آشنایی با کار دستگاه گوارش
آشنایی با کار دستگاه گوارش و هضم مواد غذایی :
هر کس دارای هاضمه منظمی باشد از بسیاری از بیماری ها مصون بوده و چنان چه بیمار هم گردد بدون عارضه به زودی شفا می یابد. از این رو به خاطر داشتن دستگاه گوارش مرتب، توجه به چگونگی عمل هضم و دفع ضروری می باشد.
نقش دهان و دندان در گوارش مواد غذایی :
غذا در دهان در اثر ضربه و فشار دندان ها که یک عمل ویژه ای را انجام می دهند خرد و نرم می گردد. هر یک از دندان ها وظیفه ای دارند، وظیفه خرد کردن، شکافتن، آسیاب کردن و نرم کردن. غدد بزاقی دهان، ترشح بزاق را بر عهده دارند و بزاق هم با مواد غذایی ترکیب می گردد و مواد نشاسته ای را به قند تبدیل می کند. بدیهی است که هر چه غذا بیشتر جویده شود، به همان نسبت استحاله بیشتری واقع می گردد. جویدن، بهترین یاری در عمل گوارش و راحتی معده و آسایش عمومی بدن را سبب می شود و ما به این وسیله و با کاربرد صحیح آن سود زیادی برای سلامت بدن و اعصاب خود می توانیم به دست آوریم. خوراک از راه دهان به وسیله مری داخل معده می شود.
نقش معده در گوارش مواد غذایی :
معده کیسه نسبتا بزرگی است که مواد غذایی در آن جمع می گردد و معده برای تغییر و تبدیل مجدد غذا به جنبش و حرکت در آمده و مواد غذایی را به هم فشرده و به هم می ساید. هر گاه غذا تند و نجویده خورده شود، معده ناچار می گردد بیش از میزان و طاقت خود فعالیت و کوشش نماید تا غذای خرد شده را نرم و قابل هضم سازد. طبخ اول که به عهده بزاق است در دهان بر روی مواد نشاسته ای صورت می گیرد و طبخ دوم هم در معده توسط آنزیم ها انجام می پذیرد که باعث دگرگونی و تخمیر مواد گوشتی در معده می شود.
نقش روده در هضم مواد غذایی :
غذا پس از معده داخل روده می گردد. در بخش نخست روده، که به اثنی عشر (دوازدهه) معروف است، مجرائی قرار دارد که به کبد مربوط بوده و از کبد و کیسه صفرا مایعی به نام زرداب، را به روده وارد و بر روی مواد غذایی می ریزد و مواد چربی را تغییر و مستحل و دگرگون ساخته و به حالت صابونی در می آورد تا قابل جذب شوند. مجرائی نیز از لوزالمعده به اثنی عشر باز می گردد که ترشحات لوزالمعده را در آن می ریزد. این ترشحات هم به کمک صفرا و در تغییر و صابونی نمودن چربی و هم در تبدیل مواد نشاسته ای به کار می رود. طبخ سوم هم در روده، توسط میکروب های بسیاری که در روده وجود دارد انجام می گیرد و در تخمیر، تبدیل و مستحیل نمودن مواد غذایی کمک نموده و یاری دهنده ی عمل گوارش می باشد.