای طبع گرم و خشک است و به عنوان یکی از ادویه‌های اصلی در بسیاری از فرهنگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هل به طور گسترده‌ای در جنوب هند و کشورهای گرمسیری کشت می‌شود و به دلیل خواص درمانی متعددی که دارد، در طب سنتی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. از هل به عنوان بادشکن و مقوی معده استفاده می‌شود و آن را به عنوان یک چاشنی معطر نیز می‌شناسند.
در این مقاله، به بررسی دقیق‌تر خواص و مضرات هل پرداخته‌ایم تا شما نیز از این گیاه خوشبو اطلاعات بیشتری کسب کنید.
مشخصات ظاهری گیاه هل
هل، با نام علمی Elettaria cardamomum، گیاهی است از خانواده زنجبیل (Zingiberaceae) که به صورت چندساله و پایا رشد می‌کند. این گیاه دارای بن‌ساقه‌ای ضخیم و افقی است که ساقه‌های برگدار آن تا ارتفاع حدود ۳ متر می‌رسند. برگ‌های هل به شکل مستطیلی و سرنیزه‌ای هستند و طول آن‌ها بین ۳۰ تا ۶۰ سانتی‌متر و عرض آن‌ها حدود ۸ سانتی‌متر است. برگ‌ها به صورت متناوب روی ساقه قرار گرفته و در انتهای آن‌ها غلافی بزرگ با شکاف طولی دیده می‌شود.
ساقه هل ساده و به بلندی ۱۰ الی ۲۰ متر می‌رسد و ریشه‌های آن به شکل خزنده و ضخیم هستند. سطح ریشه‌ها صاف و زبر بوده و با موهای نازک ابریشمی پوشیده شده‌اند. در پهنک برگ‌های هل، یک رگبرگ اصلی مشخص به همراه تعداد زیادی رگبرگ فرعی شانه‌ای قابل مشاهده است.
گل‌های هل کوچک و زردرنگ هستند و به صورت خوشه‌ای روی ساقه قرار دارند. این گل‌ها به صورت سنبله یا گرزن یکسویه و به تعداد ۵ تا ۶ عدد در طول محوری مجتمع شده‌اند. پوشش گل از ۳ کاسبرگ سبزرنگ و ۳ گلبرگ متفاوت تشکیل شده است. هل دارای یک پرچم زایا و یک مادگی با تخمدان ۳ برچه‌ای است که محتوای زیادی تخمک دارد.
میوه هل به شکل کپسول است که دارای سه محفظه می‌باشد و در مجموع ۱۸ دانه درون آن قرار دارد.
خواص و مضرات هل
محل رویش و پراکنش هل
هل، این گیاه معطر و ارزشمند، بومی سرزمین‌های گرمسیری هندوستان است، جایی که هزاران سال است در آنجا رشد کرده و به کمال رسیده است. اما هل تنها به هندوستان محدود نمانده است؛ این گیاه در دیگر نقاط جهان نیز محبوبیت یافته و به‌ویژه در کشورهای سریلانکا (سیلان)، لائوس، گواتمالا، السالوادور و مالزی به‌طور گسترده کشت و بهره‌برداری می‌شود. این مناطق گرمسیری با آب و هوای مطلوب، بهترین شرایط را برای رشد و پرورش این دانه‌های خوشبو و گرانبها فراهم می‌آورند.
اندام قابل مصرف گیاه هل
-
دانه‌ها:
دانه‌های هل که به دلیل معطر بودن و طعم تندشان معروف هستند، بخش اصلی قابل استفاده از این گیاه هستند. برای جلوگیری از کاهش اسانس و جلوگیری از تقلبات دارویی، این دانه‌ها معمولاً تا زمان مصرف به صورت میوه نگهداری می‌شوند. -
میوه‌ها:
میوه‌های هل به دو نوع سفید و سبز تقسیم می‌شوند. این میوه‌ها به شکل بیضوی یا بیضوی دراز هستند، با طولی حدود ۶ تا ۱۸ میلی‌متر و پهنای ۶ تا ۱۰ میلی‌متر. هر میوه معمولاً سه خانه‌ای است و در داخل آن، دانه‌های زاویه‌دار و نامنظم به رنگ قهوه‌ای مایل به خاکستری با سطحی چروکیده و زبر قرار دارند.
ترکیبات شیمیایی گیاه هل
هل دارای ترکیبات شیمیایی متنوعی است که مهم‌ترین آن‌ها شامل:
-
اسانس (۲ تا ۸ درصد):
این ترکیب، اصلی‌ترین جزء شیمیایی هل محسوب می‌شود که عمده‌ترین ترکیب درون آن، یك و -۸ سینئول است. این اسانس به هل رایحه معطر و طعم تند و مطبوع آن را می‌بخشد. -
روغن و چربی:
علاوه بر اسانس، هل حاوی مقداری روغن و چربی است که به خواص درمانی و تغذیه‌ای آن می‌افزایند.
این ترکیبات شیمیایی، باعث می‌شوند که هل به عنوان یک ماده مهم در صنایع غذایی و دارویی مورد استفاده قرار گیرد.
همچنین بخوانید: آموزش کاشت هل
خواص و مضرات هل
خواص هل
-
رفع ازدیاد گازهای معده و روده: دانه‌های هل به دلیل داشتن خواص ضد نفخ، به کاهش گازهای معده و روده کمک می‌کنند. مصرف دم‌کرده یا جویدن دانه‌های هل می‌تواند به تسکین ناراحتی‌های گوارشی و بهبود هضم غذا کمک کند.
-
معطر و اشتها آور: هل به عنوان یک ادویه معطر و اشتها آور شناخته می‌شود. استفاده از آن در غذاها، شیرینی‌ها، و دسرها نه تنها طعم و رایحه خوشایندی به آن‌ها می‌بخشد، بلکه به تحریک اشتها و بهبود هضم کمک می‌کند.
-
قاعده آور و دافع بلغم: هل به عنوان یک قاعده‌آور طبیعی عمل کرده و به تنظیم دوره‌های قاعدگی کمک می‌کند. همچنین، به دفع بلغم اضافی از بدن کمک می‌کند که می‌تواند در بهبود برخی مشکلات تنفسی و گوارشی مؤثر باشد.
-
رفع خستگی و تقویت حافظه: مصرف هل می‌تواند به کاهش خستگی و افزایش انرژی کمک کند. همچنین، این گیاه به تقویت حافظه و بهبود عملکرد ذهنی کمک می‌کند، به‌خصوص در مواقع استرس و فشار روحی.
-
ضد نفخ و سوء هاضمه: هل به عنوان یک ضد نفخ قوی عمل کرده و می‌تواند به تسکین سوء هاضمه کمک کند. دم‌کرده دانه‌های هل برای کاهش نفخ و بهبود هضم مؤثر است.
-
قابض و معطر: هل به دلیل خواص قابض خود، به تقویت و بهبود عملکرد سیستم گوارش کمک می‌کند. همچنین، به عنوان یک معطر طبیعی، باعث خوشبو شدن دهان و رفع بوی بد آن می‌شود.
-
رفع بوی بد دهان: جویدن دانه‌های هل به عنوان یک روش طبیعی برای رفع بوی بد دهان بسیار مؤثر است. این کار به‌خصوص بعد از خوردن غذاهای معطر یا سنگین توصیه می‌شود.
-
کم کننده بزاق دهان: مکیدن نبات هل‌دار می‌تواند به کاهش تولید بزاق اضافی در دهان کمک کند و به کنترل ترشح بزاق کمک می‌کند.
-
از بین برنده کک و مک: مصرف هل در غذا می‌تواند به کاهش کک و مک پوست کمک کند. این خاصیت به دلیل ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در هل است که به بهبود سلامت پوست کمک می‌کند.
-
مناسب برای بی‌خوابی، میگرن و سردرد: مصرف هل می‌تواند به بهبود بی‌خوابی و کاهش سردردهای ناشی از میگرن کمک کند. این گیاه به تسکین اعصاب و کاهش تنش‌های عصبی کمک می‌کند.
-
دفع سنگ کلیه و بهبود عملکرد کلیه: هل می‌تواند به دفع سنگ کلیه و بهبود عملکرد کلیه‌ها کمک کند. این خاصیت به دلیل توانایی هل در افزایش جریان ادرار و کاهش تجمع مواد معدنی در کلیه‌ها است.
-
رفع استفراغ: ترکیب هل با شربت آب لیمو و شکر می‌تواند به کاهش و کنترل استفراغ کمک کند. این ترکیب به تسکین معده و جلوگیری از حالت تهوع کمک می‌کند.
مضرات گیاه هل
-
سردرد و فشار خون: مصرف بیش از حد هل ممکن است منجر به سردرد و افزایش فشار خون شود. این گیاه با افزایش ضربان قلب و فشار خون، می‌تواند در برخی افراد موجب سردرد شود.
-
ناراحتی ریوی: زیاده‌روی در مصرف هل ممکن است به بروز ناراحتی‌های ریوی منجر شود. این گیاه می‌تواند باعث تحریک سیستم تنفسی شده و مشکلات تنفسی را تشدید کند.
-
ورم پروستات: مصرف زیاد هل ممکن است به ورم پروستات منجر شود. این گیاه می‌تواند باعث افزایش التهاب در این ناحیه شده و مشکلاتی را برای مردان ایجاد کند.
-
سوزاک و سیفیلیس: هل ممکن است در صورت مصرف زیاد، باعث تحریک و تشدید عفونت‌های جنسی مانند سوزاک و سیفیلیس شود.
-
زخم معده و گلودرد: مصرف بیش از حد هل ممکن است باعث تشدید زخم معده و ایجاد گلودرد شود. این گیاه می‌تواند با تحریک مخاط معده و گلو، باعث افزایش التهاب در این نواحی شود.
-
یبوست: زیاده‌روی در مصرف هل ممکن است باعث یبوست شود. این گیاه با اثرات قابض خود می‌تواند به کاهش حرکت روده و مشکلات گوارشی منجر شود.
-
مشکلات روده و معده: هل ممکن است برای برخی افراد مشکلات روده و معده ایجاد کند. مصرف زیاد آن می‌تواند باعث تحریک معده و روده شده و مشکلاتی مانند سوء هاضمه و درد معده را تشدید کند.
-
عفونت‌های ادراری در زنان باردار: مصرف زیاد هل در دوران بارداری ممکن است باعث ایجاد عفونت‌های ادراری در زنان باردار شود. این گیاه ممکن است با تأثیر بر مجاری ادراری، باعث افزایش خطر عفونت‌های ادراری شود.
-
تشدید صرع: در برخی افراد مبتلا به صرع، مصرف هل ممکن است باعث تشدید علائم صرع شود. این گیاه با تحریک سیستم عصبی می‌تواند باعث افزایش حملات صرع در این افراد شود.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
هل سبز را با خواص قاعده آور، دافع بلغم، رفع خستگی، ضد نفخ و سو هاضمه، معطر، عطسه آور، رفع سنگ کیسه صفرا، تقویت حافظه، شادی آور، رفع صرع، برطرف کننده بوی دهان، از بین برنده کک و مک، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.
