خواص لاواند یا اسطوخودوس را بدانیم
خواص لاواند یا اسطوخودوس را بدانید
اسطوخودوس (Lavender) که یکی از گونه های لاواند داست، دارای برگ ها و گل های معطری که طعم آن تلخ و تخم آن بسیار ریز و کمی پهن به رنگ زرد تیره مایل به سیاه است. از برگ، گل و تخم آن پس از مالش بویی شبیه کافور متصاعد می شود. از نظر طبیعت طبق نظر اغلب حکمای طب سنتی گرم و خشک است و از نظر خواص معتقدند که محلل و بازکننده گرفتگی ها می باشد. گیاه لاواند (اسطوخودوس) انواع مختلفی دارد که بومی ایران نمی باشد، ولی عده ای از گیاه شناسان معتقدند که در ایران در بعضی مناطق کاشته می شوند. از اسطوخودوس بیشتر به عنوان دارویی آرام بخش، ضد درد گوارشی و موضعی استفاده می شود. همچنین، به عنوان ضد نفخ و صفرآور، مصرف سنتی دارد. حال، با خواص لاواند یا اسطوخودوس آشنا شوید.
مشخصات ظاهری گیاه لاواند (اسطوخودوس)
اسطوخودوس یا لاواند (اسطوقدوس) با نام علمی angustifoliaLavandula گیاهی است از خانواده نعناعیان، نیمه درختچه، كركدار که ارتفاع آن حدود ٦٠ سانتیمتر و بعضا بیشتر می رسد. طول برگ های این گیاه ٤ سانتیمتر و پهنای آن نیم سانتیمتر است. این برگ ها متقابل، باریك، دراز، نوك تیز و سبز رنگ است. گل های آن دارای رنگ بنفش آبی است و به وضع فراهم به تعداد ٣ تا ٨ و بندرت یك عدد دیده می شود.
گل آذین معمولا واژتخم مرغی پهن و نوك تیز است و در قاعده هر یك از دسته های گل های این گیاه، براكت ها دیده می شود. كاسه گل لوله ای شكل، دارای ١٣ رگبرگ مشخص و منتهی به ٥ دندانه است كه یكی دندانه ها بزرگتر از چهارتای دیگر است. جام گل مركب از دو لب (لب فوقانی، خود دارای دو لب و تحتانی منقسم به سه لب) است. چهار پرچم با بساك یك خانه دارد. میوه اش ٤ فندقه و دانه اش ریز و قهوه ای رنگ است.
محل رویش و پراکنش گیاه لاواند (اسطوخودوس)
اسطوخودوس بومی مناطق مدیترانه (از جنوب فرانسه تا یونان) است و به صورت زینتی در اغلب نقاط جهان كشت می شود. اسطوخودس را در كشورهای فرانسه، اسپانیا و جنوب اروپا كشت و پرورش می دهند. این گیاه بومی ایران نیست ولی به صورت زینتی در پارك ها و باغ ها كاشته می شود.
ترکیبات شیمیایی گیاه لاواند (اسطوخودوس)
از تركیبات شیمیایی موثر لاواند مس توان به اسانس ها (١ تا ٣ درصد) كه مهمترین آن لینالیل استات، بورنئول و لینالول می باشد، اشاره کرد. علاوه بر این، حاوی تانن های خانواده نعنا (٥ تا ١٠ درصد)، فلاونوئیدها و تری ترپن ها نیز می باشد.گرد اسطوخودوس به رنگ بنفش تیره دیده می شود و این گرد بویی مطبوع و طعمی تلخ دارد.
خواص گیاه اسطوخودوس
دم کرده 5 گرم از برگ و سرشاخه گلدار آن مقوی بدن، مفرح و قوای مغز و ذهن است. همچنین، مقوی احشا و آلات داخل شکم می باشد. برای بیماری های سینه، سرفه، ورم های نزله ای و زکام نافع است و خاصیت مسهلی دارد. اخلاط فاسد شده، بلغمی و سوداوی را رفع می کند و برای بیماری های کبدی، طحال و مجاری ادرار مفید است.
همچنین بخوانید: همه چیز درباره سردردها و نحوه درمانشان
خواص گیاه اسطوخودوس در طب سنتی
اگر مقداری از برگ و سرشاخه های گلدار خشک آن را ساییده و با آب عسل به طور ساده و یا به صورت مربا با شکر و عسل تهیه و مقداری از آن را که حدود 5 گرم اسطوخودوس در آن باشد هر شب تا مدتی بخورند برای رعشه، سرگیجه و تقویت ذهن، حافظه، رفع فراموشی، صرع، وسواس های سوداوی، مالیخولیا، سستی، تشنج، خواب رفتگی اعضا، پریدن ناگهانی بعضی از اعضا و رفع غم و اندوه مفید است. همچنین، اگر آن را با گوشت حنظل مخلوط نموده و بخورید استفراغ می آورد و سالی چند مرتبه این کار تکرار شود که تنقیه خوبی از معده شود برای صرع های بلغمی و سوداوی مفید است.
اگر اسطوخودوس با عاقرقرحا و سکبینج خورده شود برای صرع مفید است. اسطوخودوس برای اشخاص صفراوی مزاج مضر و عطش آور است و ایجاد آشفتگی می نماید از این نظر باید با سکنجبین خورده شود. برای ریه مضر است از این نظر باید با کتیرا و صمغ عربی خورده شود. مقدار خوراک آن 5 گرم و حداکثر 20 گرم است.
آشنایی با انواع لاواند
لاواند حقیقی
این گیاه در اروپا در مناطق جنوبی آلپ می روید و وجود آن در ایران به طور خودرو تا به حال گزارش نشده است.
لاواند کبیر
دو گونه فوق در کتب طب سنتی با نام های خزامی و اروانه شیرازی نام برده شده است. این دو از نظر مشخصات گیاهی شبیه یکدیگرند و اختلافات کمی دارند از جمله اسطوخودوس دارای بوته کوچک به بلندی تقریبا 50 تا 60 سانتیمتر است. لاواند های فوق از نظر خواص دارویی مورد توجه هستند و خواص آن ها شبیه یکدیگر است و مشابه اسطوخودوس می باشد. در اسانس آن ها کافور و ایزومرهای مختلف آن وجود دارد.
از نظر طبیعت خزامی گرم و خشک است و گل آن ها مانند سایر گونه ها از سایر اندام گیاه گرمتر است. از نظر خواص معتقدند که گرم کننده است و باز کننده گرفتگی می باشد. سردرد را رفع می کند، نفخ و گاز را تحلیل می برد. مقوی معده و کبد و طحال و باز کننده انسداد آن ها است و مدر نیز می باشد.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
روغن اسطوخودوس را با خواص رفع استرس و افسردگی، آرامش بخش، ضد تشنج، رفع بد خوابی، برطرف کننده سرفه، تقويت حافظه، درمان کننده آرتروز، درمان سردرد، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.