خیار وحشی و خواصش را بشناسیم

خیار وحشی و خواصش را بشناسیم

به فارسی خر خیار، خیار خر، خیار دشتی، سماهنگ، خیار وحشی و در اصطلاح محلی اصفهان کموز سگی و کموز کول گویند. در کتب طب سنتی و به عربی با نام های قثاالحمار و مشط الذئب نام برده می شود.

مشخصات خیار وحشی !

گیاهی است علفی چند ساله، ساقه آن نسبتا ضخیم خوابیده، پوشیده از کرک های زبر و خشن است. برگ ها متناوب، پهن دارای بریدگی های کم عمق با دم برگ دراز پوشیده از کرک بدون پیچک، گل های آن کوچک زرد و نر و ماده جداگانه روی یک پایه است. میوه آن شبیه به بلوط دراز پس از رسیدن به رنگ سبز مایل به زرد پوشیده از تارهای زبر، طعم آن بسیار تلخ می باشد. دانه های داخل میوه قهوه ای تیره و پس از رسیدن میوه سوراخی در محل اتصال میوه به دم گل ایجاد شده و تخم ها با سرعت و شدت با صدا به خارج پرتاب می شوند. ریشه آن بزرگ و سفید است.

در طب سنتی در درجه اول میوه به عنوان دارو در درجات بعدی ریشه و برگ آن مصرف می شوند. بهترین نوع میوه آن میوه ای است که از گیاه گرفته شده باشد. موارد مصرف عصاره میوه است و بهترین آن سفید رنگ و سبک است که اگر آن را به آتش نزدیک کنند مشتعل می شود و باید حداکثر یک سال از تهیه عصاره نگذشته باشد و از میوه کاملا رسیده گیاهی که بیش از یک میوه داشته است تهیه شده باشد.

برای تهیه عصاره خشک به این ترتیب عمل می شود. میوه رسیده آن چیده می شود، علامت رسیدگی کامل میوه این است که چون دست به آن برسد خود به خود از بوته گیاه جدا گردد و تازه و شاداب باشد. میوه ها را پس از چیدن بریده و روی تور سیمی مانند الک یا پارچه ای ریخته و فشار می دهند که عصاره آن از صافی بگذرد. سپس آب شیرین و زلالی روی عصاره گرفته شده می ریزند و می گذارند تا رسوب آن ته نشین شود.

خیار وحشی و خواصش

آب صاف رقیق روی آن را دور می ریزند و مجددا روی رسوبات آب شیرین خالص می ریزند و می گذارند تا رسوب آن مجددا ته نشین و آب بالای آن را بیرون می ریزند و پس از آن درد باقی مانده را کاملا نرم ساییده و با هم وزن آن صمغ عربی و یا با نصف آن نشاسته مخلوط نموده ساییده و قرص درست می کنند و خشک می نمایند و در بازار با نام الاتریوم عرضه می کنند. حکمای طب سنتی معتقدند که نیروی مسهلی و دارویی آن تا ده سال می ماند. گیاه خر خیار در هرزویل در ارتفاعات 700 متری و در ارسباران در جنگل حسن بگلو دیده می شود.

خواص خیار وحشی را بدانیم

رسوب خشک شده ای که از فشردن مغز خر خیار حاصل می شود در بازار به نام الاتریوم فروخته می شود. این دارو خاصیت تخدیر دارد و در موارد مالاریا و هایدرو فوبیا که بیماری ترس از آب است و در اثر گاز گرفتن حیوانات هار مانند سگ هار در انسان عارض می شود و به هاری معروف است، نیز به کار می رود.

مسهل و تخلیه کننده بسیار قوی است و برای تخلیه در استسقا به خصوص در مورد بیماران کلیوی مستعمل است. در حب هایی که طبق دستور فوق درست می شود مقدار گرد مغز خر خیار یا الاتریوم (عصاره میوه آن) طوری باید تنظیم شود که در هر خوراک 5 – 10 میلیگرم بیشتر خورده نشود، زیرا خوراک زیاد آن ایجاد مسمومیت و دل پیچه و سردرد و ناراحتی می نماید.

همچنین بخوانید:  نکاتی جهت بهداشت روزانه پوست

ماده الاترین که ماده موثر عصاره خشک الاتریوم است، جسمی است غیر محلول در آب ولی در سولفور کربن و کلروفوم حل می شود و معمول است از گرد الاترین نیز مستقیما به عنوان مسهل قوی استفاده می شود، طعم آن مانند الاتریوم بسیار تلخ و مقدار مصرف آن خیلی کمتر از الاتریوم و باید با نظر پزشک و مراقبت و احتیاط کامل در صورت لزوم مصرف شود.

عصاره الاتریوم خوشبختانه خیلی به راحتی به صورت گرد در می آید. رنگ آن تیره و کمی سبز است و پس از ماندن به تدریج سطح آن را گرد متبلوری می پوشاند. طعم آن خیلی تلخ و بوی آن شبیه بوی علف است. از خر خیار به طور متوسط در حدود 0/12 درصد الاتریوم به دست می آید. خوردن قرص های الاتریوم موجب می شود که مقدار زیادی مدفوع با حالت روان و مایع دفع شود. به همین دلیل از این دارو در موارد آب آوردن نسوج بدن و استسقا استفاده می شود.

خیار خر از نظر طبیعت گرم و خشک است. از نظر خواص اطبا سنتی معتقدند که پاک کننده دماغ، مسهل صفرا و بلغم خام و زرد آب است و برای لقوه، فلج، صرع، کزاز، سردرد، دردهای مفاصل، نقرس، سیاتیک، سرفه سرد، تنگی نفس، گازها، بادهای غلیظ، استسقا، یرقان سیاه، بواسیر و خرد کردن سنگ کلیه و مثانه و ازدیاد ترشح ادرار نافع است و قاعده آور می باشد.

موارد مصرف میوه، برگ، ریشه و عصاره خر خیار :

• میوه، برگ، ریشه و عصاره میوه آن به صورت های مختلف مصرف می شود.
• اگر عصاره تازه آن را با شیر مادران مخلوط و در بینی بچکانند سر درد تمام سر و دردهای سر مزمن را تسکین می دهد.
• نیم گرم عصاره آن که با عسل و یا با روغن زیتون مخلوط شده باشد برای ورم های حنجره و دیفتری نافع است.
• خوردن ریشه آن به قدر 1/5-1 گرم برای استسقا و یرقان سیاه بسیار موثر و مفید است.
• اگر نیم گرم از گرد ریشه آن خورده شود مسهل بلغم خام و صفرا و زرد آب می باشد بدون اینکه به معده ضرر برساند.
• اگر قدری عصاره آن را با پر مرغ تمیزی بر بیخ زبان و اطراف آن بمالند قی آور است و اگر بخواهند سریع تر اثر کند عصاره را در روغن زیتون و روغن زنبق حل کنند و بمالند.
• اگر قی شدید شود و بخواهند تسکین دهند روغن زیتون بخورند و اگر فایده نبخشید سرکه رقیق با آب سرد بخورند و یا در آب سرد بنشینند و آب سرد بر سر بریزند و چیزهای قابض بخورند.
• اگر ریشه آن را ساییده و 200 گرم آن را با 1400 گرم آب انگور مخلوط کرده تا 3 روز، روزی 200 گرم از آن ناشتا بخورند برای استسقا بسیار نافع است.

از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.

برای خرید گشنیز خشک کلیک کنید

گشنیز خشک  را با خواص کاهش التهابات پوستی، درمان بیماری های پوستی، درمان اسهال، تنظیم فشار خون، جلوگیری از کم خونی، درمان آبله، درمان زگیل، تنظیم عادت ماهانه 

، بدون هیچ اسانس و افزودنی شیمیایی، از فروشگاه عطارک تهیه نمایید.

ارتباط آنلاین در تلگرام