بیماری کواشیورکور چیست؟ (علایم بالینی و راه های درمان آن)

بیماری کواشیورکور چیست؟

کواشیورکور (Kwashiorkor) یک نوع سوء تغذیه وخیم ناشی از کمبود پروتئین است. این بیماری به طور عمده در کودکان 2 تا 5 سال که از شیر گرفته می شوند و از یک رژیم نشاسته ای بدون پروتئین استفاده می نمایند، دیده می شود (با ورود بچه دوم، فرزند اول از شیر گرفته می شود). در این بیماری با وجود کافی بودن کالری، پروتئین از نظر کمی و کیفی ناقص است و نقص پروتئین در حدی است که بدن قدرت تطابق خود با شرایط جدید را از دست داده است. در این مقاله با بیماری کواشیورکور، علایم بالینی و راه های درمان آن آشنا شوید.

بیماری کواشیورکور چیست؟ (علایم بالینی و راه های درمان آن)

علایم بالینی بیماری کواشیورکور

• عدم رشد وزن و قد، کاهش بافت های عضلانی، ضعف و لاغری
• تغییرات رفتاری که در کواشیورکور به صورت پریشانی، تحریک پذیری (پرخاشگری وعصبانیت) و بی احساسی است.
• ورم و تراکم آب در بافت ها که سبب نرم و اسفنجی شدن آن ها به خصوص در ناحیه پایین بدن (پاها) می شود.
• تغییرات پوستی به خصوص در ناحیه پایین بدن (رنگ غیر طبیعی، بی رنگی، پوسته شدن و ایجاد زخم) و شیلوز (خشک شدن لب ها و ترک خوردن روی لب)
• کم پشتی، از دست دادن رنگ و قرمز شدن مو، التهاب ملتحمه، لکه بیتوت (لکه های بیضی یا مثلثی شکل در چشم) و خشکی ملتحمه در چشم ها
• بی اشتهایی، اسهال و استفراغ
• بزرگ شدن کبد و کبد چرب
• کم خونی

سایر علایم و مشکلات بیماری کواشیورکور

سیستم ایمنی ضعیف

بیماران مبتلا به کواشیورکور در مقابل عفونت ضعیف هستند و در اثر ابتلا به سرخک و ذات الریه می میرند.

عملکرد معیوب در اثر کاهش سنتز پروتئین

در این بیماران سطح خونی آمینو اسیدها به هم خورده و سنتز پروتئین کاهش می یابد که از آن جمله می توان به کاهش سنتز آلبومین اشاره نمود. با کاهش آلبومین خون فشار انکوتیک داخل رگ نیز کاهش پیدا می کند که به دنبال آن مقادیر زیادی مایع وارد فضای بین سلولی می گردد. از طرفی چون کلیه ها وظیفه ثابت نگاه داشتن حجم مایع داخل رگی را به عهده دارند، بنابراین، بازجذب مایعات به داخل خون زیاد می شود و باز هم به دلیل پایین بودن فشار انکوتیک داخل رگ این سیکل معیوب تکرار می شود و در نتیجه ادم ایجاد می گردد.

بزرگ شدن کبد و ایجاد کبد چرب

یکی از وظایف کبد، سنتز ماده ای به نام بتا لیپوپروتئین (Beta Lipoprotein) است. در کواشیورکور به دلیل کاهش یا عدم سنتز پروتئین، سنتز بتالیپوپروتئین هم دچار اشکال می شود. در نتیجه چربی در کبد رسوب نموده و در این بیماران کبد بزرگ و چرب دیده می شود.

کاهش سطح انسولین خون

در بیماری کواشیورکور در شرایطی که به دلیل استرس کاهش قند خون نداشته باشیم، سطح خونی کورتیزول و هورمون رشد در حد نرمال است ولی همانند بیماری ماراسموس، سطح خونی انسولین کمی پایین تر از حد نرمال می باشد.

همچنین بخوانید:  بیماری های شایع کودکان و روش های درمان های طبیعی آن ها

کاهش سطح اوره خون

در بیماران کواشیورکور به دلیل فقدان آمینو اسیدهای ضروری تغییرات آنزیمی در کبد به وجود می آید و به واسطه این تغییرات آنزیم های سازنده اسیدهای آمینه زیاد می شوند. از طرف دیگر ساخت اوره کاهش پیدا می کند و بدین ترتیب بدن سعی در حفظ منبع نیتروژنی می نماید.

در اوایل بیماری کواشیورکور، بدن سعی می کند حتی المقدور مقداری از آلبومین مایع بین سلولی را به فضای داخل سلولی هدایت کند و همچنین تا حد ممکن سطح پلاسمای آلبومین را در حد نرمال نگاه دارد ولی با طولانی شدن بیماری در نهایت این مکانیسم های جبرانی کافی نبوده و فرد دچار کاهش آلبومین و به دنبال آن ادم می شود. بدیهی است اختلالات رشد، اختلال در پاسخ های ایمنی، اختلال در پروسه ترمیم، نقایص آنزیم ها و هورمون ها که در این بیماری و همچنین در ماراسموس دیده می شوند همگی مرتبط با کاهش پروتئین در بدن می باشند.

روش های تشخیص بیماری کواشیورکور

بهترین راه تشخیص بیماری، تعیین آلبومین سرم است که در مراحل ابتدایی بیماری این تغییر ظاهر نمی شود.

روش های درمان بیماری کواشیورکور

با استفاده از منحنی رشد می توان کواشیورکور خفیف را تشخیص داد. بی اشتهایی در این کودکان، درمان را دشوار می نماید. مفیدترین غذا برای درمان این کودکان شیر بدون چربی است و بعد از، از بین رفتن ورم در صورت طبیعی بودن میزان پتاسیم خون می توان از شیر کامل یا شیر بدون چربی و روغن ذرت و نارگیل استفاده نمود (در مراحل پیشرفته بیماری باید کاهش پتاسیم را که با مصرف کم پروتئین همراه است جبران نمائیم).

به وسیله انستیتو تغذیه پاناما و آمریکای مرکزی ترکیبی از 58 درصد ذرت زمینی و خوشه ای، 36 درصد آرد پنبه دانه، 3 درصد مخمر تورولا (قارچی که هاگ جنسی ندارد و بدون آنکه سبب تخمیر شود باعث ترشی می شود)، یک درصد کربنات کلسیم و انواع ویتامین، مخلوطی به نام اینکاپارینا تهیه کردند که نوشیدنی کم حجمی مثل فرنی است. اینکاپارینا ترکیب دقیق آمینو اسیدهای ضروری برای اطفال در حال رشد را تهیه می کند و کمبود ویتامین آ، ریبوفلاوین، نیاسین، کلسیم و پتاسیم را که معمولا همراه کواشیورکور است، مرتفع می سازد.

از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.

برای خرید پنبه دانه کلیک کنید

پنبه دانه را با خواص آرامبخش، مسهل، خلط آور، شیر افزا، افزایش دهنده میل جنسی، سقط آور، مقوی اعصاب، ضد سر درد، درمان زخم ها، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.

ارتباط آنلاین در تلگرام