خواص درمانی و فوق العاده خشخاش و روغن آن
خواص درمانی و فوق العاده خشخاش و روغن آن
تخم خشخاش تخم گیاهی به همین نام بوده و یکی از مشهورترین گیاهان دارویی و خوراکی به حساب می آید. خشخاش یک گیاه علفی یک ساله است که ارتفاع ساقه آن یک تا یک و نیم متر (ساقه آن بند بند و میوه آن گرز نامیده می شود.) است و از تیر تا مرداد گل می دهد. میوه خشخاش کپسول مانند است که در اثر ایجاد بریدگی روی آن ماده شیره مانندی خارج می شود که تریاک نام دارد.
تریاک خام و کپسول های خشک آن حاوی آلکالوئیدهای سمی است و حدود 12 درصد مورفین دارد. علاوه بر شیرابه (تریاک) که مصرف پزشکی دارد از سایر اندام های آن نظیر تخم، گل و پوست آن نیز به عنوان آرام بخش، ضد درد، ضد اسهال، خواب آور استفاده دارویی می شود. حال در ادامه این مقاله با خواص درمانی و مفید خشخاش آشنا می شویم.
مشخصات ظاهری گیاه خشخاش
خشخاش (Papaver somniferum)، گیاهی علفی و از خانواده شقایقیان (Papaveraceae) است که ارتفاع آن بین یک تا دو متر میرسد. این گیاه دارای ساقهای قائم، منشعب و بدون کرک (گاهی در برخی نمونهها کمی خشن) است. برگهای خشخاش به صورت متناوب و به رنگ سبز غبارآلود بر روی ساقه قرار دارند. برگهای قسمت بالایی ساقه دارای پهنکهایی با بریدگیهای نامنظم و نسبتاً عمیق هستند و به گونهای قرار گرفتهاند که بخشی از ساقه را در بر میگیرند.
گلهای خشخاش بزرگ و زیبا هستند و در واریتههای مختلف به رنگهای متنوعی دیده میشوند، اما اغلب به رنگ سفید و ارغوانی مشاهده میشوند. میوه این گیاه، به صورت کپسولی ناشکوفا بوده و حاوی تعداد زیادی دانه (تخم خشخاش) است.
محل رویش و پراکنش گیاه خشخاش
خشخاش بومی آسیای صغیر است و به دلیل شرایط اقلیمی مناسب، کشت آن در کشورهایی مانند افغانستان، ترکیه، هندوستان و چین رایج است. این گیاه در این مناطق به صورت گستردهای کشت میشود و نقش مهمی در اقتصاد کشاورزی آنها دارد.
قسمتهای مورد استفاده خشخاش
خشخاش دارای بخشهای مختلفی است که هر یک از آنها دارای کاربردهای دارویی و پزشکی خاص خود هستند. از جمله قسمتهای مورد استفاده این گیاه میتوان به تخم، گلبرگها، پوست و میوه اشاره کرد. میوه خشخاش، که از آن تریاک به دست میآید، یکی از مهمترین محصولات این گیاه است که در صنعت داروسازی نقش حیاتی ایفا میکند.
ترکیبات شیمیایی و موثر گیاه خشخاش
گیاه خشخاش حاوی ترکیبات شیمیایی متعددی است که از جمله مهمترین آنها میتوان به ایزوکینولین آلکالوئیدها اشاره کرد. این آلکالوئیدها حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از ترکیبات تام گیاه را تشکیل میدهند و شامل مرفین، کدئین، نوسکاپین و پاپاورین هستند. علاوه بر این، خشخاش دارای اسیدهای گیاهی مانند اسید مکونیک، لسیتین، لینولئیک و اولئیک اسید است.
این ترکیبات به گیاه خاصیت ضد دردهای مخدر میبخشند و شامل اسید نیکوتینک و تبائین نیز میشوند. این مواد به دلیل خواص تسکیندهنده و آرامبخش خود، در تولید داروهای مسکن و آرامبخش استفاده میشوند و اهمیت زیادی در طب سنتی و مدرن دارند.
ارزش غذایی و خواص درمانی خشخاش
خشخاش یک گیاه دارویی با خواص درمانی و ارزش غذایی بالاست که از دیرباز تا به امروز مورد توجه قرار گرفته است. در این بخش به بررسی مواد مغذی و خواص درمانی خشخاش میپردازیم.
ارزش غذایی خشخاش
خشخاش دارای مواد مغذی بسیاری است که برای حفظ سلامت بدن ضروری هستند. از جمله این مواد مغذی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- چربی: دانههای خشخاش حاوی مقادیر قابل توجهی چربیهای سالم هستند که برای سلامت قلب و عروق مفیدند.
- فیبر: خشخاش منبع خوبی از فیبر است که به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و جلوگیری از یبوست کمک میکند.
- سدیم: خشخاش حاوی مقادیر کمی سدیم است که برای تعادل الکترولیتها در بدن ضروری است.
- پتاسیم: پتاسیم موجود در خشخاش به تنظیم فشار خون و عملکرد عضلات کمک میکند.
- کلسیم: کلسیم خشخاش برای سلامت استخوانها و دندانها ضروری است.
- منگنز: منگنز یک ماده معدنی است که نقش مهمی در متابولیسم و سلامت استخوانها دارد.
خواص درمانی خشخاش
خشخاش دارای طیف گستردهای از خواص درمانی است که به درمان و تسکین بسیاری از مشکلات سلامتی کمک میکند. برخی از این خواص عبارتاند از:
- تسکین دردهای عصبی: تخم خشخاش به عنوان مسکن طبیعی برای کاهش دردهای عصبی استفاده میشود.
- تسکین سرفه و رفع خشونت سینه: مصرف تخم خشخاش میتواند به تسکین سرفه و کاهش التهاب سینه کمک کند.
- درمان سر درد: خواص آرامبخش خشخاش به کاهش سردرد و میگرن کمک میکند.
- رفع بی خوابی و اختلالات خواب: تخم خشخاش به بهبود کیفیت خواب و کاهش اختلالات خواب کمک میکند.
- درمان اسهال: تخم خشخاش دارای خاصیت قابض است که میتواند به درمان اسهال کمک کند.
- تسکین درد کمر و سیاتیک: خواص ضد التهابی خشخاش به کاهش دردهای کمر و سیاتیک کمک میکند.
- درمان کم خونی: مواد مغذی موجود در خشخاش به افزایش سطح هموگلوبین و درمان کمخونی کمک میکند.
- تقویت حافظه: مصرف تخم خشخاش به بهبود عملکرد حافظه و تقویت مغز کمک میکند.
- رفع آبریزش بینی: خواص ضد التهابی خشخاش به کاهش آبریزش بینی و التهابهای مرتبط با آن کمک میکند.
- چاق کننده: مصرف تخم خشخاش به افزایش وزن و چاقی کمک میکند.
- رفع سوزش مثانه: خشخاش به تسکین سوزش و التهاب مثانه کمک میکند.
شیره به دست آمده از میوه خشخاش (تریاک)
شیره به دست آمده از میوه خشخاش، معروف به تریاک، اگرچه سمی است و مصرف آن نیاز به احتیاط دارد، اما دارای خواص درمانی قابل توجهی است:
- ضد درد: تریاک به عنوان مسکن قوی برای کاهش دردهای شدید استفاده میشود.
- ضد سرفه: تریاک میتواند به تسکین سرفههای شدید کمک کند.
- خواب آور: مصرف تریاک به عنوان خوابآور طبیعی برای بهبود کیفیت خواب استفاده میشود.
- قابض و مخدر: تریاک دارای خواص قابض و مخدر است که به کنترل حرکات شدید دودی روده و کاهش درد کمک میکند.
امروزه از ترکیبات خاص شده تریاک مانند مرفین در پزشکی استفاده میشود که به عنوان یکی از قویترین مسکنها شناخته میشود و در درمان دردهای شدید و مزمن کاربرد دارد.
همچنین بخوانید: نکاتی در مورد خشخاش بدانیم
فواید روغن خشخاش
روغن خشخاش که از فشرده سازی دانه های خشخاش تهیه می شوند، عمدتاً مصرف خوراکی دارند و به علت طبیعت سرد و خشک آن دارای مزهای تلخ می باشد. این روغن در داروسازی به طور گسترده ای به صورت استعمال بر اندامهای خارجی بدن کاربرد فراوان دارد. همچنین، از روغن خشخاش برای کاهش سر درد، درمان گوش درد، آرام کننده سینه و درمان آبریزش بینی به صورت موضعی استفاده می شود.
خواص درمانی خشخاش در طب سنتی
- افرادی که مبتلا به اسهال های صفراوی و گرم مزاج هستند، چنانچه مقدار 8 تا 10 گرم تخم خشخاش را بکوبند و صبح ناشتا با آب خنک میل نمایند اسهال آنان قطع خواهد شد. این عمل را می توان در چند روز ادامه داد تا اسهال رفع شود.
- افرادی که مبتلا به بی خوابی یا کم خوابی هستند می توانند تخم خشخاش و تخم کاهو را به طور یکسان کوبیده و با آب خنک میل نمایند. همچنین، می توانند مقداری از کوبیده تخم خشخاش را با آب خنک مخلوط و بر پیشانی خود به صورت موضعی استفاده نمایند تا بی خوابی آنان برطرف شود.
- افراد مبتلا به کم خونی می توانند مقدار پنج گرم تخم خشخاش را با بیست گرم مغز بادام شیرین کوبیده و صبح با صبحانه خود میل نمایند و چند روز این عمل را ادامه دهند تا کم خونی آنان بر طرف شود.
- افرادی که درد سینه دارند و یا سرفه های خشک می کنند می توانند مقداری تخم خشخاش بو داده را کوبیده و با آب مخلوط کنند. سپس، شیره آن را بیرون آورده و با کمی گلاب میل نمایند تا خشکی و درد سینه آنان درمان شود.
فراموش نکنید
- مقدار مواد مخدر موجود در تخم خشخاش در گونه های مختلف بسیار متغیر است و در کل بسیار ناچیز بوده و اعتیاد آور نیست.
- ورزشکاران بایستی تا یکی دو روز قبل از انجام تست دوپینگ از مصرف زیاد نان خشخاشی و یا دانه خشخاش خودداری کنند.
- برخلاف نظر برخی از افراد که معتقدند کشیدن تریاک در سنین بالاتر از چهل سالگی مفید است، اعتیاد به کشیدن تریاک به خصوص برای افراد مسن ضررهای قابل توجهی دارد از جمله کم شدن هوش و حافظه، کم شدن اشتها، تنگ شدن کرونر قلب، از کار افتادن زودتر از موقع دستگاه تناسلی و نقصان ترشحات غدد باز و بسته بدن می باشد.
- در صورت مداومت استعمال بر ناحیه پشت گردن باعث کند شدن فعالیت عصبی و کاهش حافظه میشود.
از شما متشکریم که تا انتهای مقاله خواص درمانی و فوق العاده خشخاش و روغن آن با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
تخم خشخاش را با خواص تسکین سرفه، رفع اسهال، درمان بیخوابی، تسکین درد کمر و سیاتیک، درمان سردرد، رفع آبریزش بینی، چاق کننده، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.