بیماری گواتر چیست؟
بیماری گواتر چیست؟
به افزایش غیر طبیعی غده تیروئید، گواتر گفته می شود. غده تیروئید در جلوی گردن، بین پوست و حنجره قرار گرفته است و دارای دو قسمت (دو لوپ) چپ و راست می باشد. اگر تیروئید بیش از حد بزرگ شود، می تواند سرفه ایجاد کند و یا نفس کشیدن دشوار باشد. گواتر به طور کلی بدون درد است و در زنان بالای 50 سال رایج است.
بیماری گواتر چیست؟
علت بیماری گواتر
غده تیروئید، با وجود اینکه کوچک است (از 20 گرم کمتر)، کارهای بسیار مهمی در کنترل سوخت و ساز بدن و عملکرد تمام سلول های بدن بر عهده آن می باشد. غده تیروئید با ترشح هورمون های تیروکسین (T4) و تری یدوتیروتین (T3) باعث انجام این کارهای حیاتی می شود.
در بعضی از قسمت های جهان که در رژیم غذایی شان کمبود ید وجود دارد (مثلا در کوه های هیمالیا)، غده تیروئید به اندازه کافی ید در اختیار ندارد تا مقادیر کافی از هورمون های T3 یا T4 را بسازد. برای جبران این کار، غده تیروئید بزرگ می شود، به طوری که به راحتی دیده می شود. این حالت را اصطلاحا گواتر می نامند. دلایل زیادی برای بزرگ شدن تیروئید وجود دارد که عبارتند از : کمبود ید در رژیم غذایی، مصرف داروهایی مثل کربنات لیتیوم که برای درمان افسردگی و جنون استفاده می گردد و وجود بیماری های خود ایمنی مثل تیروییدت هاشیموتو و بیماری گریوز.
انواع بیماری گواتر و راه های درمان پزشکی
علت اکثر گواترها مشخص نشده است. چنین گواترهایی را با وجود اینکه دلایل پیچیده ای باعث ایجاد آنها می شود گواترهای ساده می نامند. در این موارد گرچه غده تیروئید بزرگ می شود اما میزان هورمون تیروئید طبیعی باقی می ماند و هیچگونه کم کاری یا پر کاری تیروئید دیده نمی شود.
در ابتدا، غده تیروئید در نوجوانان و جوانان به طور یکنواخت و منتشر بزرگ می شود. در طی 15 تا 25 سال بعد غده تیروئید دارای ندول ها یا گره هایی می شود. تا هنگامی که فرد به میانسالی برسد غده تیروئید پر از ندول یا گره می شود که اصطلاحا به آن گواتر مولتی ندولر گفته می شود.
همچنین بخوانید: علایم و درمان تیروئید
گواتر منتشر ساده
اکثر مبتلایان به گواتر منتشر ساده را خانم های 15 تا 25 ساله تشکیل می دهند. اگر شما هم یکی از این افراد هستید، توجه خواهید نمود که این گواتر حالت ورم کرده نرم و قرینه ای در جلوی گردن پیدا کرده است. شما ممکن است این گواتر را به مدت چندین سال داشته باشید اما فکر می کردید چربی دور گردن است. وقتی شما چیزی را می بلعید باعث بالا و پایین رفتن آن خواهید شد. با این حال، این گواتر هیچ گونه دردی نداشته و معمولا مشکلی در بلع ایجاد نمی کند اما ممکن است شما احساس گرفتگی در جلوی گردن کنید. اندازه گواتر ممکن است در زمان های مختلف تغییر نماید. در هنگام قاعدگی یا حاملگی اندازه گواتر بزرگتر خواهد شد. معمولا این گواترها از نظر زیبایی مشکلی ایجاد نمی کنند حتی بعضی ها اعتقاد دارند که این گواترها باعث زیبایی هم می شود.
نحوه تشخیص گواتر منتشر ساده
با انجام آزمایش خون و معاینه غده تیروئید با دست، یک پزشک می تواند این نوع گواتر را تشخیص دهد.
درمان گواتر منتشر ساده
برای گواتر منتشر ساده هیچ درمانی نیست. سابقا پزشکان برای اینگونه افراد، (اغلب همراه با شیر) قرص های تیروئیدی تجویز می کردند، اما هیچ کدام از آن ها موثر نیستند. بسیاری از افراد متوجه می شوند که بعد از دو یا سه سال گواتر آن ها کوچک شده و یا حتی از بین رفته است.
گواتر مولتی ندولر
اگر شما در میانسالی به سر می برید، هنگامی که جلوی آینه صورت خود را می شویید یا خود را آرایش می کنید ممکن است متوجه یک ورم و برآمدگی در جلوی گردنتان شده باشید. در واقع این گواتر به مدت چند سال وجود داشته است اما اکنون اندازه آن طوری است که متوجه آن می شوید و یا اینکه گردن شما باریکتر شده و گواتر خود را بهتر نشان می دهد.
این گواتر اغلب در یک طرف گردن بزرگتر است و بهتر دیده می شود. اندازه آن ممکن است به قدری بزرگ باشد که هر کسی به راحتی بتواند آن را ببیند و شما مجبور باشید برای پنهان کردن آن بلوز یقه اسکی بپوشید. گاهی اوقات ممکن است به علت خونریزی داخلی در گواتر، تورم آن بیشتر شود و تازه متوجه وجود آن شوید. اگر اندازه گواتر خیلی بزرگ باشد ممکن است در بلع غذاهای خشک و جامد مشکل داشته باشید. اگر نای هم تحت فشار قرار گیرد ممکن است در تنفس اشکال ایجاد شود. خواننده ها بخصوص ممکن است در صدایشان تغییری احساس کنند.
نحوه تشخیص گواتر مولتی ندولر
به غیر از انجام آزمایش خون، پزشک از شما می خواهد تا آزمایش هایی چون رادیوگرافی، تست های تنفسی، سونوگرافی، اسکن ایزوتوپ و برداشتن مقداری از تیروئید با سوزن ظریف (F.N.A)، را انجام دهید.
درمان گواتر مولتی ندولر
اگر گواتر شما نسبتا کوچک است، شما احتمالا نیاز به هیچ درمانی نخواهید داشت. پزشک شما هر سال با انجام آزمایش خون، وضعیت تیروئید شما را زیر نظر خواهد داشت زیرا احتمال بروز پرکاری تیروئید در سال های بعد وجود دارد. گرچه در بعضی از نقاط دنیا عده ای از پزشکان در این مورد داروهای تیروئیدی تجویز می کنند تا گواتر را کوچک نمایند، اما این کار هیچ اثری ندارد و ممکن است سبب پرکاری تیروئید شود.
اگر گواتر به اندازه ای بزرگتر باشد که واقعا از نظر زیبایی مشکل ایجاد کند یا اینکه با فشار آوردن بر روی نای باعث اختلال در تنفس شود، موثرترین درمان در این مواقع، عمل جراحی و برداشتن مقدار زیادی از غده تیروئید می باشد.
قبل از عمل جراحی هیچ درمانی لازم نیست و بعد از عمل جراحی شما به مدت سه روز در بیمارستان بستری خواهید بود. شما ممکن است بعد از عمل جراحی نیاز به داروهای تیروئیدی داشته باشید زیرا احتمال این وجود دارد که مقدار غده تیروئیدی که جراح باقی می گذارد تا هورمون های تیروئیدی را ترشح کند به اندازه کافی نباشد. در بیمارانی که نمی توانند عمل جراحی کنند یا خودشان مایل به این کار نیستند، می توان با ید رادیواکتیو تا 50 درصد اندازه تیروئید را کوچک نمود.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
دانه چشوم را با خواص تنظیم کننده تیروئید، دفع سنگ کلیه و مثانه، خواب آور، درمانگر امراض چشم، دفع کننده کرمک، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.
