خواص گیاه بادرنجبویه
با خواص گیاه بادرنجبویه (ملیس) آشنا شوید
بادرنجبویه (با نام علمی Melissa officinalis) که با نام های دیگری نظیر ملیس، ملیسا، وارنگ بو و بادرنگبویه نیز شناخته می شود، گیاهی از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. این گیاه دارای طبیعت گرم و خشک بوده و فواید درمانی بیشماری دارد.
گیاه بادرنگبویه به عنوان دارویی آرام بخش و ضد ویروس استفاده می شود و در طب سنتی برای بر طرف کردن مشکلات گوارشی، سرماخوردگی و فشار خون نیز توصیه می شود. در ادامه این مقاله با خواص گیاه بادرنجبویه آشنا شوید.
مشخصات ظاهری گیاه بادرنجبویه (ملیس)
گیاه بادرنجبویه علفی، پایا و ارتفاع آن بین 30 تا 120 سانتیمتر می باشد. این گیاه دارای ساقه افراشته منشعب، کرک های ظریف غده ای کم یا زیاد و اسانس های معطر است. همچنین، برگ های تخم مرغی، پهن تا لوزی و بیضی شکل و پوشش کرکی نیز دارد. نوک برگ تیز و یا کند و قاعده آن گوه ای تا قلبی شکل با حاشیه دالبر است. درازای برگ های آن 5 تا 8 سانتیمتر و پهنای آن ها 4 تا 5 سانتیمتر می باشد. به علاوه در سطح پهنک برگ، رگبرگ های متعدد به وضع مشبک دیده می شود.
رنگ برگ ها در سطح فوقانی پهنک، سبز تیره ولی در سطح تحتانی آن، سبز روشن است. گل ها، درون چرخه های غیر متراکم، به رنگ سفید یا گلی به تعداد 6 تا 12 تایی، در کنار برگ ها ظاهر می شوند. درون گل، 4 پرچم جای دارد و میوه آن چهار فندقه ای و قهوه ای رنگ است. پودر برگ بادرنجبویه به رنگ سبز سدری و دارای بو و مزه ای لیمویی و مطبوع است.
محل رویش و پراکنش گیاه بادرنجبویه (ملیس)
بادرنجبویه بومی نواحی مدیترانه است و در غالب نقاط اروپا و شمال آمریکا کشت و پرورش داده می شود. مهمترین کشورهای تولید کننده این گیاه، اسپانیا، فرانسه و کشورهای شرق اروپا هستند. این گیاه در شمال ایران نیز می روید.
ترکیبات شیمیایی گیاه بادرنجبویه (ملیس)
این گیاه شامل ترکیبات شیمیایی موثری از جمله اسانس هایی است که مهمترین آن ترکیبات سیترال و سیترونلال می باشد. علاوه بر این، شامل اسید رزمارینیک (حدود 4 درصد)، تری ترپن ها و فلاونوئیدها می باشد.
خواص گیاه بادرنجبویه (ملیس) و فواید درمانی آن
سرشاخه های گل دار، روغن خالص گیاه و برگ های گیاه بادرنجبویه ضد تشنج، مسکن، تب بر، ضدتهوع، مقوی معده، صفرا بر، ضد افسردگی، تسکین دهنده خونریزی های قاعدگی، آرام بخش دستگاه عصبی، ضد ویروس، تسهیل کننده هضم، ضد آلرژی، مقوی قلب، تنظیم کننده قاعدگی، ضد بلغم، خواب آور و ضد بیماری آلزایمر است. اسانس آن نیز دارای خاصیت ضد تشنج و آرام کننده است.
علاه بر این، بادرنجبویه برای درمان دردهای دستگاه گوارش، ناراحتی های عصبی، آنفلونزا، اختلالات بی خوابی، از بین برنده کابوس و ترس، ازدیاد هوش و حافظه، خوشبوکننده دهان، دردهای عصبی دندان، سر درد، گوش درد، سرگیجه، درد مفاصل، طپش قلب، کم خونی دختران جوان، فلج، آسم، مالیخولیا، پیشگیری از فساد دندان، گزیدگی حشرات مخصوصا زنبور مورد استفاده قرار می گیرد. روغن آن نیز به عنوان داروی مسکن کاربرد دارد. امروزه از این گیاه به عنوان داروی ضد افسردگی استفاده می کنند و برای دستگاه گوارشی مفید است.
همچنین بخوانید: گیاه بادرنجبویه یکی از بهترین داروهای سنتی
خواص دمنوش بادرنجبویه در طب سنتی
- در یک لیتر آب جوش، 20 گرم سر شاخه های گلدار گیاه بادرنجبویه را دم کنید. این دمنوش برای رفع اضطراب، رفع تنگی نفس، تقویت قلب و سیستم عصبی موثر واقع می شود.
- در یک لیتر آب جوش، 15 گرم برگ و گل این گیاه را ریخته و اجازه دهید دم بکشد.این دمنوش برای معده و روده، نفخ، تشنج عصبی، سرگیجه، دلشوره و بی خوابی مفید است و غرغره یا مزه مزه کردن آن برای استحکام لثه و دندان موثر می باشد.
- به دو لیوان آب جوش، 15 گرم گیاه بادرنجبویه را اضافه کرده و اجازه دهید، دم بکشد. این دم کرده دارای خواص ضد غم و اندوه، ضد افسردگی و اضطراب، ضد وحشت و کابوس ضد کم خونی و حافظه است.
- برگ و سر شاخه های گلدار گیاه ملیس را به مدت 4 دقیقه دم کنید. سپس، اجازه دهید به مدت 20 دقیقه در آن حالت باقی بماند و در نهایت میل نمایید. اگر سه فنجان از این دمنوش را جهت بیماری افسردگی روانی به بیمار بدهید، در هم ریختگی وضع عصبی، افسردگی روحی پایا ن می یابد. این دمنوش حتی برای افسردگی های بعد از زایمان هم مفید است.
- نوشیدن چای برگ بادرنجبویه برای درمان دل به هم خوردگی های گوارشی و ناراحتی های عصبی تقویت اعصاب بسیار نافع است.
- مصرف دمنوش بادرنجبویه تند خویی در دختران و پسران جوان را بر طرف می کند و برای زنان ضعیف البنیه مفید است.
دیگر خواص گیاه بادرنجبویه
مالیدن آب بادرنجبویه بر روی پوست بدن سبب شفای دردهای صورت می شود. آب بادنجبویه را برای درمان سر دردهای میگرنی عصبی، غش و سنکوپ، یک قاشق غذاخوری بنوشید، که در برخی از داروخانه ها و یا عطاری ها وجود دارد.
یک گیاه خوب و مقوی برای شروع یک روز با نشاط است. گاهی در محصولات تجاری، برای کمک به دستگاه گوارش، این گیاه را با رازیانه ترکیب می کنند. دارای رایحه ای بسیار مطبوع و طعمی دلچسب بوده و از گونه های دارویی کم رشد است.
فراموش نکنیم :
- چند برگ تازه بادرنجبویه را له کنید و برای مرهم روی محل گزش حشرات بگذارید.
- کمپرس دم کرده بادرنجبویه برای درمان میگرن های ناشی از ناراحتی های عصبی یا گوارشی را می توانید به کار ببرید.
- جوشانده و یا شربت بادرنجبویه برای تقویت معده، حواس، کبد و ازدیاد هوش و حافظه مفید است.
- بادرنجبویه فشار خون را کم کرده و تعداد ضربان نبض قلب را کاهش می دهد.
- ضماد برگ بادرنجبویه برای درد مفاصل مفید است.
- تخم بادرنجبویه که به فرنجمشک معروف است، هم مصرف می شود ولی اثرات دارویی کمتری نسبت به برگ هایش دارد.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
ملیس یا بادرنجبویه را با خواص تقویت قلب، تقویت سیستم عصبی، درمان سردردهای با منشا عصبی، درمان سرگیجه و میگرن، افزایش فشار خون، درمان بی خوابی، ازدیاد هوش و حافظه، درمان افسردگی، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.