معرفی گیاه دارویی آقطی سیاه یا انگور کولی

با گیاه دارویی آقطی سیاه یا انگور کولی (خمان کبیر) آشنا شویم

آقطی سیاه (Sambucus nigra) که با نام های آقطی اروپایی، آقطی سیاه، انگور كولی (همدان)، کشمش کولی و خمان کبیر نیز شناخته می شود، گیاهی است از خانواده آقطیان یا شوند(Caprifoliaceae) تیره‌ای از خواجه‌باشی‌سانان (Dipsacales) که از زمان های قدیم مورد مصرف مردم بوده و از آن برای رفع امراض مختلف مانند دفع بلغم و صفرا استفاده می شود. امروزه نیز آن را بیشتر به عنوان یك داروی معرق می شناسند و در سرماخوردگی كاربرد دارد. حال در این مقاله با گیاه دارویی آقطی سیاه یا انگور کولی (خمان کبیر) آشنا شوید.

مشخصات ظاهری آقطی سیاه

آقطی سیاه، گیاهی است درختچه ای، به ارتفاع ٣ تا ٧ متر با برگ هایی مركب از ٥ تا ٧ گلچه بیضوی دندانه دار و نوك تیز به رنگ سبز تیره. از برگ های آن بر اثر مالش، بوی ناپسندی استشمام می شود. گل های فراوان آن كه در اواخر فصل بهار ظاهر می گردند، مجموعا به صورت گل آذین دیهیم با ظاهری شبیه چتر مركب جلوه می كند. رنگ گل های آن در آغاز سفید است ولی بتدریج متمایل به به زرد می شود. كاسه و جام گل دارای تقسیمات ٥ تایی است كه در داخل آن ها، ٥ پرچم با بساك زرد رنگ جای دارد. مادگی آن دارای تخمدانی ١تا ٣ خانه است و بعد از نمو، به میوه ای سته و سیاهرنگ (پس از رسیدن) تبدیل می شود كه محتوی شیره ای به رنگ قرمز مایل به بنفش است و مجموعا ظاهری زیبا پیدا می كند.

محل رویش و پراکنش گیاه آقطی سیاه

آقطی بومی تمام قاره اروپا، غرب و مركز آسیا و شمال آفریقا است. آقطی را به صورت خودرو در كشورهای روسیه، بلغارستان، نواحی بالتیك، رومانی و مجارستان بهره برداری می كنند. وجود این گیاه در ایران نیز گزارش شده است. در شمال ایران بیشتر گونه Sambucus ebulus با نام فارسی پلم، پلخون و یا آقطی وجود دارد.

اندام های مصرفی گیاه آقطی سیاه

آقطی شامل گل های خشك شده كامل، همراه با تكه هایی از گلبرگ ها، كاسبرگ ها و دمگل ها است. گل ها بیشتر به رنگ زرد متمایل به كرم دیده می شود و دارای بویی نامشخص و طعمی شیرین و موسیلاژی است..

تركیبات شیمیایی گیاه آقطی سیاه

گیاه آقطی سیاه شامل تركیبات فلاونوئیدها (تا ٣ درصد) كه مهمترین تركیب آن روتین است. همچنین، این گیاه شامل اسانس، استرول ها و تری ترپن ها نیز می باشد.

گیاه دارویی آقطی سیاه یا انگور کولی

اشکال دارویی آقطی سیاه

جوشانده :

مقدار شصت گرم پوست ساقه، برگ و یا میوه ی این درخچه را در یک لیتر آب بریزید و بگذارید آهسته بجوشد تا حجم آن به نصف برسد. سپس آن را صاف کنید.

سرکه آقطی سیاه :

ده تا بیست گرم برگ خشک شده ی این درختچه را در یک لیتر سرکه بریزید و بگذارید به مدت دو هفته و هر روز آن را به هم بزنید و پس از این مدت آن را صاف کرده و در شیشه ی در بسته ای نگهداری کنید. مقدار مصرف آن یک قاشق سوپ خوری، سه بار در روز است.

دم کرده آقطی سیاه :

مقدار صد گرم گل خشک شده این درختچه را در یک لیتر آب جوش بریزید و به مدت ده دقیقه دم کنید. از این دم کرده می توانید برای شست و شوی زخم ها استفاده کنید.

شیره آب میوه:

 میوه های رسیده آقطی سیاه را فشار دهید تا شیره ی آن خارج شود. مقدار مصرف این شیره، یک قاشق چایخوری، مخلوط در یک لیوان آب می باشد.

شربت آقطی سیاه:

 آب میوه را بگیرید و با همزن زده و آن را با قند مخلوط کنید. سپس این مخلوط را بجوشانید تا شربت غلیظی به دست آید. مقدار مصرف این شربت یک قاشق غذاخوری قبل از هر غذا است.

همچنین بخوانید:  معرفی گیاه آقطی

خواص درمانی آقطی سیاه :

آقطی سیاه از نظر طب سنتی ایران سرد و خشک است. پوست ثانوی (داخلی) ساقه و ریشه ی آن از نظر طبی موثرترین قسمت این گیاه است.

• در درمان روماتیسم و درد مفاصل موثر است.
• ادرار آور است.
• ملین و ضد یبوست می باشد و ریشه آن بهترین دارو برای رفع یبوست در افراد سالخورده و یا کسانی است که انقباضات روده ی بزرگ در آن ها ضعیف شده است.
• دم کرده ی برگ های خشک شده ی آن در رفع اسهال موثر است.
• برای بر طرف کردن درد و التیام بواسیر، برگ های تازه این گیاه را له کنید و یا اینکه از آن پماد تهیه کنید و روی بواسیر دردناک بگذارید.
• درمان کننده استسقا می باشد و آب اضافی را از بدن و از بین انساج خارج می سازد.
• برای از بین بردن خارش بدن، پوست ساقه ی آن را در روغن بجوشانید و سپس آن را صاف کنید و بگذارید سرد شود. این روغن را روی قسمت هایی که خارش دارد بزنید.
• برای جوش خوردن استخوان و مداوای شکستگی استخوان، از دم کرده ریشه این درخچه استفاده کنید.
• دم کرده گل های خشک شده آقطی سیاه، درمان کننده گریپ، سرماخوردگی، بیماری های دستگاه تنفسی و نقرس می باشد.
• جوشانده ی گل های خشک شده ی این گیاه برای معالجه ی برونشیت و ذات الجنب مفید است.
• بخور گل های آقطی سیاه برای درمان بیماری سل مفید است و اخلاط چسبناک را از گلو خارج می سازد.

دیگر خواص درمانی آقطی سیاه :

• بیماری های کلیه و مجاری ادرار را درمان می کند.
• سنگ کلیه را خارج می سازد.
• شیر مادر را زیاد می کند.
• در درمان بیماری صرع مفید است.
• جوشانده ی گل های خشک شده ی آقطی سیاه را به صورت کمپرس، روی زخم های اگزما بگذارید، اثر مطلوب خواهد داشت.
• خوردن میوه آقطی سیاه و مالیدن آن به سرعت به سر باعث سیاه شدن و تقویت مو می شود.
• جوشانده گل های آقطی سیاه را روی سوختگی ها بگذارید و کمپرس کنید، اثر شفا بخش دارد.
• برای از بین بردن ورم چشم، می توان چشم را با جوشانده ی گل های این گیاه شست و شو داد.
• جوشانده برگ این درخت، آفت درختان وسبزیجات را از بین می برد.
• اگر پوست حساسی دارید، برای شستن صورت یا پاک کردن آرایش، از دم کرده ی گل های آقطی سیاه استفاده کنید.

مضرات آقطی سیاه :

استفاده زیاد از آقطی سیاه ممکن است باعث تهوع و همچنین ورم روده ها شود. آقطی سیاه سرد است و بنایراین افراد سرد مزاج حتما باید آن را با عسل بخورند.

از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.

برای خرید کشمش کولی کلیک کنید

کشمش کولی را با خواص درمان و از بین بردن شپش، از بین بردن آفت، تسکین دندان درد، مورد استفاده در هومیوپاتی، رفع اضطراب، درمان عفونت غدد پلکی، رفع خستگی و ضعف اعصاب، درمان اختلالات مجاری ادرار، درمان سوزاک، رفع سردرد، درمان تورم غدد لنفاوی زیر گلو و گردن (خنازیر)، رفع ریزش مو، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.

ارتباط آنلاین در تلگرام