چرا باید از سماق استفاده کنیم

نکاتی در مورد فواید سماق که بد نیست بدانیم!

سماق گیاهی است که از گذشته تا به امروز در مراسم های باستانی ایرانیان مانند عید نوروز (به عنوان یکی از اجزای سفره هفت سین) و همراه با غذاهای ایرانی (کباب کوبیده و…) استفاده می شده است. سماق در قدیم سماک نیز تلفظ می‌شده که ریشه واژه، سُمّاق سریانی است. میوه این گیاه عمدتا به عنوان چاشنی غذاها استفاده می گردد و در طب سنتی ایران نیز به عنوان یک گیاه شفا بخش از آن یاد شده است. در حال حاضر با پیشرفت علمی، ثابت شده است که سمـاق یکی از بهترین و غنی ترین منابع آنتی اکسیدان می باشد. لذا، در این مقاله اطلاعاتی با خواص دارویی و مضرات سماق ارائه آشنا می شویم.

گیاه سماق

این گیاه به صورت درختچه ای است و حدود ۲۵۰ گونه دارد. در نواحی گرم و معتدل زمین می روید و در کشور عزیزمان ایران (در شمیران، تفرش، خراسان، قم، محلات، شیراز، رودبار، تبریز) نیز فراوان است و به صورت خودرو بیشتر در کوه های غرب ایران می روید. میوه این گیاه که ترش مزه است بیشتر مصرف غذایی و داروئی دارد و طبیعت آن سرد وخشک است.

قسمت های مورد استفاده سماق

قسمت هایی که گیاه سماق قابلیت استفاده دارد عبارتند از: میوه (ادویه آن پودر میوه خشک شده گیاه سماق است)، برگ و پوست ریشه آن که مصرف طبی دارد.

چرا باید از سماق استفاده کنیم

ترکیبات شیمیایی و موثر در سماق

در میوه خشک آن (پودر) تری ترپن ها ، فلاونوئیدها، اسید سیتریک، اسید وینیک، اسید همالیک و مالات قلیایی یافت می شود. در برگ خشک شده گیاه سماق نیز تانن ها (خصوصا گالوتانن ها )، اکستروز، میریستین و ماده ای مومی وجود دارد.

اثرات و اعمال طبی سماق

قابض و دافع صفرا، ضد میکروب، قطع کننده اسهال، کمک کننده بول، درمان زخم های دهانی (غرغره محلول آن)، درمان بی اختیاری ادرار و شب ادراری (خصوصا پوست ریشه آن)، ضد تهوع و ضد خونریزی است.

فواید بی نظیر سماق و خواص دارویی آن

کاهش کلسترول و فشار خون

بر اساس تحقیقات انجام شده، این گیاه سطح کلسترول خوب خون (HDL) را افزایش می دهد و در عین حال، تری گلیسیرید و سطح کلسترول بد خون (LDL) را در بدن کاهش می دهد. علاوه بر این، این چاشنی خوش طعم، گیاهی ضد فشار خون است و در طب سنتی دمنوش آن برای کنترل و کاهش فشار خون بالا توصیه می شده است.

ارتقا سلامت قلب و عروق

سمـاق یک منبع عالی از اسیدهای چرب امگا 3 است که برای فرآیندهای حیاتی در بدن ضروری هستند. میوه این گیاه توانایی تنظیم ضربان قلب را دارد، به علاوه اسیدهای چرب امگا 3، می تواند به محافظت از دیواره های عروق خونی کمک کنند. همان طور که در بالا اشاره شد، این گیاه با تنظیم و کاهش کلسترول و فشار خون، سلامت قلب و عروق را بهبود می بخشد. بنابراین، خطر ابتلا به حملات قلبی و سکته مغزی را نیز کاهش می دهد.

درمان اختلالات سیستم تنفسی

این گیاه به درمان مشکلات تنفسی مانند احتقان سینه، سرفه، سرماخوردگی، آنفولانزا و برونشیت کمک می کند.

چرا باید از سماق استفاده کنیم

خاصیت ضد باکتریایی

برخی مطالعات نشان داده اند که سمـاق دارای خاصیت ضد باکتریایی و ضد میکروبی است. دمنوش سماق در طب سنتی برای درمان انواع زخم ها و از بین بردن باکتری های دهانی توصیه شده است. بر اساس تحقیقات علمی ثابت شد که این گیاه در برابر انواع باکتری ها به ویژه در برابر باکتری هایی مانند سالمونلا (Salmonella)، انواع باکتری های استرپتوکوک (Streptococcus) و انتروکوک فکالیس (Enterococcus faecalis) از خود مقاومت نشان می دهد. در برخی از مطالعات نیز خواص ضد قارچی برگ های گیاه سماق به اثبات رسیده است.

خاصیت ضد التهابی

سمـاق و برگ های آن دارای خواص ضد التهابی هستند که در درمان آرتریت و درماتیت (اگزما پوستی) موثر است، زیرا برگ های این گیاه حاوی مقادیر بالایی تانن بوده و همچنین میوه خشک شده آن نیز سرشار از آنتی اکسیدان ها، فلاونوئیدها و اسیدهایی مانند اسید گالیک می باشد.

درمان اختلالات دستگاه گوارش

در طب سنتی از سماق در ترکیب با زیره به عنوان یک محرک اشتها استفاده می شده است. امروزه نیز ثابت شده است که این گیاه علاوه بر تحریک اشتها برای درمان اختلالات دستگاه گوارش مانند اسهال مزمن، حالت تهوع، استفراغ، پیشگیری از مسمومیت غذایی و قولنج شکمی استفاده می شود.

کاهش وزن

استفاده از سماق به عنوان یک ماده که به کاهش وزن کمک کند، هنوز به اثبات نرسیده است اما، بر اساس تحقیقات آزمایشگاهی، با مصرف پودر سماق، چربی غذاها کمتر در بدن تجزیه شده و کالری کمتری از آن‌ها جذب بدن می شود، در نتیجه از انباشته شدن چربی در بدن نیز جلوگیری می شود. علاوه بر این، سیستم گوارش و روده را تنظیم می کند و به بدن کمک می کند تا مواد زائد و سموم را از بدن دفع کند. به این ترتیب، ممکن است سماق به کاهش وزن و لاغری نیز کمک کند.

مفید برای پوست

سماق یک منبع غنی از آنتی اکسیدان ها است که به حفظ سلول ها و تولید کلاژن در پوست بدن کمک می کند. علاوه بر این، بدن را در برابر آسیب رادیکال های آزاد مصون نگاه داشته، در نتیجه باعث کاهش علائم پیری زودرس مانند چین و چروک می شود. استفاده موضعی از سماق نیز به درمان آکنه، التهاب پوستی، خارش و لکه های پوستی نیز کمک می کند.

همچنین بخوانید:  فواید سماق در رژیم غذایی چیست؟

خواص دارویی سماق در طب سنتی و روش استفاده از آن

• سمـاق، دارویی است قابض، رادع، قطع کننده اسهال های صفراوی و مزمن، کم کننده بول در افرادی که شدت بول دارند.
• افرادی که حالت استفراغ شدید دارند می توانند مقداری از این گیاه و زیره را بطور مساوی مخلوط و پودر نموده و با آب سرد میل نمایند. این نسخه برای قطع حالت تهوع و استفراغ مفید می باشد.
• خوردن سمـاق با زیره اشتها را زیاد می کند.
• افراد مبتلا به اسهال می توانند مقداری از این گیاه را با دو برابر آن گشنیز خشک کوبیده و با زرده تخم مرغ مخلوط و در چند نوبت میل نمایند، اسهال آنان در اغلب موارد قطع خواهد شد.
• در گلو دردها مانند ورم حلق یا چرک لوزه ها و سایر گلو دردها می توان مقداری سماق را با برگ مورد و میوه بلوط یا پوست خشک شده میوه انار یا گل خشک شده انار مخلوط کرده و بجوشانند. سپس، آب حاصل را غرغره کنند در بهبودی بیماری اثر مجرب دارد.
•  ضمنا شستن دهان و دندان با مقداری از آب داروی فوق (جوشانده برگ مورد، میوه بلوط یا پوست خشک شده میوه انار یا گل خشک شده انار) سفت کننده لثه و ضد زخم های دهان است، همچنین سبب محکمی لثه ها شده و هم از پیشرفت کرم خوردگی دندان جلوگیری می کند.
• یک قسمت گلنار، یک قسمت سماق و نیم قسمت از نمک طعام را نرم بکوبید و مسواک را با آب خیس کرده و در پودر زده و به عنوان خمیر دندان استفاده کنید. این نسخه برای خونریزی لثه، خوشبو کردن دهان، سفت و سفید شدن دندان ها به کار می رود و بهترین خمیر دندان طبیعی است.
• استفاده از میوه سماق، برگ و ریشه پخته شده آن، به صورت مالیدنی، ضد ورم های پوستی و مفصلی است و همچنین، ضد خارش، کورک پوستی و ضد لکه های سفید و قهوه ای پوست است.
• مالیدن محلول سماق با آب بارهنگ بهترین دارو برای درمان کورک های پوستی و جوش های صورت است.
• برای درمان مشکلات مثانه و بی اختیاری ادرار، یک قاشق چای خوری پودر سماق را در یک فنجان آب جوش ریخته و اجازه دهید ده دقیقه دم بکشد. نوشیدن یک فنجان از این دمنوش سه نوبت در روز مفید است.

توجه:

ضروری است که در مصرف سماق تعادل رعایت شود، زیرا ممکن است باعث سوزش معده و یا آلرژی در برخی افراد گردد. اگر چه عوارض جانبی برای سماق گزارش نشده است اما توصیه می شود که زنان باردار از مصرف آن اجتناب کنند.

از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.

برای خرید سماق درشت کلیک کنید

سماق درشت را با خواص ضد میکروب، درمان ناراحتی های معده و افزایش سلامت دستگاه گوارش، افزایش سوخت و ساز بدن و کاهش وزن، ضد التهاب و تسکین دهنده درد، درمان بیماری های لثه، تصفیه کننده خون، کاهش قند خون و فشارخون، پیشگیری از سکته مغزی، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.

ارتباط آنلاین در تلگرام