همه آنچه که درباره خواص کتان باید بدانید + روش های مصرف آن

همه آنچه که درباره خواص کتان باید بدانید + روش های مصرف آن

کتان یکی از گیاهان با ارزشی است که از گذشته‌های دور به عنوان یک منبع اصلی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفته است و این گیاه معروف به خواص درمانی و تغذیه‌ای غنی خود است.

کتان به عنوان یک منبع مهم اسیدهای چرب اسانسیال از جمله اسیدهای چرب امگا-۳ معروف است که برای سلامتی قلب، مغز و حتی پوست مفید است. در این مقاله، به بررسی عمیق خواص درمانی کتان و روش‌های مصرف آن می پردازیم تا شما را با این گیاه مفید آشنا سازیم .

معرفی گیاه کتان 

کتان (Flax) یکی از قدیمی ترین گیاهان قابل کشت است که وحشی نمی روید. گیاهی است یک ساله (بعضی از واریته های آن دو سال) به ارتفاع 20-80 سانتی متر می باشد.

دانه کتان یکی از مواد غذایی بسیار مغذی کمتر شناخته شده است؛ البته درباره خواص کتان در طب سنتی بسیار توضیح داده شده است. بذر کتان یا همان دانه کتان از قدیمی ترین محصولات زراعی است که شامل اسیدهای چرب امگا3 و آنتی اکسیدان است در نتیجه افزودن دانه تخم کتان به رژیم غذایی روزانه سبب افزایش سلامتی قلب و سلامت سیستم گوارش می شود، از طرفی تخم کتان سبب کنترل وزن شده و پیشگیری کننده از سرطان نیز می باشند بذر کتان حاوی مقادیر زیادی لیگان و فیبر است.

لیگان با خواص آنتی اکسیدانی که دارد خطر ابتلا به سرطان را بسیار کاهش می دهد و فیبر موجود در آن نیز سرعت گوارش را کم می کند که نشان دهنده کمک به تنظیم قند خون و کاهش کلسترول است. به طوری که مصرف 30 گرم پودر بذر کتان در 3 ماه روزانه، 20 درصد کلسترول را کاهش می دهد. جالب است بدانید که بذر کتان اصلا گلوتن ندارد و هم چنین خاصیت ضدالتهابی دارد و مقادیر بالایی مایعات جذب می کند و بهترین جایگزین برای غلات و هم چنین کسانی که به گلوتن حساس اند است.

خواص کتان

اجزای تشکیل دهنده کتان :

در واریته‌های تولیدکننده دانه، شاخه‌ها به صورت منشعب رشد کرده و برگ‌ها به طور متناوب و باریک، به طول حدود دو و نیم سانتیمتر و با سه رگبرگ اصلی مشاهده می‌شوند. گل‌های این گیاه، که به رنگ آبی و در نوک شاخه‌ها قرار دارند، کوچک و به طول تقریباً 1.5 سانتیمتر هستند. ساقه و برگ‌های این گیاه باریک و نسبتاً نازک‌اند، و میوه آن به اندازه یک نخود کوچک است. دانه‌های این میوه، که از الیاف ساقه‌های کتان برای تهیه پارچه‌های کتانی استفاده می‌شوند، به شکل کوچک و بیضوی با سطحی براق و رنگی از زرد مایل به قهوه‌ای تا قهوه‌ای کامل هستند.

خواص دارویی دانه کتان

دانه کتان، که به نام تخم کتان یا بذر کتان نیز شناخته می‌شود، خواص دارویی و درمانی زیادی دارد. این دانه‌ها معمولاً کوبیده شده و همراه با داروهای دیگر در درمان زخم‌ها به کار می‌روند. اندازه دانه‌های کتان بین 4 تا 6 میلی‌متر است و به رنگ‌های مختلفی از زرد مایل به قهوه‌ای تا قهوه‌ای تیره دیده می‌شود.

پراکندگی و کشت کتان

کتان به صورت وحشی در طبیعت نمی‌روید و در بسیاری از نقاط دنیا به منظور استفاده از الیاف، روغن و دانه‌های آن کشت می‌شود. دانه‌های کتان که به مصرف دارویی می‌رسند، بیشتر در انگلستان، هلند، مراکش و آرژانتین کاشته می‌شوند. در ایران نیز، به دلیل کاربردهای گسترده کتان در صنعت، این گیاه به صورت عمده پرورش داده می‌شود و علاوه بر کشت‌های تخصصی، به طور خودرو نیز در نواحی مختلف ایران رشد می‌کند.

خواص کتان در طب سنتی :

1. طبیعت و مزایای پوشاک کتانی:

• طبیعت سرد و خشک:
  کتان به دلیل طبیعت سرد و خشک خود، انتخاب مناسبی برای پوشاک در شرایط گرم و مرطوب است. این خصوصیت به آن کمک می‌کند تا حرارت بدن را کاهش دهد و احساس خنکی و راحتی بیشتری به همراه داشته باشد.

• دفع عرق و خشک نگه‌داشتن پوست:
  پارچه‌های کتانی با توانایی بالای جذب رطوبت و تعریق، پوست را خشک و خنک نگه می‌دارند. این ویژگی موجب می‌شود که در فصل‌های گرم و نواحی گرمسیر، پوست کمتر عرق کند و از عرق زدگی و احساس چسبندگی جلوگیری شود.

• تقویت پوست:
  استفاده از لباس‌های کتانی باعث می‌شود که پوست در تماس با این پارچه، نرم و مقاوم باقی بماند. این پارچه با خاصیت تهویه مناسب، به جلوگیری از مشکلات پوستی مانند جوش و التهاب کمک می‌کند و به تقویت سلامت پوست می‌پردازد.

2. تأثیر لباس کتانی بر سلامت پوست:

• نرمی و لطافت پوست:
  پوشیدن لباس‌های کتانی به خصوص در لباس‌های زیر، می‌تواند به نرم و لطیف ماندن پوست کمک کند. این پارچه با عدم تحریک پوست و جلوگیری از عرق زدگی، باعث حفظ نرمی و لطافت طبیعی پوست می‌شود.

• پیشگیری از لاغری غیرطبیعی:
  استفاده مداوم از لباس‌های کتانی، به ویژه در فصل‌های مختلف، می‌تواند به حفظ وزن بدن و جلوگیری از لاغری غیرطبیعی کمک کند. این موضوع به خاطر بهبود گردش خون و متعادل نگه داشتن دما در بدن اتفاق می‌افتد.

3. خواص گل کتان:

• تقویت قلب:
  گل کتان به عنوان یک گیاه دارویی، به تقویت عملکرد قلب کمک می‌کند. این گل با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی خود، به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کرده و از بروز بیماری‌های قلبی جلوگیری می‌کند.

• مفرح مغز:
  خواص مفرح گل کتان به بهبود حالت‌های روحی و روانی کمک می‌کند. مصرف یا بوییدن این گل می‌تواند به افزایش تمرکز، کاهش استرس و بهبود خلق و خو منجر شود.

• تقویت اعصاب:
  گل کتان به تقویت سیستم عصبی کمک کرده و می‌تواند به کاهش اضطراب و استرس کمک کند. این خاصیت به دلیل وجود ترکیبات فعال در گل کتان است که به آرامش اعصاب و بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند.

4. کاربردهای درمانی دانه کتان:

• مصرف خوراکی به عنوان مسهل: این دانه‌ها به عنوان یک مسهل طبیعی عمل کرده و می‌توانند به رفع یبوست و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کنند. خواص ملین دانه‌های کتان به دلیل توانایی آنها در جذب آب و ایجاد یک پوشش نرم بر روی روده‌هاست.

  طریقه مصرف : برای استفاده از دانه کتان به عنوان مسهل، 1 تا 2 قاشق مرباخوری از دانه‌های کتان را در نیم لیوان آب به مدت 2 تا 4 ساعت قرار دهید تا متورم شود. سپس موسیلاژ حاصل را به تنهایی یا همراه با دانه‌ها مصرف کنید. موسیلاژ موجود در دانه‌های کتان به نرم کردن روده‌ها و تسهیل عبور مدفوع کمک می‌کند.

• ضد التهاب و ضماد: این ضماد به کاهش التهاب و تسکین درد کمک می‌کند. ترکیبات ضد التهابی دانه‌های کتان، مانند فلاونوئیدها و اسیدهای چرب امگا-3، به کاهش تورم و تسریع روند بهبود زخم‌ها و آسیب‌های عضلانی کمک می‌کنند.

  طریقه مصرف : برای تهیه ضماد، دانه‌های کتان را خرد کرده و با آب گرم مخلوط کنید تا خمیر غلیظی به دست آید. این خمیر را بر روی نواحی ملتهب، زخم‌های چرکی و کوفتگی‌ها بمالید و به مدت 15 تا 20 دقیقه بگذارید باقی بماند.
  
  

• التهاب مثانه و کلیه‌ها: دانه‌های کتان ممکن است به کاهش التهاب در دستگاه ادراری و بهبود عملکرد کلیه‌ها کمک کنند، اما شواهد علمی برای اثربخشی قطعی آنها در این زمینه محدود است. مصرف دانه‌های کتان به صورت خوراکی یا ضماد ممکن است به کاهش ناراحتی‌های مرتبط با التهاب مثانه و کلیه‌ها کمک کند
  
  گاهی اوقات دانه‌های کتان به صورت ضماد یا در ترکیب با دیگر داروها برای کاهش التهاب مثانه و کلیه‌ها استفاده می‌شود، هرچند این کاربرد به طور قطعی تایید نشده است.

همچنین بخوانید:  طریقه مصرف بذر کتان

خواص کتان برای پوست

1. مبارزه با پیری پوست: بذر کتان به دلیل داشتن مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها، یکی از بهترین گزینه‌ها برای مبارزه با پیری پوست است. این ترکیبات با خنثی کردن رادیکال‌های آزاد، از آسیب به سلول‌های پوست جلوگیری کرده و به حفظ جوانی و زیبایی پوست کمک می‌کنند.

2. آبرسانی و شفافیت پوست: بذر کتان به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب امگا-3، به آبرسانی پوست کمک کرده و آن را نرم و لطیف می‌کند. این خاصیت به پوست کمک می‌کند تا درخشان‌تر و شفاف‌تر به نظر برسد. استفاده منظم از بذر کتان می‌تواند به حفظ رطوبت طبیعی پوست کمک کرده و از خشکی و زبری آن جلوگیری کند.

ماسک کتان

روش تهیه و استفاده:

• مواد لازم:

  • 1 قاشق غذاخوری پودر کتان
  • 3 قاشق غذاخوری آب

• روش تهیه:

  1. پودر کتان را با آب ترکیب کرده و خوب هم بزنید تا مخلوطی یکنواخت به دست آید.
  2. اجازه دهید این ترکیب به مدت 15 دقیقه استراحت کند. پس از این زمان، مایع چسبناک و قهوه‌ای رنگی به دست خواهید آورد.

• روش استفاده:

  1. مایع به دست آمده را به صورت یکنواخت بر روی صورت خود بمالید.
  2. بگذارید ماسک کاملاً خشک شود که حدود 7 دقیقه طول می‌کشد.
  3. بعد از خشک شدن ماسک، صورت خود را با آب ولرم بشویید.

نکته مهم: برای شست‌وشوی پوست پس از استفاده از ماسک، از شوینده‌های صابونی استفاده نکنید. بهتر است صورت خود را فقط با آب ولرم شستشو دهید تا لطافت و رطوبت طبیعی پوست حفظ شود.

خواص کتان برای لاغری

1. کاهش اشتها: پودر تخم کتان قبل از غذا می‌تواند به کاهش اشتها کمک کند. این خاصیت به دلیل وجود فیبرهای محلول و پروتئین‌های موجود در بذر کتان است که باعث احساس سیری طولانی‌تر می‌شود. با مصرف این پودر، میزان غذاهای مصرفی کاهش یافته و در نتیجه به کاهش وزن کمک می‌کند.

2. کنترل هضم غذا: پودر تخم کتان به بهبود فرآیند هضم غذا کمک کرده و با تسهیل حرکت غذا در دستگاه گوارش، از بروز مشکلات گوارشی مانند یبوست و نفخ جلوگیری می‌کند. فیبرهای موجود در تخم کتان به حفظ سلامت روده و بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کنند.

3. کاهش چربی: تخم کتان به دلیل داشتن اسیدهای چرب امگا-3 و فیبرهای غذایی، به کاهش چربی‌های بدن کمک می‌کند. این ترکیبات به افزایش سوخت و ساز بدن و کاهش ذخیره چربی‌ها در بدن کمک می‌کنند.

4. کاهش نفخ: فیبرهای موجود در تخم کتان به کاهش نفخ و باد معده کمک می‌کنند. با مصرف این دانه‌ها، به تسکین مشکلات گوارشی و بهبود عملکرد روده‌ها کمک می‌شود.

روش‌های مصرف تخم کتان در رژیم غذایی

1. افزودن به آب: بذر کتان را می‌توانید به آب اضافه کرده و به عنوان بخشی از مایعات دریافتی روزانه بنوشید. این روش ساده به شما کمک می‌کند تا از خواص کاهش اشتها و بهبود هضم تخم کتان بهره‌مند شوید.

2. همراه با سالاد: تخم کتان را می‌توانید به سالادهای خود اضافه کنید. این کار نه تنها به افزایش ارزش غذایی سالاد کمک می‌کند، بلکه به دلیل فیبر و پروتئین‌های موجود در تخم کتان، به کنترل اشتها و بهبود هضم کمک خواهد کرد.

3. در گوشت چرخ‌کرده: تخم کتان را می‌توانید به گوشت چرخ‌کرده اضافه کرده و با آن کباب درست کنید. این کار باعث می‌شود که غذاهای شما غنی‌تر از نظر مواد مغذی باشند و خواص کاهش چربی و بهبود هضم تخم کتان به غذاها منتقل شود.

4. افزودن به کیک و شیرینی‌های خانگی: می‌توانید تخم کتان را به کیک‌ها یا شیرینی‌های خانگی خود اضافه کنید. این کار به افزایش ارزش غذایی و فواید رژیمی محصولات پخته‌شده کمک می‌کند و همچنین طعم و بافت متفاوتی به آن‌ها می‌بخشد.

اسموتی چربی‌سوز

مواد لازم:

• موز: 1 عدد
• ماست یونانی: نصف لیوان
• پودر بذر کتان: 1 قاشق غذاخوری
• روغن نارگیل: 1 قاشق غذاخوری

روش تهیه:

1. تمامی مواد را به مخلوط‌کن اضافه کنید. موز، ماست یونانی، پودر بذر کتان و روغن نارگیل را با هم ترکیب کنید.

2. مخلوط‌کن را روشن کنید و مواد را تا زمانی که به صورت یکدست و کرمی درآید، به خوبی مخلوط کنید.

3. این اسموتی را صبح‌ها به صورت ناشتا، قبل از صبحانه بنوشید.

فواید:

• چربی‌سوزی: ترکیب پودر بذر کتان و روغن نارگیل با موز و ماست یونانی به فرآیند چربی‌سوزی کمک کرده و به ویژه چربی‌های شکمی را هدف قرار می‌دهد.
• افزایش سوخت و ساز: پودر بذر کتان و روغن نارگیل هر دو به افزایش سوخت و ساز بدن کمک می‌کنند، که می‌تواند در کاهش وزن موثر باشد.
• پشتیبانی از سلامت گوارش: ماست یونانی به بهبود سلامت گوارش کمک کرده و پروبیوتیک‌های موجود در آن به تنظیم روده‌ها کمک می‌کند.

از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.

برای خرید بذر کتان کلیک کنید

بذر کتان را با خواص کاهش اشتها، چربی سوز، کاهش و کنترل وزن، درمان یبوست، کاهش فشار خون، جلوگیری از پوکی استخوان، کاهش کلسترول خون، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.

ارتباط آنلاین در تلگرام