آشنایی با تیپ های بدنی (دوشا شناسی) در طب آیورودا
با تیپ های بدنی (دوشا شناسی) در طب آیورودا آشنا شوید
آیورودا (Ayurveda) قدیمی ترین نظام دنیا در زمینه حفظ سلامت، پیشگیری و رفع بیماری است. سابقه آیورودا به ۲۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد. مدت ها قبل از اینکه بقراط و سایر پزشکان قدیم یونان کارشان را شروع کنند آیوردا وجود خارجی داشته است. یکی از مثبت ترین جنبه های مکتب آیورودا تاکید بر این نقطه نظر است که برای درمان بیمار باید ابتدا او را بشناسیم. آیورودا حتی معتقد است که نباید میان ذهن و جسم اشخاص تفاوت زیاد قائل شویم. به اعتبار آیورودا عالم هستی تحت تاثیر یک آگاهی صورت خارجی پیدا می کند که از ۵ عنصر مهم تشکیل می شود: فضا، آتش، باد، آب و خاک. در نظام ذهنی جسمی انسان، این ۵ عنصر به سه اصل مهم که آیوردا به آن دوشا می گوید، تقسیم می شوند. حال در ادامه با تیپ های بدنی (دوشا شناسی) در طب آیورودا آشنا شوید.
طب آیورودا چیست؟
طب آیورودا که قدمتی 5000 ساله دارد و خاستگاه آن هندوستان است از دو کلمه آیور (Ayur) به معنی زندگی و ودا (Veda) به معنی دانش ترکیب شده و در کل دانش زندگی معنا می دهد. اساس این طبابت بر مبنای درمان گیاهی است و همان طور که اشاره شد بر اساس این اعتقاد که 5 عنصر اصلی طبیعت (خاک، آب، باد، فضا و آتش) وجود دارد، طبایع و مزاج افراد در سه دسته کلی به نام دوشای واتا یا هوا، دوشای پیتا یا آتش و دوشای کافا یا خاک تقسیم می شود.
طب آیورودا معتقد است که تنها در صورت شناسایی بیمار است که می توانیم بیماری او را کنترل کنیم. متاسفانه این بینش قدیمی در بسیاری از شیوه های نوین درمان نادیده انگاشته شده است. تعداد فراوان بیماران و توجه صرف به داروهای شیمیایی و تجویز بر اساس آن سببی بوده تا به نیازهای فردی بیماران توجه کافی نشود. برای اطلاع از شرایط انسان ها باید از ساختار ذهنی، احساسی و معنوی و نیز از قد، وزن، فشار خون و سایر نشانه های فیزیولوژیکی که پزشکی نوین متکی به آن است اطلاع داشته باشیم. امروزه بعد از مدت ها برخورد مکانیکی با جسم انسان بار دیگر به هنر و نقش موثر آیورودا و سایر سیستم های پزشکی و سلامتی سنتی پی برده شده است.
آشنایی با تیپ های بدنی (دوشا شناسی) در طب آیورودا
دوشاهای سه گانه و ویژگی های آن ها
در آیوردا شناخت گونه جسمانی مهمترین و نخستین قدم برای رسیدن به سلامتی است. با آنکه برای حفظ و ادامه زندگی به هر سه دوشا نیاز است، به ندرت اتفاق می افتد که به اندازه های برابر در اشخاص وجود خارجی پیدا کنند. مهم است بدانید که گونه شما در زمینه واتا، پیتا و کافا کدام است. با شناخت دوشای غالب خود می توانید به زمینه های آسیب پذیری خود در شرایط استرس های جسمانی و احساسی پی ببرید. در ضمن می توانید به این نتیجه برسید که برای احتراز از ناراحتی های مربوطه به چه تغییراتی در سبک زندگی خود نیاز دارید.
دوشا واتا
واتا اصل حاکم بر حرکت است. نفوذ واتا در انسان را می توان با عمل باد در طبیعت مقایسه نمود. واتا مانند باد همیشه در حال حرکت است و به تندی، خنکی، خشکی، خشنی و سبکی گرایش دارد. اشخاص از نوع واتا این ویژگی ها را بروز می دهند.
ویژگی های نوع واتا
- سبک، لاغر
- چست و چالاک
- گرسنگی و گوارش نامنظم
- خواب سبک، مقطع، گرایش به بی خوابی
- مشتاق، با نشاط، خیال پرداز
- هیجان زده، روحیه متغیر
- سریع در دریافت اطلاعات و نیز سریع در فراموش کردن آن ها
- میل به نگرانی
- مستعد یبوست
- خستگی سریع، گرایش به تلاش زیاد
- نیروی روانی و جسمانی انفجاری
شاخص های نوع واتا
1- احساس گرسنگی در هر زمانی از روز یا شب
2- هیجان عاشقانه و تغییر حالت دایم
3- خواب نامنظم در شب، حذف بعضی از وعده های غذا و حفظ عادات نامنظم
4- گوارش خوب در يك روز و گوارش بد در روز ديگر هجوم های احساسی كم دوام و زودگذر
5- راه رفتن سريع
مضمون اصلی نوع واتا متغیر بودن است. اشخاص از نوع واتا غیرقابل پیش بینی هستند و در مقایسه با نوع پیتا و کافا، کمتر کلیشه ای هستند. تغییر پذیری ویژگی بارز آن ها است. برای شخصیت از نوع واتا انرژی ذهنی و جسمانی، حالت تهاجمی دارد. آن ها تند راه می روند، در هر زمانی ممکن است گرسنه شوند، در ساعات مختلف شب به خواب می روند، بعضی از وعده های غذا را نمی خورند و هضم غذا در آن ها یک روز خوب و روز دیگر بد است.
همچنین بخوانید: با درمان های طبیعی درد معده در طب سنتی آیورودا آشنا شوید
دوشا پیتا
دوشای پیتا حاکم بر عمل گوارش و سوخت و ساز است. پیتا مسئول تمامی تحولات بیوشیمیایی در بدن است و با تولید هورمون و آنزیم ارتباط نزدیک دارد. پیتا در بدن با اصل نخست طبیعت در ارتباط است که می سوزاند، متحول می کند و هضم می نماید. پیتا تند و تیز و اسیدی است. شخصیت نوع پیتا از مشخصه های زیر برخوردار است.
ویژگی های نوع پیتا
- ساختار جسمانی متوسط
- توانایی و استقامت متوسط
- گرسنگی و تشنگی شدید، دستگاه گوارش نیرومند
- گرایش به خشم و ناراحتی در شرایط فشار
- رنگ پوست روشن یا گلگون و اغلب با کک مک
- متنفر از آفتاب و هوای گرم
- علاقه مند به مبارزه طلبی و هماوردجویی
- قدرت ذهنی خوب
- بیان دقیق و شمرده
- ناتوانی در چشم پوشی از یک وعده غذا
- موی بلوند، قهوه ای روشن، قرمز یا متمایل به سرخی
مشخصه های نوع پیتا
1- احساس گرسنگی شدید حتی با نیم ساعت تاخیر در خوردن غذا
2- زندگی ساعتی دقیق و رنجش از اتلاف وقت
3- بیدار شدن در شب و احساس گرما و تشنگی
4- تسلط بر موقعیت ها و یا احساس نیاز به مسلط شدن
5- به تجربه به این نتیجه می رسد که در نظر دیگران شخصیتی متوقع ، عیب جو یا انتقادگر است.
6- راه رافتن با گام های محکم و مصمم
همان طور که عنوان شد، موی روشن و سرخ، چهره سرخ و سفید و گلگون از جمله ویژگی های بارز نوع پیتاست. شخصیت نوع پیتا اغلب مشاجره گر یا حسود، جسور و رک است. وقتی نوع پیتا در حالت تعادل باشد موجودی دوست داشتنی، گرم و راضی است. شخصیت نوع پیتا مصمم راه می رود، اگر غذایش نیم ساعت دیر شود به شدت احساس گرسنگی می کند. در دل شب از خواب بیدار می شود و احساس تشنگی می کند. به وقت بها می دهد و از اتلاف وقت متنفر است.
دوشا کافا
دوشای کافا مسئول ساختار بدن است. در آیورودا گفته می شود کافا با اصول مربوط به آب و خاک در طبیعت در ارتباط است. دوشای کافا نوعا سنگین، با ثبات، سرد، چرب، کند و نرم است. ویژگی های نوع کافا به قرار زیر است.
ویژگی های نوع کافا
- جسم تنومند، قدرت جسمانی و استقامت زیاد
- انرژی یکنواخت و پیوسته، کند و موزون در عمل
- شخصیت آرام، راحت و دیر خشم
- سرد، نرم، ضخیم، رنگ پریده و اغلب چرب
- کند در دریافت اطلاعات جدید، حافظه قوی
- خواب سنگین و طولانی
- گرایش به چاقی
- گوارش کند، گرسنگی خفیف
- مهربان، شکیبا، با گذشت
- میل به تملک و راحت طلبی
مشخصه های نوع کافا
1- فکر کردن زیاد پیش از تصمیم گیری
2- به کندی از خواب بیدار شدن، ماندن طولانی مدت در رختخواب، نیاز به نوشیدن قهوه پس از بیرون آمدن از رختخواب
3- رضایت از شرایط موجود و کنار آمدن با دیگران برای حفظ این شرایط
4- احترام به احساسات دیگران (با کسانی که برخورد همدلانه دارند)
5- حرکات موزون، چشمان مرطوب، راه رفتن موزون حتی در صورت چاقی
ویژگی مهم کافا آرامش داشتن است. دوشای کافا ثبات و آرامش با خود به همراه دارد. قدرت جسمانی و بنیه خوب به همراه جثه درشت و محکم از جمله ویژگی های نوع کافاست. در آیورودا شخصیت نوع کافا انسان های خوشبخت معرفی شده اند زیرا این اشخاص از سلامتی خوبی برخوردارند، شاد هستند و از زندگی برداشت خوب دارند. نوع کافا پیش از تصمیم گیری خوب فکر می کند، خواب آرام دارد و بتدریج از خواب بیدار می شود. با خوردن غذا احساس آرامش می کند، از شرایط موجود راضی است و برای حفظ موقعیت موجود با دیگران کنار می آید.
بر اساس طب آیورودا سلامتی عبارت است از حالت تعادلی که بین دوشاها، وظایف اندام ها، مواد زائد و موادی که پس از غذا خوردن جذب بدن می شوند، وجود دارد .هر گاه این تعادل بهم بخورد، بیماری بوجود می آید که باید درمان شود. شما می توانید برای تشخیص دوشای خود یا همان تیپ های بدنی در طب آیورودا یک تست ساده دوشا شناسی انجام داده و تیپ بدنی خود را شناسایی کنید.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
آشواگاندا (جینسنگ هندی) را با خواص مسکن، ضد کرم، ضد التهاب و مقوی میل جنسی، نیرو دهنده جسمی و فکری، آرام کننده ذهن، کمک به خواب راحت و عمیق و کاهش استرس، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.
