با تیره زغال اخته آشنا شویم
با تیره زغال اخته آشنا شویم
تیره کوچکی از گیاهان گلدار جدا گلبرگ و شامل گونه هایی عاری از مجاری ترشحی است. تقریبا ده جنس و صد و بیست گونه دارد که عموما در نواحی گرم و معتدل نیمکره شمالی، از یکدیگر پراکندگی دارند. گیاهانی به صورت درخت یا درختچه دارای برگ های متقابل، کامل و بدون استیپول اند. گل های آن ها چهار یا پنج قسمتی، منظم، نر – ماده یا منحصرا دارای یکی از اجزا اصلی گل (پرچم یا مادگی) و مجتمع به صورت گرزن یا خوشه و یا پانیکول اند. پرچم ها به تعداد گلبرگ ها و مادگی دو برچه ای دارند که مجموعا تخمدانی دو خانه و به وضع تحتانی به وجود می آورند. در بین گیاهان تیره زغال اخته ، انواع مهم دارویی وجود ندارد.
درخت زغال اخته :
درختچه ای است به ارتفاع چهار یا هشت متر که گل های زرد و کوچک آن در فروردین ماه قبل از پیدا شدن برگ، بر روی شاخه های منشعب آن ظاهر می شود. به حالت وحشی و خودرو در بیشه ها و حاشیه جنگل ها می روید به علاوه در بعضی از نواحی مساعد نیز پرورش می یابد. برگ های آن ساده، عاری از دندانه، بیضوی نوک تیز و منتهی به دمبرگ کوتاه است.
گل های زرد و کوچک آن، به صورت گل آذین های متعدد چتر ساده، به وضع متقابل بر روی شاخه ها ظاهر می شود.در قاعده هر گل آذین آن نیز، انولوکری مرکب از چهار براکته مقعر، بیضوی و نوک تیز مشاهده می گردد.هر گل آن، چهار کاسبرگ، چهار گلبرگ و چهار پرچم در اطراف مادگی دارد. میوه آن سفت، بیضوی، به بزرگی زیتون، به طول یک تا یک و نیم سانتیمتر و دارای رنگ قرمز بسیار زیبا پس از رسیدن کامل است. طعم میوه آن ترش، کمی شیرین و رنگ آن در بعضی نژادها، مایل به سفید یا زرد است.
با تیره زغال اخته آشنا شویم
ارتفاع این درختچه در سن بیست تا بیست و پنج سالگی به هشت متر می رسد. عمر آن زیاد و در حدود 300 سال است. نژادهای مختلفی، به طور طبیعی و بر اثر آمیزش های متمادی، از این گیاه به دست آمده که به خلاف معمول، برگ هایی فراهم به تعداد سه تایی و گل هایی مرکب از قطعات پنج یا حتی شش تایی دارند. گل های آن، نوش فراوان و بسیار خوب برای زنبور عسل فراهم می کند. درخت زغال اخته، در منطقه وسیعی از اروپا، آسیا مانند ایران، ارمنستان، قفقاز و آسیای صغیر می روید. بررسی های علمی نشان داده است که منشا آن، نواحی مختلف اروپا و آسیای صغیر بوده است. قسمت مورد استفاده این درختچه، میوه و پوست آن است.
ترکیبات شیمیایی :
پوست درخت دارای هشت و نیم درصد تانن، مالات کلسیم، مواد پکتیک و گل آن دارای کویرستین است. در میوه آن، گلوکز، ساکارز، اسید گلی اوکسالیک و لعاب فراوان یافت می شود.