آشنایی با گزنه سفید و خواص و مضرات آن
آشنایی با گزنه سفید و خواص و مضرات آن
گزنه سفید، گیاهی است که به راحتی در محیط‌های مرطوب و گرم رشد می‌کند و در بسیاری از نقاط اروپا و ایران یافت می‌شود. این گیاه با ساقه‌های خزنده و برگ‌های بیضوی‌اش، به‌راحتی توجه را جلب می‌کند. اما راز واقعی گزنه سفید در گل‌های آن نهفته است که در دوران گل‌دهی، مواد مفیدی را به ارمغان می‌آورد. در این مطلب، با ویژگی‌های جالب و خواص درمانی گزنه سفید آشنا خواهیم شد.
مشخصات ظاهری گیاه گزنه سفید
گزنه سفید، گیاهی پایا است که با استفاده از ساقه‌های خزنده و زیرزمینی به‌طور وسیع گسترش می‌یابد. این گیاه به‌طور معمول در پرچین‌ها، کنار جاده‌ها، نزدیک طویله‌ها و در زمین‌های مرطوب رشد می‌کند و در نواحی کوهستانی ایران از جمله تهران، کرج، شمیرانات، و نواحی شمالی کشور مانند گیلان، آستارا، و آذربایجان به‌وفور یافت می‌شود.
- ساقه و ارتفاع: ساقه‌های گل‌دار گزنه سفید راست و نرم بوده و به ارتفاع ۲۰ تا ۴۰ سانتی‌متر می‌رسند. این ساقه‌ها چهارگوش و به‌طور کلی نرم هستند.
- برگ‌ها: برگ‌های این گیاه بیضوی شکل هستند و ممکن است دمبرگ کوتاه یا بدون دمبرگ باشند.
- گل‌ها: گل‌های گزنه سفید به‌صورت دسته‌های ۶ تا ۱۶ تایی، حلقه‌ای و محوری ظاهر می‌شوند. رنگ گل‌ها سفید مایل به زرد است و لب فوقانی آن‌ها بزرگ‌تر است.
- زمان گل‌دهی: گیاه در فاصله ماه‌های اردیبهشت تا مرداد گل می‌دهد و گل‌های آن حاوی اسانس فرار، تانن، فلاونوییدها و موسیلاژ است.
از سرشاخه‌های گل‌دار خشک گزنه سفید، جام گل و پرچم‌های خشک‌شده استفاده می‌شود. با این حال، موثرترین و مفیدترین قسمت این گیاه، جام گل آن است که خواص درمانی فراوانی دارد.
آشنایی با گزنه سفید و خواص و مضرات آن
خواص دارویی گزنه سفید :
-
تنظیم اعمال روده
گزنه سفید با دارا بودن ترکیبات مختلف، به ویژه فلاونوئیدها و موسیلاژ، برای تنظیم فعالیت‌های طبیعی روده مفید است. مصرف تیزان (دمکرده) آن به تنظیم حرکات روده کمک کرده و از بروز اختلالات مانند تنبلی روده جلوگیری می‌کند. مصرف مداوم این گیاه به بهبود عملکرد کلی دستگاه گوارش و جلوگیری از مشکلات رایج مانند یبوست و اسهال کمک می‌کند.
-
درمان مشکلات گوارشی
گزنه سفید به دلیل خواص ضدالتهابی و قابض، به عنوان درمانی برای اسهال ، یبوست و التهاب‌های مخاطی دستگاه گوارش شناخته می‌شود. استفاده از دمکرده یا جوشانده گیاه، التهاب‌های داخلی دستگاه گوارش را کاهش داده و مشکلات گوارشی را تسکین می‌بخشد. این گیاه برای افراد مبتلا به مشکلاتی مانند کولیت یا سندرم روده تحریک‌پذیر نیز مفید است.
-
درمان ناراحتی‌های پوستی
در استعمال خارجی، دمکرده غلیظ گزنه سفید به عنوان کمپرس بر روی ناراحتی‌های پوستی مانند اگزما، سوختگی‌ها، و آماس‌ها استفاده می‌شود. خواص ضدالتهابی این گیاه به تسکین و بهبود زخم‌های پوستی و کاهش علائم التهاب کمک می‌کند.
-
رفع آماس‌ها و دردهای نقرسی
کمپرس و ضماد گزنه سفید به عنوان یک درمان سنتی برای رفع آماس‌ها و تومورها شناخته می‌شود. استفاده از این گیاه روی نواحی دردناک یا متورم، به ویژه در بیماران مبتلا به نقرس، می‌تواند باعث تسکین درد و کاهش تورم شود.
-
افزایش ادرار و رفع مشکلات ادراری
جوشانده گزنه سفید به عنوان یک مدر طبیعی عمل کرده و به درمان مشکلات ادراری مانند قطره قطره ادرار کردن یا کاهش مقدار ادرار کمک می‌کند. این خاصیت گیاه باعث افزایش خروج ادرار و دفع مواد زائد از بدن می‌شود.
-
تقویت قوای بدن و رفع ضعف
شیره گزنه سفید برای مقابله با ضعف عمومی بدن و تقویت قوای بدن به ویژه در دختران جوان که به کلروز یا کم‌خونی مبتلا هستند، توصیه می‌شود. مصرف این گیاه می‌تواند سطح انرژی بدن را افزایش داده و باعث بهبود حال عمومی فرد شود.
-
رفع اختلال قاعدگی و رفع ترشحات زنانگی
گزنه سفید در تنظیم دوره‌های قاعدگی و درمان اختلالات هورمونی مؤثر است. مصرف روزانه دمکرده آن به مدت ۱۴ روز پس از پایان قاعدگی، به رفع ترشحات غیرطبیعی و تنظیم دوره‌های قاعدگی کمک می‌کند.
-
بهبود عملکرد کبد و صفرا
بر اساس تحقیقات جدید، گزنه سفید تأثیر مثبتی بر عملکرد کبد دارد. مصرف این گیاه به دفع بهتر صفرا کمک کرده و باعث بازگشت رنگ طبیعی مدفوع در افرادی می‌شود که به دلیل نارسایی کبدی، صفرا به درستی از بدنشان دفع نمی‌شود.
همچنین بخوانید: گیاه گزنه و خواص آن
مضرات گزنه سفید
اگرچه گزنه سفید دارای خواص درمانی متعددی است، اما مصرف نادرست یا بیش از حد آن می‌تواند عوارض و مضراتی به همراه داشته باشد. در ادامه به مهم‌ترین مضرات این گیاه اشاره می‌شود:
-
مصرف افراطی مضر است
استفاده بیش از حد از این گیاه می‌تواند به سلامتی آسیب برساند. مصرف زیاد این گیاه ممکن است منجر به ایجاد مشکلات گوارشی مانند اسهال شدید و ناراحتی معده شود. همچنین، ممکن است باعث افزایش فشار خون و اختلالات دیگر در عملکرد اعضای بدن گردد. بنابراین، رعایت میزان توصیه شده برای مصرف گزنه سفید بسیار حائز اهمیت است تا از بروز عوارض جانبی جلوگیری شود. -
مصرف برای خانم‌های باردار مضر است
زنان باردار باید از مصرف گزنه سفید خودداری کنند زیرا ممکن است موجب سقط جنین گردد. ترکیبات موجود در این گیاه می‌توانند تأثیرات منفی بر توسعه جنین داشته باشند و سلامت جنین و مادر را به خطر بیاندازند. بنابراین، زنان باردار قبل از مصرف گزنه سفید حتماً با پزشک خود مشورت کنند. -
تداخل با داروهای دیگر
مصرف این گیاه ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد و اثربخشی آن‌ها را کاهش دهد یا عوارض جانبی ناخواسته‌ای ایجاد کند. افرادی که داروهای خاصی مصرف می‌کنند باید قبل از استفاده از گزنه سفید با پزشک خود مشورت کنند تا از ایمنی و عدم تداخل دارویی اطمینان حاصل کنند. -
عوارض جانبی گوارشی
برخی افراد ممکن است پس از مصرف گزنه سفید دچار مشکلات گوارشی مانند تهوع، استفراغ یا درد معده شوند. این عوارض معمولاً در صورت مصرف بیش از حد یا حساسیت بدن نسبت به ترکیبات گیاه رخ می‌دهد. در صورت بروز این علائم، مصرف گزنه سفید باید متوقف شده و با پزشک مشورت شود. -
تاثیرات منفی بر کبد و کلیه‌ها
مصرف طولانی‌مدت و بیش از حد این گیاه سفید ممکن است به کبد و کلیه‌ها آسیب برساند. این گیاه حاوی مواد شیمیایی فعال است که در مقادیر زیاد می‌توانند عملکرد این اعضای حیاتی را مختل کنند و منجر به مشکلات جدی سلامتی شوند. برای جلوگیری از آسیب به کبد و کلیه‌ها، مصرف گزنه سفید باید در حد توصیه شده باشد.
طرز مصرف گزنه سفید
طرز مصرف این گیاه به این ترتیب است که دمکرده 10 الی 30 گرم گزنه سفید در یک لیتر آب به مقدار 2 الی 3 فنجان در روز است که البته در بیماری های تنفسی می توان مقدار ذکر شده را توام با فراورده های گیاهی گزنه معمولی مصرف کرد.
روش های مصرف دیگر مصرف گزنه سفید چنین است که از گرد گل آن در حدود نیم قاشق چایخوری مخلوط در غذا به عنوان تصفیه کننده خون، مخلوط 100 گرم تنتور گیاه کامل با 50 گرم شربت ساده و 25 گرم آب به مقدار یک قاشق قهوه خوری در هر نیم ساعت به منظور رفع خونریزی های برونش ها، اخلاط خونی، خونریزی در فواصل عادت ماهانه و رفع ترشحات رحم و ادامه دادن آن پس از رفع خونریزی به مقدار یک قاشق سوپ خوری می باشد.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
گزنه خشک را با خواص کاهش درد نقرس، کاهش فشار خون، درمان ناراحتی های قلبی، درمان تب یونجه، رفع ورم پروستات، ازدیاد شیر مادر، درمان عفونت های پوستی، قاعده آور، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.
