معرفی خواص و مضرات مریم نخودی (کلپوره)
معرفی خواص و مضرات مریم نخودی (کلپوره)
مریم نخودی، که با نام محلی کلپوره نیز شناخته می‌شود، یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد در طب سنتی ایران است. این گیاه به دلیل خواص دارویی گسترده‌ای که دارد، از دیرباز مورد توجه اطبا و افراد علاقه‌مند به طب گیاهی بوده است. در این مقاله قصد داریم به معرفی جامع این گیاه، خواص و مضرات مریم نخودی که مصرف نادرست آن می‌تواند به همراه داشته باشد، بپردازیم.
شناخت مریم نخودری
مریم نخودی بر روی سواحل سنگی، صخره ها و دیواره های محله های آفتاب گیر مراتع پست و معمولا روی خاک های آهکی در اروپای مرکزی و جنوبی می روید و این گیاه را به انگلستان و ولز وارد کرده اند، این گیاه گاهی به صورت خودرو می روید اما در ایران مریم نخودی را در مناطق البرز، کرج، نواحی شمالی ایران و آذربایجان می توانیم پیدا کنیم.
خواص و مضرات مریم نخودی
خصوصیات ظاهری و ترکیبات مریم نخودی
مریم نخودی، که سرشار از اسانس‌های فرار و تانن است، به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند شناخته می‌شود. از سرشاخه‌های گل‌دار خشک این گیاه برای مصارف مختلف استفاده می‌کنند. مریم نخودی یک بوته پایا با ارتفاعی بین 20 تا 30 سانتی‌متر است که از طریق پاجوش‌های زیرزمینی گسترش می‌یابد. این گیاه غالباً به رنگ قرمز مایل به بنفش دیده می‌شود و برگ‌های بیضوی‌شکل آن به طول 2 تا 4 سانتی‌متر می‌رسند. گل‌های نسبتاً بزرگ آن، با قطر تا 12 میلی‌متر، دارای جامی به رنگ بنفش مایل به صورتی هستند و تمامی قسمت‌های این گیاه، از ساقه تا گل‌ها، بویی دلپذیر و خوشبو دارند.
همچنین بخوانید: موارد استفاده از کلپوره
فواید مریم نخودی در طب سنتی
مریم نخودی، که با نام‌های دیگری همچون گلپوره، کماذریوس، حشیشه السریع، جعده، سولویا، گل خنو، و اربه نیز شناخته می‌شود، یکی از گیاهان دارویی با طبع گرم است. این گیاه به دلیل خواص درمانی گسترده‌اش در طب سنتی مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه به برخی از فواید و خواص درمانی مریم نخودی اشاره می‌کنیم:
-
ضدعفونی کننده و مقوی: مریم نخودی دارای خاصیت ضدعفونی‌کنندگی قوی است و می‌تواند به تقویت بدن کمک کند. این خاصیت ضدعفونی‌کنندگی می‌تواند به پیشگیری از عفونت‌ها، به‌ویژه عفونت‌های دستگاه گوارش و تنفسی، کمک کند. علاوه بر این، مریم نخودی با تقویت سیستم ایمنی بدن، مقاومت بدن را در برابر بیماری‌ها افزایش می‌دهد.
-
محرک و تب‌بر: این گیاه به عنوان یک محرک طبیعی عمل می‌کند و می‌تواند در کاهش تب مؤثر باشد. مصرف مریم نخودی به تنظیم دمای بدن و کاهش علائم تب کمک می‌کند. این خاصیت تب‌بر می‌تواند برای درمان تب‌های ناشی از عفونت‌ها و بیماری‌های ویروسی بسیار مفید باشد.
-
قاعده‌آور و مدر: مریم نخودی با تحریک قاعدگی و افزایش ترشح ادرار به تنظیم دوره‌های قاعدگی و دفع سموم از بدن کمک می‌کند. این ویژگی‌ها می‌توانند به بهبود سلامت کلی دستگاه ادراری و تناسلی کمک کنند. همچنین، خاصیت مدری مریم نخودی می‌تواند در کاهش ورم‌ها و احتباس آب در بدن مؤثر باشد.
-
افزایش‌دهنده تعریق شبانه و اشتهاآور: این گیاه می‌تواند تعریق شبانه را افزایش داده و اشتها را تحریک کند. افزایش تعریق شبانه می‌تواند به دفع سموم از بدن کمک کند، در حالی که خاصیت اشتهاآوری آن می‌تواند به بهبود وضعیت تغذیه و افزایش وزن در افراد دارای کمبود وزن کمک کند.
-
حفظ جنین: یکی از خواص منحصر به فرد مریم نخودی، حفظ جنین و جلوگیری از سقط جنین است. این خاصیت می‌تواند برای زنان باردار بسیار ارزشمند باشد، زیرا مصرف مریم نخودی می‌تواند به تقویت رحم و حفظ سلامت جنین کمک کند.
-
درمان یرقان و شکستگی استخوان: مصرف مریم نخودی می‌تواند در درمان یرقان، که یک بیماری کبدی است، مؤثر باشد. این گیاه با بهبود عملکرد کبد، به دفع سموم از بدن کمک می‌کند. همچنین، مریم نخودی می‌تواند به تسریع فرآیند ترمیم استخوان‌های شکسته و بهبود سلامت کلی استخوان‌ها کمک کند.
-
کاهش آبریزش چشم: برای کاهش آبریزش چشم، می‌توان حب‌هایی از مریم نخودی ساخت، آنها را خشک کرده و در روغن زیتون جوشاند و بر روی چشم مالید. این روش درمانی می‌تواند به کاهش التهاب و تحریکات چشمی کمک کند.
-
درمان استسقا و اسکوربوت: مریم نخودی در درمان استسقا (تجمع مایعات در بدن) و اسکوربوت (کمبود ویتامین C) نیز کاربرد دارد. این گیاه با تحریک ترشح ادرار و تقویت سیستم ایمنی بدن، می‌تواند به بهبود این بیماری‌ها کمک کند.
-
رفع زخم چشم: استفاده موضعی از مریم نخودی می‌تواند به بهبود زخم‌های چشم کمک کند. این خاصیت درمانی می‌تواند به کاهش التهاب، تسریع بهبود زخم‌ها و کاهش خطر عفونت کمک کند.
-
باز کننده کورک و از بین بردن لک و پیس: مریم نخودی در باز کردن کورک‌ها و از بین بردن لک و پیس‌های پوستی مؤثر است. این گیاه با خاصیت ضدالتهابی و ضدباکتریایی خود می‌تواند به بهبود وضعیت پوست و کاهش عوارض پوستی کمک کند.
-
کاهش بوی بد بدن: مصرف مریم نخودی می‌تواند به کاهش بوی بد بدن کمک کند. این خاصیت می‌تواند به دلیل خاصیت ضدعفونی‌کنندگی و تنظیم‌کننده تعریق این گیاه باشد که باعث کاهش بوی نامطبوع بدن می‌شود.
-
تقویت لثه و مفید برای دیابت: این گیاه با تقویت لثه‌ها به بهبود سلامت دهان و دندان کمک کرده و در کنترل دیابت نیز مؤثر است. مریم نخودی می‌تواند به کاهش قند خون و بهبود حساسیت به انسولین کمک کند، که برای بیماران دیابتی بسیار مفید است.
-
درمان سردرد و دافع سرفه مزمن: مریم نخودی می‌تواند سردرد را تسکین داده و در دفع سرفه‌های مزمن مؤثر باشد. این گیاه با خاصیت ضدالتهابی و آرام‌بخش خود می‌تواند به کاهش درد و تسکین علائم سرفه کمک کند.
-
دفع اخلاط غلیظ و مفید برای اعصاب: این گیاه با دفع اخلاط غلیظ و تقویت اعصاب می‌تواند به بهبود وضعیت روحی و جسمی کمک کند. به جای چای می‌توان از دم کرده تفاله مریم نخودی استفاده کرد. این روش می‌تواند به آرامش اعصاب و کاهش استرس کمک کند و جایگزین مناسبی برای نوشیدنی‌های کافئین‌دار باشد.
مریم نخودی با دارا بودن این خواص متعدد، جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی دارد و مصرف صحیح آن می‌تواند به بهبود سلامت کلی بدن کمک کند.
مضرات و موارد منع مصرف مریم نخودی در طب سنتی
در حالی که مریم نخودی (کلپوره) دارای فواید بسیاری در طب سنتی است، مصرف نادرست یا بیش از حد این گیاه می‌تواند عوارض و مضراتی نیز به همراه داشته باشد. آگاهی از این مضرات و موارد منع مصرف، به استفاده ایمن‌تر و مؤثرتر از مریم نخودی کمک می‌کند. در ادامه به برخی از مضرات و موارد منع مصرف این گیاه اشاره می‌کنیم:
-
تحریک دستگاه گوارش: مصرف بیش از حد مریم نخودی می‌تواند به تحریک و التهابات دستگاه گوارش منجر شود. این گیاه ممکن است در برخی افراد سبب بروز علائمی مانند تهوع، استفراغ، دل‌درد و اسهال شود. لذا توصیه می‌شود از مصرف مقادیر زیاد این گیاه پرهیز شود.
-
حساسیت‌های پوستی: برخی افراد ممکن است به مصرف مریم نخودی حساسیت نشان دهند. استفاده موضعی یا خوراکی این گیاه می‌تواند باعث بروز حساسیت‌های پوستی مانند خارش، قرمزی و تورم شود. در صورت مشاهده هر گونه علائم حساسیت، مصرف گیاه باید متوقف شده و با پزشک مشورت شود.
-
تداخلات دارویی: مریم نخودی ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. افرادی که داروهای خاصی مانند داروهای رقیق‌کننده خون، داروهای ضدافسردگی و داروهای فشار خون مصرف می‌کنند، باید قبل از استفاده از این گیاه با پزشک خود مشورت کنند. تداخلات دارویی می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند.
-
خطر سقط جنین در دوران بارداری: با وجود اینکه گفته شده مریم نخودی می‌تواند به حفظ جنین کمک کند، اما مصرف بی‌رویه یا نادرست این گیاه در دوران بارداری ممکن است خطر سقط جنین را افزایش دهد. زنان باردار باید از مصرف زیاد این گیاه خودداری کنند و یا با پزشک خود مشورت کنند.
-
تشدید بیماری‌های کلیوی: مریم نخودی دارای خاصیت مدر است که ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی مضر باشد. مصرف این گیاه می‌تواند به تشدید علائم بیماری‌های کلیوی منجر شود و عملکرد کلیه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
-
افزایش فشار خون: مصرف بیش از حد مریم نخودی ممکن است به افزایش فشار خون منجر شود. افرادی که از فشار خون بالا رنج می‌برند باید در مصرف این گیاه احتیاط کنند و میزان مصرف را تحت نظر پزشک تنظیم کنند.
-
کاهش قند خون: اگرچه مریم نخودی می‌تواند برای کنترل قند خون مفید باشد، اما مصرف بیش از حد آن ممکن است به کاهش شدید قند خون (هیپوگلیسمی) منجر شود. افراد دیابتی باید مصرف این گیاه را با دقت تحت نظر داشته باشند و از مصرف مقادیر زیاد خودداری کنند.
-
تأثیر بر سیستم قلبی‌عروقی: مریم نخودی می‌تواند بر سیستم قلبی‌عروقی تأثیر بگذارد. مصرف بیش از حد این گیاه ممکن است باعث بروز عوارض قلبی مانند تپش قلب و نوسانات فشار خون شود. افرادی که مشکلات قلبی دارند باید از مصرف بی‌رویه این گیاه خودداری کنند.
با توجه به این مضرات و موارد منع مصرف، بهتر است قبل از استفاده از مریم نخودی با یک پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت کنید تا از مصرف ایمن و مؤثر این گیاه بهره‌مند شوید.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
کلپوره خشک را با خواص درمان لک و برص، درمان سوهاضمه، معالجه یرقان، درمان سرفه مزمن، رفع کم اشتهایی، معالجه دفع سخت ادرار، درمان سردرد، پیشگیری و درمان دیابت، درمان ناراحتی معده، تسریع در ترمیم استخوان های شکسته، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.
