علل، علائم و راه های درمان بیماری هیپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید)
آشنایی با علل، علائم و راه های درمان بیماری هیپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید)
هیپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید) یا تیروتوکسیکوز (Hyperthyroidism) یک سندرم همراه با افزایش متابولیسم عمومی بدن است که به علت تولید مقادیر بالای هورمون های تیروئید ایجاد می شود. ۲٪ زنان و ۰/۱٪ آقایان مبتلا به این اختلال هستند. بیماری گریوز شایع ترین علت پرکاری تیروئید است. حال در ادامه این مقاله با علل، علائم و راه های درمان بیماری هیپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید) آشنا شوید.
علل هیپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید)
مهمترین علل هیپرتیروئیدی عبارتند از:
- بیماری گریوز (گواتر منتشر سمی) به علت نقص رسپتور TSH
- گواتر تک ندولی سمی
- گواتر چندندولی سمی
- مصرف زیاد فرآورده های تیروئید
- تومورها
- داروها (ید، آمیون دارون، اینترلوکین، اینترفرون آلفا، لیتیم)
درمان هیپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید)
درمان سه روش درمانی برای پرکاری تیروئید عبارتند از: داروهای تیوآمید، ید رادیواکتیو و جراحی
1- تیوآمیدها
- تیوآمیدها درمان ارجح در کودکان، زنان باردار و افراد جوان مبتلا به هیپرتیروئیدی بدون عارضه می باشد.
- استفاده از این داروها تنها روش درمانی می باشد که غده تیروئید را دست نخورده باقی می گذارد. بنابراین، خطر هیپوتیروئیدی دائمی نسبت به روش جراحی و ید رادیواکتیو بسیار کمتر است.
- این داروها همچنین قبل از عمل جراحی و درمان با ید رادیواکتیو جهت کاهش هورمون های از پیش ساخته شده در غده استفاده می شوند.
- موفقیت درمان با تیوآمیدها (فروکش نمودن علایم به صورت پایدار) بعد از ۱۲ تا ۱۸ ماه درمان با این داروها حدود ۶۰٪ است.
- معایب تیوآمدها شامل نیاز به همکاری بیمار جهت مصرف روزانه دارو، عوارض دارویی، نیاز به درمان طولانی مدت و خطر عود علایم بعد از قطع دارو می باشد.
عوارض
- راش پوستی ماکولوپاپولار خارش دار در ۵ تا ۶ درصد بیماران تحت درمان با تیوآمیدها دیده می شود (در اوایل درمان). در صورت خفیف بودن راش می توان دارو را ادامه داد و با یک داروی آنتی هیستامین درمان علامتی نمود. در مورد راش پوستی حساسیت متقاطع وجود نداشته و می توان تیوآمید دیگر را جایگزین نمود. در صورتی که راش پوستی به شکل کهیر باشد و یا همراه با تب و درد مفاصل باشد، دارو باید قطع شود.
- هپاتیت با این داروها گزارش شده است. آسیب کبدی در مورد put بیشتر از نوع هپاتوسلولار و در مورد متی مازول بیشتر از نوع کلستاتیک می باشد. در مورد هپاتیت حساسیت متقاطع وجود دارد.
- آگرانولوسیتوز از عوارض با شیوع پایین ولی خطرناک تیوآمیدها می باشد (توجه به علایم راش، تب، درد گلو و علایم شبه آنفولانزا در بیماران تحت درمان با این داروها ضروری است).
همچنین بخوانید: علل، علائم و راه های درمان بیماری هیپوتیروئیدی (کم کاری تیروئید)
2- جراحی
در موارد زیر، جراحی روش انتخابی درمان پرکاری تیروئید می باشد:
1-احتمال وجود بدخیمی تیروئید
2-علائم انسدادی (اختلال در بلع یا تنفس)
3-موارد منع مصرف تیوآمیدها (حساسیت دارویی) و ید رادیواکتیو (بارداری)
4-انتخاب خود بیمار
3- ید رادیواکتیو
در موارد زیر، استفاده از ید رادیواکتیو برای تخریب غده، روش انتخابی درمان پرکاری تیروئید می باشد:
- افراد مسن، وجود مشکلات قلبی عروقی و افراد ناتوان که کاندید عمل جراحی نیستند.
- عدم پاسخ به دارودرمانی و یا بروز عوارض دارویی غیرقابل تحمل
- هیپرتیروئیدی راجعه بعد از عمل جراحی
نکته: استفاده از ید رادیواکتیو در بارداری ممنوع است.
درمان های کمکی
ید
- فرآورده های حاوی ید جهت آماده سازی بیمار قبل از عمل جراحی (کاهش عروق غده تیروئید جهت کاهش خطر خونریزی حین عمل، افزایش قوام غده و کاهش آزاد هورمون)، طوفان تیروئیدی و بهبود سریع علایم بیماری استفاده می شوند.
- توصیه می شود این فرآورده ها قبل از استفاده از ید رادیواکتیو (به علت کاهش تجمع ید رادیواکتیو در غده) و نیز به صورت طولانی مدت در بارداری (اختلال تیروئیدی جنین) تجویز نشود.
- عوارض ید شامل واکنش های حساسیتی، راش پوستی، زخم های مخاطی، آنافیلاکسی و طعم فلزی دهان می باشد.
داروهای بتابلاکر
- این داروها اثرات محیطی هورمون های تیروئیدی و تبدیل محیطی T4 به T3 را مهار می نمایند. معمولا پروپرانولول (Propranolol) با نام های تجاری ایندرال و پرانول استفاده می شود.
- پروپرانولول با دوز 10-40 mg هر ۶ ساعت یا در موقع نیاز (PRN) جهت حفظ ضربان قلب کمتر از ۱۰۰ در دقیقه استفاده می شود.
- این داروها جهت کنترل علایم پرکاری تیروئید تا زمان شروع اثر تیوآمیدها و ید رادیواکتیو، آماده سازی بیمار قبل از عمل جراحی و نیز کنترل علایم محیطی در طوفان تیروئیدی (لرزش اندام و تپش قلب) استفاده می شوند.
- تمام بتا بلانکرها (به جز فرآورده های دارای اثر سمپاتیک) قابل استفاده اند.
مهارکننده های کانال کلسیمی (CCBs)
بلاکرهای کانال کلسیمی (دیلتیازم و وراپامیل) در موارد عدم تحمل بتابلاکرها قابل استفاده اند. معمولا دیلتیازم (Diltiazem) 60 mg و وراپامیل (Verapamil) 40 mg تجویز می شود.
کورتیکواستروئیدها (کورتون)
کورتیکواستروئیدها (Corticosteroids) باعث کاهش آنتی بادی علیه رسپتور TSH شده، فرآیندهای التهابی را مهار نموده و تبدیل محیطی T4 به T3 را مهار می نمایند. این داروها در مشکلات چشمی، طوفان تیروئیدی (به صورت داخل وریدی) و کمای میگزدم استفاده می شوند.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
بولاغ اوتی را با خواص معالجه سنگ کلیه، متوقف کردن ریزش مو، درمان دیابت، درمان اختلالات هاضمه، تصفیه کننده خون، معالجه نرمی استخوان ها و بیماری اسکوربوت، منبع ویتامین، درمان و تنظیم غده تیروئید، ضد تب، اشتها آور خنثی کننده سم بدلیل ویتامین ث و عناصر معدنی بالای آن، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.