خواص و مضرات بادمجان (بادنجان) برای سلامتی
با خواص و مضرات بادمجان (بادنجان) بیشتر آشنا شوید
گیاه بادمجان یا بادنجان ، که امروزه میوه‌اش به‌طور گسترده‌ای در تغذیه مصرف می‌شود، در گذشته چندان مورد استفاده قرار نمی‌گرفت. این گیاه بومی هندوستان است و در تمام مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری رشد می‌کند. بادمجان علاوه بر طعم دلپذیر، به‌دلیل دارا بودن ویتامین‌ها، مواد معدنی، آب، فیبر غذایی و سایر ترکیبات مفید، فواید بسیاری برای بدن دارد و مصرف آن می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش دهد. بادمجان را می‌توان به روش‌های مختلفی از جمله خام، بخارپز، سرخ‌شده، کبابی، ترشی و غیره به رژیم غذایی روزانه اضافه کرد. در ادامه این مقاله، با خواص و مضرات بادمجان بیشتر آشنا خواهید شد.
مشخصات ظاهری گیاه بادمجان
بادمجان که در پارسی با نام کهپَرَک نیز خوانده می شود، گیاهی است متعلق به گروه سیفی جات و از خانواده بادنجانیان (Solanaceae) که با شکل و رنگ های مختلف روییده می شود. ارتفاع این گیاه پایا و یک ساله بین 40 تا 150 سانتیمتر می باشد. ساقه آن اغلب خاردار و برگ بوته های آن پهن و کشیده و کنار آن کمی مواج است. گل های این گیاه به رنگ سفید تا بنفش و دارای 5 گلبرگ و پرچم هایی به رنگ زرد هستند.
میوه بادمجان دارای تخم‌های ریز و نرم بسیاری است که با وجود خوردنی بودن، به دلیل داشتن آلکالوئید نیکوتین، طعم تلخی دارند. بادمجان گیاهی نیمه مقاوم و حساس به سرما است، اما می‌توان آن را در هر نوع خاکی با کود فراوان کاشت. بادمجان به طور کلی سه نوع اصلی دارد:
- بادمجان قلمی (Solanum melongena L. Var. serpentinum)
- بادمجان معمولی یا آمریکایی (Solanum melongena L. var. esculentum)
- بادمجان پا کوتاه (Solanum melongena L. var. depressum)
این گیاه با ویژگی‌های خاص خود در بسیاری از مناطق جهان کشت می‌شود و در آشپزی‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
خواص و مضرات بادمجان (بادنجان) برای سلامتی
ترکیبات شیمیایی موثر در بادمجان
بادمجان و پوست آن حاوی ترکیبات موثری نظیر آنتی‌اکسیدان‌ها، به‌ویژه فلاونوئیدها، آنتوسیانین‌ها، کلروژنیک اسید، پلی‌فنول‌ها، ساپونین‌ها و آلفا سولانین است. این ترکیبات نقش مهمی در بهبود سلامت بدن و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف دارند.
ارزش غذایی بادمجان
بادمجان منبع غنی از فیبر غذایی، پتاسیم، فسفر، منگنز، مس، فولات، ویتامین C، ویتامین K و ویتامین B1 است. به‌دلیل وجود این مواد مغذی، مصرف بادمجان به حفظ سلامت بدن کمک کرده و از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری می‌کند.
خواص و فواید درمانی بادمجان
کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی
برخی از مطالعات نشان می دهد که بادمجان می تواند با کاهش کلسترول بد یا LDL و تری گلیسیرید در خون به کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی کمک کند. تحقیقات فعلی محدود به مطالعات مربوط به حیوانات است و تحقیقات بیشتری برای بررسی تاثیر بادمجان بر سلامت قلب انسان مورد نیاز است.
کنترل سطح قند خون
بادنجان می تواند سطح قند را در حد طبیعی حفظ کند، زیرا حاوی میزان بالایی از فیبرهای غذایی است که از دستگاه گوارش عبور می کنند و سرعت هضم، جذب قند توسط بدن و جلوگیری از مصرف زیاد قند را کاهش می دهند. همچنین، بادمجان حاوی پلی فنول هایی است که می توانند جذب قند را کاهش داده و ترشح انسولین را افزایش دهند.
همچنین بخوانید: طرز تهیه بادمجان سوتالی یا کبابی
کاهش وزن
بادمجان می تواند به عنوان یک غذای کم کالری به کاهش وزن کمک کند. علاوه بر این، سرشار از فیبر غذایی است که به آرامی از طریق دستگاه گوارش عبور کرده و می تواند احساس سیری را به معده القا کند. بنابراین، این امر باعث کاهش کالری مصرفی در طول روز شده و می تواند به عنوان جایگزینی برای مواد غذایی با کالری بالا استفاده شود.
پیشگیری از سرطان
بادمچان حاوی درصد بالایی از آنتوسیانین با خاصیت آنتی اکسیدانی است که می تواند سلول ها را از آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت کند و از بسیاری از بیماری های مزمن جلوگیری کند. همچنین، این ماده غذایی حاوی ترکیبات گیاهی دیگری است که توانایی مقابله با سلول های سرطانی را دارد. به طور کلی خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجاتی مانند بادمجان به جلوگیری از انواع سرطان ها به ویژه سرطان لوزالمعده، سرطان معده، سرطان روده بزرگ، سرطان مثانه، سرطان دهانه رحم و سرطان سینه کمک می کند.
پیشگیری از تغییرات پیری مغز
این ماده خوشمزه می تواند به بهبود حافظه و جلوگیری از اختلالات روانی مرتبط با پیری و افزایش سن کمک کند. ترکیبات آنتوسیانین موجود در قشر بیرونی بادمجان به محافظت از غشای سلول های مغزی در برابر رادیکال های آزاد، جلوگیری از عفونت های عصبی و تسهیل گردش خون به مغز کمک می کند. علاوه بر این، مصرف بادمجان سبب ایجاد آرامش، احساس سرحالی و سر زنده بودن در بدن می شود.
درمان زگیل با بادمجان بر اساس طب سنتی
از نظر طب سنتی، بادمجان طبع گرم و خشک دارد و برای افراد سرد مزاج بسیار مناسب است. این ماده غذایی، مقوی معده بوده و باز کننده انسدادهای داخلی بدن نیز می باشد. مصرف آن همراه با روغن گیاهی ملین سبکی است که از بروز یبوست جلوگیری می کند. مصرف آن به دلیل گرمی ممکن است سبب خارش پوستی و کهیر شود که در این موارد توصیه می شود برای پیشگیری از این مشکل با سرکه مصرف شود.
بر اساس طب سنتی، بادمجان می‌تواند به درمان برخی از انواع زگیل کمک کند. روش‌های زیر برای استفاده از بادمجان در درمان زگیل پیشنهاد شده است:
-
استفاده از خاکستر بادمجان و سرکه:
- بادمجان را بسوزانید تا به خاکستر تبدیل شود.
- خاکستر را با مقداری سرکه مخلوط کرده و به صورت خمیر درآورید.
- خمیر را به مدت چند روز روی زگیل قرار دهید. این روش می‌تواند برخی از انواع زگیل را از بین ببرد.
-
استفاده از عصاره و روغن بادمجان:
- مقداری بادمجان را با کمی آب و نمک طعام طبخ کنید.
- با فشار عصاره بادمجان را گرفته و با روغن کنجد مخلوط کنید.
- مخلوط را حرارت دهید تا آب آن بخار شده و فقط روغن باقی بماند.
- روزها روغن حاصل را روی زگیل‌های بزرگ ضماد کنید.
- شب‌ها تفاله‌های بادمجان را که از عصاره آن گرفته‌اید، روی زگیل‌ها ببندید.
- این عمل را چند روز تکرار کنید تا زگیل‌ها کاملاً از بین بروند.
خواص و مضرات بادمجان (بادنجان) برای سلامتی
طرز تهیه صحیح و اصولی بادمجان
توصیه می شود بادمجان را برای پیشگیری از بسیاری از بیماری ها طبق دستور زیر برای خوردن آماده کرد. توجه داشته باشید، بادمجان باید تازه، کم تخم و جوان بوده و پوست براقی داشته باشد و نوع طویل آن از نوع مدورش بهتر است.
پیش از پخت، باید بادمجان‌ها را پوست کنده و هر کدام را به چهار قسمت یا ورقه‌های نازک برش دهید. سپس روی آن‌ها نمک بپاشید و چند ساعتی در آب خنک قرار دهید تا آب قدری سیاه و طعم‌دار شود. این آب را تعویض کنید و این فرایند را چندین بار تکرار کنید تا مواد سیاه‌رنگ و نفخ‌زا و دیگر ترکیبات نامطلوب از بادمجان‌ها خارج شده و با آب دور ریخته شوند.
سپس بادمجان‌ها را با آب پاک بشویید و با روغن گیاهی تازه سرخ کنید. در ادامه، آن‌ها را با مقداری گوشت گوسفندی بریان شده دم کنید تا به خوبی پخته شوند. این غذا را می‌توان با مقداری انار، رب انار، سرکه یا ماست سرو کرد. اکنون، مضرات بادمجان از بین رفته و منافع آن باقی مانده است.
اگر بادمجان را به این شکل در آب نمک نخیسانید و مواد مضر را از آن خارج نکنید، می‌تواند در بدن سبب نفخ، درد پهلو، بدبویی عرق بدن و کدر شدن رنگ رخساره شود. همچنین، سلول‌های بدن را در برابر برخی ویروس‌ها کم‌استقامت می‌سازد.
ترشی بادمجان
ترشی بادمجان یکی از محبوب ترین ترشی ها در میان ایرانیان و مردم خاورمیانه است که معمولا در فصل تابستان آن را تهیه کرده و در طول سال مصرف می کنند. ترشی بادمجان به روش های متفاوت و مختلفی مانند ترشی بادنجان شکم پر، ترشی بادنجان کبابی، ترشی لیته بادمجان و… و با چاشنی های متفاوتی تهیه می گردد.
مضرات بادمجان
- مبتلایان به میگرن بهتر است از زیاده روی در مصرف بادمجان خودداری کنند (مقدار تیرامین آن بالاست).
- افراد با سابقه سنگ کلیه یا کیسه صفرا از زیاده روی در خوردن بادمجان خودداری کنند.
- در باورهای سنتی مبتلایان به بیماری های روماتیسمی از خوردن بادمجان منع شده اند ولی هنوز دلیل و مدرکی به نفع آن به دست نیامده است.
- برخی از افراد ممکن است به بادمجان حساس باشند.
- بادمجان (همچنین گوجه فرنگی و سیب زمینی) دارای ماده ای است که موجب مهار آنزیم کولین استراز می شود، لذا مصرف آن همراه با داروهای موثر بر کولین استراز (نظیر برخی از داروهای اعصاب و بیهوشی) باید با احتیاط و با نظر پزشک معالج باشد.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
بذر بادمجان را بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.
