فواید و مضرات زنجبیل برای سلامتی
با فواید و مضرات زنجبیل برای سلامتی آشنا شوید
زنجبیل (Ginger) ریشه یا ساقه زیرزمینی است که در کتب طب سنتی با نام زنجبیل یا زنجفیل آمده است و آن را با نام زیگژیبریس نام برده اند. ریزوم زنجبیل دارای رنگی سفید مایل به کرم خاکی است و بو و طعم بسیار تند و مطبوعی دارد و به عنوان یک چاشنی معطر و تند مصرف غذایی دارد. علاوه بر این، زنجبیل دارای خواص درمانی بسیاری است به طوری که از آن به عنوان تسهیل کننده عمل گوارش، بادشکن و ضد آلرژی حرکتی استفاده دارویی می شود. در ادامه با فواید و مضرات زنجبیل برای سلامتی آشنا خواهید شد.
مشخصات ظاهری گیاه زنجبیل
زنجبیل (Zingiber officinale)، گیاهی است علفی از خانواده زنجبیل (Zingiberaceae)، یک تا چندساله که ارتفاع آن حداکثر به 1/3 متر می رسد. این گیاه دارای ریزوم (ساقه زیرزمینی) غده ای شکل، خزنده و منشعب و برگ های بدون دمبرگ، دراز و سرنیزه ای به طول بیشتر از ۲۰ سانتی متر است. پهنک برگ آن به غلاف بزرگ و شکافداری منتهی می شود که قسمت زیادی از ساقه را فرا می گیرد.
ساقه گلدار گیاه که مستقیما از ریزوم خارج می شود، در انتها به گل های زیبایی، مجتمع به صورت سنبله ختم می شود که از فلس های نازک پوشیده شده است. همچنین، این گیاه شامل گل آذین افراشته، سنبله بیضوی و جام گل به رنگ سبز مایل به زرد و منقوش به لکه های قهوه ای است. هر گل آن دارای کاسه منقسم به ۳ تقسیم و جام سه قسمتی است. درون آن یک پرچم و مادگی با تخمدان ۳ خانه جای دارد. میوه، پوشینه و محتوی دانه های متعدد تیره رنگ با بوی مطبوع است.
محل رویش و پراکنش زنجبیل
زنجبیل بومی نواحی حاره کشورهای جنوب شرقی آسیا است و در اغلب نقاط حاره جهان مانند چین، هندوستان، ژاپن، آفریقا و جامایکا کشت و بهره برداری می شود. کشور چین ۸۰ درصد زنجبیل جهان را تامین می کند.
ترکیبات شیمیایی زنجبیل
از نظر ترکیبات شیمیایی در زنجبیل وجود پتاسیم اکسالات مشخص شده است، هم چنین حدود 1 تا 3 درصد اسانس روغنی فرار که (بیشترین ترکیبات آن سزکویی ترپن ها) شامل کامفن، فلاندرن، زینجی برن، سینئول، سیترال و بورنئول می باشد، یافت می شود. علاوه بر این، زنجبیل حاوی ترکیبات تند (جینجرول و شوگائول) و نشاسته نیز می باشد.
خواص درمانی زنجبیل
زنجبیل طبق نظر حکمای طب سنتی از نظر طبیعت خیلی گرم و کمی خشک است، بنابراین دارای خواص گرم کننده و معرق می باشد. معمولا برای سرماخوردگی های سخت که تمایل به قی و استفراغ در بیمار ایجاد می شود تجویز می گردد. علاوه بر این، برای التهاب سینه و برطرف کننده سرفه و استسقا و اسهال و مقوی حافظه و هاضمه است.
زنجبیل نیروی جنسی را تقویت می کند و برای معده و روده نیز کاربرد دارد. زنجبیل ضد سم خوبی برای مواردی که از دارو های سمی خاصی بیش از حد مجاز مصرف شده باشد مانند پنلیا و نظایر آن می باشد. هم چنین زنجبیل برای معالجه خون ریزی روده ها به کار می رود، زنجبیل برای تقویت معده مفید است. زنجبیل قاعده آور است و بی نظمی و تاخیر در عادت ماهانه را رفع می کند و معالج اسهال ساده و اسهال خونی است.
نکته :
مصرف زنجبیل در مواردی که کبد ناتوان و ضعیف باشد و تحریک شود باید با احتیاط صورت گیرد و زیرا در این موارد باعث بیماری برایت می شود (بیماری ای برای ناراحتی های حاد و مزمن کبدی است که معمولا با استسقا در ارتباط می باشد و این بیماری به نام پزشک انگلیسی ریچارد برایت نامیده شده است)
همچنین بخوانید: روش کاشت زنجبیل در خانه
تحقیقات علمی در مورد خواص درمانی زنجبیل
زنجبیل دارای خواص درمانی متعددی است از جمله همان طور که حکمای طب سنتی کهن جملگی معتقد بودند، زنجبیل ضد قی و آشفتگی می باشد، دانشمندان ثابت کرده اند که زنجبیل در مورد رفع قی و تهوع حتی از درامامین (داروی شیمیایی تجارتی ضد قی و دل به هم خوردگی و ضد هیستامین) موثر تر و بهتر است.
محققان معتقدند زنجبیل از آشفتگی های ناشی از سرگیجه و یا حرکت های غیر ارادی و بی نظم کشتی یا هواپیما و اتومبیل و… جلوگیری می نماید. با این تفاوت که درامامین ایجاد سرگیجه می کند در صورتی که خوردن زنجبیل هیچ گونه عوارض جانبی و سرگیجه ندارد، زیرا زنجبیل در روده ها اثر می کند بر خلاف درامامین که در مغز اثر می گذارد.
خاصیت بسیار موثر زنجبیل به عنوان ضد انعقادی خون
بر طبق نتایج به دست آمده از پژوهش ها مشخص شده است زنجبیل از نظر خاصیت ضد انعقاد خون حتی از سیر و پیاز که هر دو از ضد انعقاد خون های معروف هستند، نیرومند تر و موثر تر بوده است.
زنجبیل حتی از سیر و پیاز برای جلوگیری از فعالیت سلول های خونی در ترکیب ماده ای به نام ترومبوکسان موثر تر است. ترومبوکسان ماده ای است که روی پلاکت های خون اثر می گذارد تا به هم بچسبند و به این ترتیب اولین گام برای تشکیل لخته های خون آغاز می شود. هر قدر زنجبیل بیشتر مصرف شود اثرش بیشتر است ولی در عین حال مقدار بسیار کم زنجبیل نیز بی اثر نیست و کارساز است.
ویژگی ضد انعقاد خون با مصرف زنجبیل در تجربیات علمی
خاصیت ضد انعقاد خون زنجبیل در جریان یک تصادفی که برای دکتر چارلز دورسو استاد دانشکده پزشکی دانشگاه کورنل رخ داد کشف شد. دکتر دورسو از پلاکت های سلول های خون خودش در انجام آزمایش به عنوان کنترل استفاده نمود. او هم یک روز در طول مدت آزمایش ها با تعجب مشاهده کرد که خونش طبق معمول منعقد نمی شود، پس از این که به فکر فرو رفت به خاطر او آمد که شب قبل در یک رستوران لندن پس از شام مقدار زیادی مارمالاد عالی بسیار خوشمزه خورده بود مارمالاد گریپ فروت و زنجبیل که مقدار زیادی در حدود 15 درصد در آن زنجبیل ریخته بودند.
سپس دکتر دورسو برای اطمینان از تصورش درباره دخالت زنجبیل در این ماجرا مقداری زنجبیل کوبیده از سوپر مارکت خریده و در لوله های آزمایشگاهی که از پلاکت های سلولی خونی خود و عده ای از همکارانش پر شده بودند ریخت و با تعجب مشاهده کرد که پلاکت ها به هیچ وجه به هم نچسبیدند و حتی پس از این که از باب تجربه به میزان صد در صد ماده ی دیگری که لخته شدن خون را افزایش می دهد اضافه کرد، مشاهده کرد که باز هم پلاکت ها به هم نچسبیدند. محققان دانشگاه کورنل معتقدند که ماده فعال ضد انعقاد خون در زنجبیل، جین جرول می باشد که از نظر ترکیب شیمیایی بسیار شبیه آسپرین است که آسپرین خود یکی از دارو های ضد انعقاد خون است.
سایر خواص درمانی زنجبیل
محققان هندی در تحقیقات خود دریافته اند که زنجبیل به مقدار محسوسی کلسترول خون را در موش ها در دراز مدت کاهش می دهد و حتی آثار کلسترول زایی غذاهای پر چربی را نیز از بین می برد.
در ژاپن زنجبیل در سطح گسترده ای مورد بررسی قرار گرفته است، تحقیقات نشان می دهد که زنجبیل تازه و زنجبیل خشک تجارتی هر دو مسکن درد است و از قی و آشفتگی جلوگیری می کند و ترشح اسید معدی را متعادل می سازد و فشار خون را کاهش می دهد و محرک قلب است.
در مطالعاتی که دانشمندان ژاپنی به منظور مقایسه خواص انواع گیاهان انجام دادند نشان داده شده است که زنجبیل شبیه یک دسمو تاژن از تغییرات سلولی در اثر موتاسیون که منجر به سرطان می شود جلوگیری می نماید. در تحقیقات دیگری نشان داده شده است که اضافه کردن زنجبیل به غذای موش ها از سرطان جلوگیری نموده است.
عرق زنجبیل
عرق زنجبیل که از تقطیر غده های زنجبیل حاصل می شود دارای همه خواص موجود در ریشه زنجبیل می باشد. خواص عرق زنجبیل عبارتند از :
تقویت عمومی بدن، تقویت معده و روده، ضد رطوبت و بلغم و ضد اسهال، قاعده آور و تنظیم کننده عادت ماهیانه، ضد سموم غذایی، بادشکن و ضد نفخ، ضد قی، ضد تهوع، مفید برای درمان به هم خوردگی و آشفتگی معده، ضد انعقاد و لخته شدن خون (اثر آن از تاثیر سیر و پیاز و حتی آسپیرین در پدیده ضد انعقادی خون بیشتر است). همچنین، عرق زنجبیل محرک قلب و ضد کلسترول غذاهای پر چرب و ضد سرطان است.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
زنجبیل درشت را با خواص درمان سرفه و سرماخوردگی، درمان سردرد و میگرن، رفع گرفتگی عضلات، درمان و تسکین درد روماتیسم، درمان ناراحتی های کلیه، تقویت کننده نیروی جنسی، ضد نفخ، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.