بیماری سلیاك (عدم تحمل گلوتن) چیست؟(علل، علائم و راه درمان)
بیماری سلیاك (عدم تحمل گلوتن) چیست؟(علل، علائم و راه درمان)
بیماری سلیاك (Coeliac disease)، انتروپاتی حساس به گلوتن، اسپروی سلیاك و اسپروی غیر گرمسیری هم نامیده می شود. این بیماری شكلی از سوء جذب است كه بخش پروگزیمال روده كوچك را تحت تاثیر قرار می دهد. علامت مشخصه این بیماری صدمه به سلول های اپی تلیال (بافت پوششی) پرزهای غشا روده در اثر مصرف گلیادین (یك تركیب محلول در گلوتن) می باشد. به عبارت دیگر بیماری سلیاک یک بیماری ناشی از مشکل هضم پروتئین در برخی غلات مانند گندم و جو است. حال در ادامه با بیماری سلیاك (عدم تحمل گلوتن) آشنا شوید.
بیماری سلیاك (عدم تحمل گلوتن) چیست؟(علل، علائم و راه درمان)
علت بیماری سلیاک
تحقیقات نشان داده اند كه این بیماری می تواند در اثر یك مشكل ژنتیكی (ژن روی كروموزوم شماره ٦) و یك كمبود آنزیمی بروز نماید ولی هنوز اینكه چرا گلیادین برای پرزهای غشا روده اثر سمی دارد مشخص نشده است. برخی از پزشکان آن را به مكانیسم های ایمنی ربط می دهند. گاهی اوقات نیز عدم تحمل ثانویه نسبت به لاكتوز دیده می شود. این بیماری بیشتر در كودكان ٩تا ٣٦ ماهه (یعنی زمانی كه كودك شروع به خوردن غلات حاوی گلوتن مثل گندم می نماید) بروز می كند ولی گاهی در بزرگسالان نیز در فواصل سنی ٣٠ تا ٤٠ سالگی به دنبال یك استرس، جراحی یا عفونت آشكار می گردد.
ناهنجاری اصلی در این بیماران به دلیل ناتوانی مخاط ژژنوم (بخش میانی از سه بخش روده باریک) در جذب مواد هضم شده است كه در اثر آتروفی و كاهش تعداد سلول های جذب كننده است. در نتیجه حالت سوء جذب عمومی مواد غذایی یعنی چربی ها، پروتئین، كربوهیدرات، ویتامین ها و املاح دیده می شود.
علائم بیماری سلیاک
علائم این بیماری ممکن است در هر فردی متفاوت باشد، اما مهمترین علایم این بیماری عبارتند از:
- كاهش وزن
- عقب افتادگی رشد در كودكان
- تهوع و استفراغ
- درد شكم
- نفخ
- یبوست
- اسیدیته مزمن
- ضعف
- زخم دهانی
- اسهال كم رنگ، حجیم، كف آلود و بدبو
ضمنا علایم كمبود ویتامین ها و مواد معدنی مثل آنمی (کم خونی)، شیلوز (کمبود ویتامین گروه ب)، گلوسیت (التهاب زبان)، ادم (تورم) محیطی، تتانی (انقباض غیر ارادی ماهیچه‌ها)، ریكتز (راشیتیسم) و هیپوترومبینمی (متمایل به خونریزی) در این بیماران دیده می شود.
همچنین بخوانید: خواص گندم سیاه و فواید بی نظیر آن برای سلامت بدن
توصیه های رژیمی برای بیماران مبتلا به بیماری سلیاك (عدم تحمل گلوتن)
- حذف كامل گلوتن از رژیم غذایی به وسیله حذف چهار غله اصلی گندم، جو، جو دو سر و چاودار. ضمنا انواع نان ها، ماكارانی، بیسكویت، كیك ها، غلات صبحانه ای و سوپ های گندم و جو باید از رژیم غذایی این افراد حذف گردد (رژیم محدود از گلوتن تقریبا برای این افراد دائمی است). به جای این غلات می توان از ذرت، برنج، سویا و سیب زمینی در رژیم غذایی این افراد استفاده كرد.
- در صورت وجود سوء تغذیه و كاهش وزن استفاده از رژیم پركالری-پر پروتئین بسیار مناسب است.
- استفاده از مكمل های دارویی ویتامین های محلول در چربی به خصوص ویتامین های آ و ای برای بازسازی ذخایر تحلیل رفته در اثر استئاتوره (مكمل ویتامین كا در صورت وجود خونریزی یا طولانی بودن زمان پروترومبین، كلسیم و ویتامین دی برای اصلاح استئومالاسی).
- حذف شیر و فرآورده های آن در صورت عدم تحمل لاكتوز (البته در صورت حذف گلیادین معمولا عدم تحمل لاكتوز بهبود می یابد).
- حذف کامل غذاهای فرآوری شده مانند سوسیس، کالباس، چیپس و انواع سس ها با ترکیبات غیر مجاز. 6- مكمل دارویی ویتامین های گروه ب به خصوص ب دو، اسید فولیك، تیامین (ویتامین ب یک) و آهن.
نکته: در شروع رژیم درمانی این افراد بهتر است از رژیم غذایی كم فیبر به دلیل تورم پرزهای روده و آسیب دیدگی آن ها استفاده نمود و سپس بر حسب تحمل، میزان فیبر را افزایش داد.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
کینوا سفید را با خواص تسکین دردهای میگرنی، مقابله با دیابت نوع۲، ضد پیری، کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، مقابله با مشکلات گوارشی، لاغر کننده و …، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.
