خواص دارویی درخت توس یا غان
با خواص دارویی درخت توس یا غان آشنا شویم
درخت توس که با نام های توسكا، توس اروپایی و غان نیز شناخته می شود، درختی بسیار زیبا است که ارتفاع آن تا سی متر می رسد. عمر آن دراز و حدود صد سال است. این درخت به صورت بومی در قسمت های بالای نیم کره شمالی (اروپا، آمریکای شمالی) وجود دارد. در ایران این درخت به صورت خودرو در جنگل های چالوس می روید. برگ، پوست تنه و شیره این درخت مصرف دارویی دارد. پودر توس به رنگ سبز سدری، با بویی ضعیف و كمی تلخ مزه می باشد. این گیاه دارای فواید دارویی و درمانی بسیاری است. از برگ آن در عفونت های مجاری ادرار و درد مفاصل استفاده دارویی می شود و به صورت موضعی به عنوان ضد ریزش مو در فرآورده های بهداشتی كاربرد دارد. حال، تا انتهای این مقاله ما را همراهی کنید تا با خواص دارویی درخت توس یا غان آشنا شوید.
مشخصات ظاهری درخت توس (غان)
توس (با نام علمیpendula Betula) درختی بزرگ و زیبا از خانواده توسكا (Betulaceae) است كه ارتفاع آن در نواحی مساعد به ٣٠ متر می رسد. این گیاه دارای برگ هایی لوزی شكل و نوك تیز با دو ردیف دندانه و منتهی به دمبرگ دراز است. اندازه برگ ها در طول، ٤ تا ٧ سانتی متر و در عرض، 2/5 تا 4 سانتی متر است.
شاتون های نر آن در آغاز پاییز و شاتون های ماده در بهار ظاهر می شوند. اندازه شاتون های نر ١٠ سانتی متر و شاتون های ماده به طول ٤ سانتی متر و قطر یك سانتی متر است. از مشخصات توس این است كه پوست تنه آن سفید رنگ و صاف است كه در سال های بعد به صورت نواراهای نازك، شبیه ورق كاغذ از آن جدا می شود. میوه آن بسیار كوچك به طول ١ میلی متر است و به وسیله دو بالك احاطه شده است.
محل رویش و پراکنش درخت توس
توس در نواحی مختلف اروپا، آسیا و آفریقا (خصوصا در مناطق پر آب) می روید و در كشورهای چین، روسیه و كشورهای شرق اروپا بهره برداری می شود. غان یا توس در ایران یك گونه دارد كه در ناحیه محدودی از ارتفاعات البرز می روید و نام علمی آن Betula alda است. البته گونه های دیگری از آن نیز به ایران وارد شده است.
ترکیبات شیمیایی درخت غان
برگ های این گیاه دارای تانن، آنتراکین، تركیبات فلاونوئیدها (٢ تا ٣ درصد)، تری ترپن ساپونین ها، اسیدهای فنل كربنیك و اسانس می باشند. در پوست این گیاه نیز ماده قرمز رنگی وجود دارد که در دباغی از آن استفاده می شود.
شیره یا آب درخت غان
شیره یا آب درخت غان مصرف درمانی دارد و طبق نظر اطبای قدیم برای اکثر امراض مفید است. برای به دست آوردن این شیره در فصل بهار، سوراخ کوچکی در تنه این درخت به فاصله یک و نیم متر از زمین ایجاد می کنند، لوله ای در آن قرار می دهند و سطلی به آن آویزان می کنند، تا شیره ی درخت قطره قطره در آن جمع شود. معمولا هر درخت حدود یک لیتر در روز، شیره از خود خارج می سازد. این شیره کمی شیرین است.
همچنین بخوانید: شش ادویه با خواص درمانی فوق العاده
خواص درمانی شیره یا آب درخت توس
آب یا شیره درخت توس به عنوان کمپرس برای از بین بردن لکه های پوستی و بیماری های پوستی استفاده می شود و ناراحتی های مثانه و ورم آن را از بین می برد. همچنین بهترین دارو برای درمان نقرس است و روماتیسم را برطرف می کند و کلسترول خون را پایین می آورد.
شیره درخت غان برای درمان عفونت ادراری
عفونت ادراری یکی از بیماریهای رایج بین اکثر خانمهاست. خوشبختانه درخت غان حاوی فلاونوئیدها و ویتامین ث و آنتی اکسیدان های قوی میباشد و برای همین هم شیره این گیاه باعث سم زدایی بدن میشود. میزان بالای پتاسیم موجود در شیره درخت غان، از این گیاه، یک گیاه دیورتیک ساخته است که میتواند حجم ادرار را بالا ببرد و باعث دفع مواد زاید اسیدی مسبب التهابهای بدن شود. یک قاشق غذاخوری عصارهی درخت غان را در یک فنجان آب جوش بریزید. اجازه دهید به مدت بیست دقیقه دم بکشد. روزانه قبل از هر وعدهی غذایی یک فنجان بنوشید.
خواص درمانی برگ و پوست درخت توس
برگ و پوست درخت توس از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است. این گیاه تصفیه کننده خون، تب بر و عرق آور می باشد. همچنین، جوشانده آن برای گریپ (بیماری ویروسی)، سرماخوردگی، ورم لوزه و ورم داخل دهان مفید است. درخت غان دستگاه هاضمه را تقویت می کند و برای هضم غذا، درمان کاتاره روده ای و اسهال مزمن مفید است. علاوه بر این، خونریزی های داخلی، سرگیجه و سر درد، دردهای روماتیسم و نقرس را برطرف می کند. جوشانده آن را می توان برای شست و شوی زخم ها به کار برد، همچنین اگزما را درمان می کند که برای این کار جوشانده پوست و یا برگ درخت توس را روی زخم بمالید. کسانی که پایشان عرق می کند، باید هر روز پاها را در جوشانده ی برگ و پوست درخت توس قرار دهند.
جوشانده برگ درخت توس
مقدار 200 گرم برگ و جوانه درخت غان را در یک لیتر آب جوش بریزید و اجازه دهید آرام آرام بجوشد تا حجم آن به نصف برسد. توصیه می شود این جوشانده را یک فنجان، نیم ساعت قبل از هر غذا مصرف نمایید.
دم کرده برگ و جوانه درخت توس
مقدار 50 گرم برگ و جوانه درخت را در یک لیتر آب جوش بریزید و اجازه دهید به مدت نیم ساعت دم بکشد. مقدار مصرف این دم کرده هم مانند جوشانده سه فنجان در روز است.
داشتن موهای زیبا با لوسیون برگ درخت غان
لوسیون موی تهیه شده با درخت غان برای زیبایی موها معجزه میکند. این گیاه سرشار از مواد معدنی است و برای همین هم باعث تغذیه موها شده، ریزش و شوره را از آنها دور میکند. خوشبختانه این گیاه با تمام انواع موها سازگار است. یک قاشق غذاخوری برگ درخت غان خشک شده را در آب ریخته و اجازه دهید به مدت نیم ساعت دم بکشد. محلول را صاف کرده و موهایتان را با آن آب بکشید. البته محصولات آرایشی جدیدی در بازار وجود دارند که حاوی گیاه غان هستند.
نکته: تا به امروز مضرات خاصی برای گیاه توس بیان نشده است، اما توصیه می شود از مصرف بی رویه این گیاه اجتناب نمایید.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
رزماری را با خواص تقویت حافظه، تحریک جریان خون، پیشگیری و درمان استرس و اضطراب، تسکین سردرد، تحریک رشد مو، تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان مشکلات تنفسی، بهبود فرآیند هضم، کاهش قند خون، درمان سرفه، سرماخوردگی و آنفولانزا، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.