آشنایی با علل و علائم سنگ مثانه

با علل و علائم سنگ مثانه آشنا شوید

سنگ مثانه (Bladder stone) یکی از سنگ های دستگاه ادراری است که در اثر اختلال و یا انسداد مجرای ادراری ایجاد می شوند. اصولا از نظر تئوری شرایط لازم برای تشکیل سنگ در مثانه به مراتب بیش از کلیه و حالب ها مهیا است، ولی در عمل، سنگ مثانه فقط ۵ تا ۱۰ درصد کل سنگ های ادراری را تشکیل می دهد. سنگ مثانه اصولا در هرسنی ممکن است بروز کند، ولی بر خلاف سنگ های کلیه و حالب که در سنین جوانی شایعتر هستند، سنگ های مثانه بیشتر در دوران کودکی و میانسالی رخ می دهند. همچنین، شیوع سنگ های مثانه در جنس مردان، حدود ۵ تا ۱۰ برابر زنان می باشد. حال در این مقاله به بررسی علل، علائم و راه های درمان سنگ مثانه خواهیم پرداخت.

آشنایی با علل و علائم سنگ مثانه

علل تشکیل سنگ مثانه چیست؟

اکثر سنگ های مثانه (حدود ۵۰ درصد) از جنس منیزیم آمونیوم فسفات است (به صورت خالص یا مخلوط کلسیم)، اما ممکن است کلسیمی یا اسید اوریکی نیز باشند. سنگ مثانه در یکی از شرایط نظیر وجود انسداد (نظیر بزرگی پروستات)، وجود عفونت مثانه، اختلالات ساختمانی یا فعالیتی مثانه و وجود جسم خارجی در مثانه بوجود می آید. البته در برخی از بیماران هیچ یک از عوامل فوق وجود ندارد و به این حالت سنگ اولیه مثانه گفته می شود. سنگ اولیه مثانه اکثرا در کودکان و در جوامع فقیر دیده می شود و علت آن سوء تغذیه می باشد. در کل علل اصلی سنگ مثانه عبارتند از:

1- جسم خارجی

اصولا وجود هر جسم خارجی در مثانه می تواند از طریق تحریک مخاط مثانه، افزایش عفونت و تامین هسته اولیه موجب تشکیل و حتی رشد سنگ مثانه شود. اجسام خارجی همچون نخ بخیه، مو (ممکن است در زمان سوندگذاری به مثانه انتقال یابد)، سوند مثانه ( برای مدت بیش از ۲ ماه)، اجسام کوچکی که توسط خود شخص داخل پیشابراه گذاشته می شود (خصوصا کودکان) و گاهی وسایل جلوگیری از حاملگی که در موارد نادر ممکن است به داخل مثانه حرکت کنند، در این رابطه بیشترین نقش را دارند.

2- بزرگی پروستات

یکی از مهمترین عوامل زمینه ساز و بوجود آورنده سنگ مثانه در مردان مسن، انسداد مجاری ادراری در اثر بزرگ شدن غده پروستات است.

3- پیوند کلیه

در حدود ۲ تا ۵ درصد افرادی که تحت پیوند کلیه قرار می گیرند، دچار سنگ مثانه می شوند و تقریبا تمامی این موارد در محل بخیه حالب به مثانه و آن هم در کسانی که از بخیه های غیرقابل جذب استفاده شده است، رخ می دهد. امروز با به کار بستن تمهیدات خاص از جمله استفاده از نخ های قابل جذب، این عارضه کمتر رخ می دهد.

4- دریچه پیشابراه خلفی

یکی از اختلالات مادرزادی که در پسران دیده می شود، وجود یک چین مخاطی در ابتدای پیشابراه (دهانه خروجی مثانه) است که به صورت یک دریچه عمل کرده و در تخلیه مثانه ایجاد اشکال می کند و در نتیجه شخص مستعد ایجاد سنگ مثانه می شود.

5- جراحی های لگن

اصولا در اعمال جراحی لگن (خصوصا به دلیل افتادگی رحم) ممکن است به دلیل تغییر موقعیت و برخی عوامل تکنیکی یک نوع تنگی نسبی در دهانه خروجی مثانه بوجود آید و زمینه ای برای تشکیل سنگ مثانه شود.

همچنین بخوانید:  رژیم گیاهی مناسب سنگ مثانه و کلیه

6- صدمات نخاعی

در حدود ۳۰ تا ۵۵ درصد بیمران نخاعی (هر دو پا فلج) ظرف ۵ تا ۸ سال دچار سنگ مثانه می شوند و‌بیشترین خطر در همان سال اول است. اختلال در تخلیه کامل مثانه، استفاده از سوند و عفونت ادراری از علل اصلی بروز سنگ مثانه در این گروه از افراد هستند.

7- داروها

همان داروهایی که در تشکیل سنگ های کلیه دخیل هستند، می توانند در افراد مستعد، پروسه تشکیل سنگ در مثانه را تشدید و تسریع کنند.

8- سوتغذیه

یکی از علل شناخته شده سنگ مثانه، اختلال تغذیه ای است. به طوری که در برخی از نواحی فقیر سنگ مثانه به صورت همه گیر رخ داده و بیشتر بیماران را کودکان تشکیل می دهند. علت این مسئله کمبود مواد مغذی خصوصا ویتامین آ، ویتامین ب ۶، منیزیم، فسفات و رژیم کم پروتئین و پر کربوهیدرات است.

9- سخت گیری و تنبیه در رابطه با اجابت مزاج

اصولا، سخت گیری، توجه بیش از حد و یا تنبیه در مورد عادات اجابت مزاج و خصوصا ادرار و خیس کردن، می تواند در طولانی مدت موجب اختلال فعالیت مثانه و در نتیجه بزرگ شدن و عدم تخلیه کامل مثانه و در نهایت منجر به تشکیل سنگ مثانه شود.

سنگ های مثانه چه علائم و نشانه هایی دارند؟

سنگ های مثانه معمولا چندان نشانه دار نیستند و به همین دلیل دیر تشخیص داده شده و معمولا در زمان تشخیص بزرگ هستند. سنگ های مثانه ممکن است با علائم زیر تظاهر کنند که عبارتند از:

• دفع ادرار مکرر (با کاهش حجم ادرار در هر نوبت)
• احساس ناراحتی و سوزش به هنگام ادرار کردن
• وجود خون در ادرار
• احساس عدم تخلیه کامل مثانه
• قطره قطره آمدن ادرار
• بی اختیاری ادرار
• عفونت های مکرر
• در برخی موارد بند آمدن ادرار

نکته: ۲ نشانه قابل توجه در سنگ مثانه، وجود درد در زیر دل و رفع آن پس از دراز کشیدن به پشت و دیگری توقف نگهانی ادرار می باشد.

از چه راه هایی سنگ مثانه تشخیص داده می شود؟

برخلاف سنگ های کلیه، در رادیوگرافی ساده فقژ ۵۰ درصد سنگ های مثانه قابل رویت و تشخیص هستند و سونوگرافی نیز چون وابسته به فرد انجام دهنده آن است، ممکن است نتواند تمامی سنگ های مثانه را تشخیص دهد. بر این اساس روش انتخابی برای تشخیص سنگ مثانه، سیستوسکوپی است و در آن لوله ای که در نوک آن یک دوربین کوچک است از راه پیشابراه به داخل مثانه فرستاده می شود و داخل مثانه به خوبی دیده و مشاهده می شود.

چگونه سنگ مثانه درمان می شود؟

به دلیل دسترسی راحت به مثانه (از راه پیشابراه و در موارد کمی از روی پوست زیر شکم)، درمان سنگ مثانه معمولا راحت تر و کاملتر است و به طریق آندوسکوپیک و به کمک وسایل مکانیکی یا الکتروهیدرولیک و یا اولتراسوند اقدام به خرد و خارج کردن سنگ می شود. اما، در مواردی ممکن است نیاز به جراحی باز پیدا شود. پس از خارج کردن سنگ، مهمترین اقدام، اصلاح و بر طرف کردن عوامل زمینه ساز سنگ است.

از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.

برای خرید ریشه چوبک کلیک کنید

ریشه چوبک را با خواص عطسه آور، قاعده آور، دفع سنگ مثانه، درمان درد سیاتیک و درد مفاصل ، تقویت نیروی جنسی، درمان خارش های بدن، پیشگیری از نقرس، تسکین سرفه و آنژین، درمان بیماری های کبدی، درمان زونا…، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.

ارتباط آنلاین در تلگرام