خواص و مضرات رزماری را بشناسید
خواص و مضرات رزماری را بشناسید
رزماری که در ایام قدیم به اکلیل کوهی معروف بوده است، گیاهی خوش عطر و طعم است. رزماری همیشه سبز رنگ می باشد و گیاهی است مقاوم به سرما و بعلت داشتن بوی مطبوع و لذت بخش در اکثر آشپزخانه های کشورهای مختلف پیدا شده و همیشه پای ثابت ترشی و دسرها نیز هست.
در بعضی از نقاط جهان توجه ویژه ای به این گیاه دارند، طوری که در بیمارستان های بعضی مناطق فرانسه در قدیم برای از بین بردن آلودگی و انرژی های منفی این گیاه را می سوزاندند و همچنین در برخی کشورها در مراسم های مهم عروسی دست گل و تاج هایی از رزماری درست کرده و عروس و داماد را مشایعت می کردند. این گیاه دارای خواص و مضرات فراوانی می باشد اگرخواهان داشتن اطلاعات بیشتر از خواص و مضرات رزماری هستید، این مقاله را تا انتها مطالعه نمایید.
مشخصات ظاهری گیاه رزماری
رزماری (رومارن، اكلیل كوهی، اکلیل الجبل) با نام علمی (Rosmarinusofficinalis)، گیاهی است از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) یا همان درختچه ای با شاخه های انبوه چوبی است. این گیاه پایا، همیشه سبز، بسیار معطر و دارای ساقه های چوبی افراشته و گاهی خوابیده به ارتفاع ١ تا ٢ متر که بر روی شاخه های قدیمی تر پوست فلس مانندی دارد.
از مشخصات این گیاه، آن است كه برگ های متقابل با كناره برگشته به طرف داخل، باریك، دراز، نوك تیز و نسبتا خشن و به طول 15 تا 35 میلیمتر دارد. سطح فوقانی پهنك برگ به رنگ سبز ولی سطح تحتانی آن پوشیده از كرك و تقریبا به رنگ سفید و خاکستری تیره می باشد.
گل های آن به صورت دسته های چند گله در خوشه های 2 تا 10 تایی كه در طول محور پراكنده اند، آرایش یافته است. گل ها در كنار برگ ها ظاهر می گردد و دارای رنگ آبی بنفش و بعضا بنفش روشن است. بر روی گلبرگ ها لكه های كوچك و بنفش رنگ دیده می شود.
درون جام گل، منحصرا دو پرچم جای دارد كه به سمت بیرون كشیده شده است. خامه، طویل، خمیده و بدون انشعاب است و میوه مجموعه ای از چهار فندقه به رنگ قهوه ای است. رزماری در بین ماه های فروردین تا اوایل خرداد گل می دهد و گیاه بسیار معطری است.
محل رویش و پراکنش گیاه رزماری
گیاه رزماری بومی مناطق مدیترانه ای است، گیاهی زینتی در بریتانیا محسوب می گردد و به حالت خودرو در مدیترانه می روید. البته از آنجا كه این گیاه دارای برگ های سبز دائمی است و بویی مطبوع دارد، در اغلب نقاط جهان پرورش داده می شود. تکثیر رزماری از طریق قلمه زدن ریشه یا دانه (که البته بد رشد می کند و برای رویش نیاز به بیش از چهار هفته زمان دارد) انجام می گیرد. رزماری در كشورهای اسپانیا، مراكش، تونس، مناطق جنوب و جنوب شرقی اروپا به صورت تجاری کاشته می شود اما در ایران این گیاه در آذربایجان و کردستان می روید.
همچنین بخوانید: درمان و پیشگیری از ریزش مو
تركیبات شیمیایی گیاه رزماری
اکلیل کوهی دارای تركیبات اسانس فرار (1 تا 2 درصد، با مهمترین تركیبات ١ و ٨ سینئول، كامفر و آلفاپینن)، تركیبات تلخ (دی ترپن ها)، تانن ها از خانواده نعنا، فلاونوئیدها و تری ترپن ها می باشد. از برگ های خشک و ندرتا برگ های تازه رزماری برای چاشنی استفاده می کنند. برگ های رزماری بویی مطبوع شبیه كافور و مزه ای تلخ و معطر دارند. پودر رزماری نیز به رنگ سبز مایل به خاكستری است.
خواص و کاربردهای رزماری
اکلیل کوهی یا رزماری ، گیاهی شگفتانگیز با طیف گستردهای از خواص درمانی و کاربردهای آرایشی و بهداشتی است. در ادامه به بررسی خواص و کاربردهای این گیاه ارزشمند میپردازیم.
1. آرامشبخش و تقویتکننده اعصاب
رزماری به دلیل خواص آرامبخش و تقویتکننده اعصاب، به ویژه در دوران یائسگی مفید است. در این دوران که زنان ممکن است با تغییرات هورمونی و نوسانات خلقی مواجه شوند، مصرف رزماری میتواند به بهبود حالت روحی و کاهش استرس کمک کند. همچنین، رزماری با رفع اضطراب و تنشهای عصبی، به بهبود کیفیت خواب و کاهش سردردهای ناشی از استرس کمک میکند. مصرف منظم دمکرده یا عصاره رزماری میتواند به تسکین اعصاب و افزایش حس آرامش کمک کند.
2. درمان طبیعی اختلالات گوارشی و مشکلات کبدی
رزماری دارای اثرات معرق، مدر و مسهل صفرا است که آن را به یک درمان طبیعی موثر برای بسیاری از مشکلات تبدیل کرده است. خاصیت معرق رزماری به افزایش تعریق بدن و دفع سموم کمک میکند. به عنوان یک مدر، رزماری باعث افزایش دفع ادرار و کمک به پاکسازی کلیهها و مجاری ادراری میشود. همچنین، خاصیت مسهل صفرا رزماری به تحریک ترشح صفرا و بهبود عملکرد کبد و دستگاه گوارش کمک میکند. این ویژگیها باعث میشوند که رزماری یک درمان طبیعی برای اختلالات گوارشی و مشکلات کبدی باشد.
3. کاربردهای خوراکی
رزماری به صورت خوراکی نیز فواید بسیاری دارد. این گیاه میتواند نفخ را کاهش دهد و به بهبود عملکرد سیستم گوارشی کمک کند. مصرف دمکرده رزماری به عنوان یک پیشابآور طبیعی، به دفع مواد زائد از بدن و افزایش ترشح صفرا کمک میکند. همچنین، رزماری به عنوان یک چاشنی معطر و خوشمزه در تهیه غذاها مورد استفاده قرار میگیرد. اضافه کردن برگهای تازه یا خشک رزماری به غذاها میتواند طعم و عطر دلپذیری به آنها ببخشد و همچنین فواید سلامتی آن را به رژیم غذایی شما اضافه کند. مصرف رزماری میتواند به افزایش اشتها و بهبود هضم غذا کمک کند.
4. کاربردهای موضعی
رزماری به صورت موضعی نیز برای تسکین دردهای عضلانی و بیماریهای روماتیسمی مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از پماد یا عرق رزماری میتواند به کاهش التهاب و دردهای ناشی از روماتیسم و آرتریت کمک کند. ماساژ ناحیههای دردناک با روغن رزماری یا استفاده از پمادهای حاوی عصاره این گیاه میتواند به تسکین سریعتر دردهای عضلانی کمک کند. همچنین، دمکرده رزماری برای شستشوی زخمها و تسریع بهبود آنها مفید است. خاصیت ضدعفونیکننده رزماری میتواند به پاکسازی زخمها و جلوگیری از عفونت کمک کند.
5. صنایع آرایشی و بهداشتی
عطر و طعم دلپذیر رزماری، آن را به یکی از اجزای اصلی در صنایع آرایشی و بهداشتی تبدیل کرده است. از عصاره و روغن رزماری در تولید محصولات مراقبت از پوست و مو استفاده میشود. محصولات حاوی عصاره رزماری میتوانند به بهبود وضعیت پوست و مو کمک کنند. مثلاً شامپوها و ماسکهای مو حاوی رزماری میتوانند به تقویت و جلوگیری از ریزش مو کمک کنند. همچنین، کرمها و لوسیونهای پوستی حاوی رزماری میتوانند به تغذیه و رطوبترسانی پوست کمک کرده و علائم پیری را کاهش دهند. عطر دلپذیر رزماری نیز در تولید عطرها و محصولات آرایشی بهداشتی استفاده میشود.
6. استفادههای ویژه
رزماری به صورت پماد یا عرق برای درمان روماتیسم و میگرن استفاده میشود. مصرف عرق رزماری میتواند به تسکین دردهای میگرنی و کاهش شدت آنها کمک کند. ترکیب عرق رزماری با دیگر داروهای گیاهی نیز میتواند اثرات تسکینی بیشتری داشته باشد. این ترکیبات میتوانند به کاهش سریعتر درد و بهبود کلی وضعیت بیمار کمک کنند. استفاده منظم از عرق رزماری به عنوان یک درمان طبیعی میتواند به کاهش تعداد و شدت حملات میگرنی کمک کند.
خواص روغن رزماری
روغن رزماری یکی از پرکاربردترین عصارههای گیاهی است که به دلیل خواص بینظیر خود در طب سنتی و مدرن مورد استفاده قرار میگیرد. این روغن دارای ویژگیهای محرک، ضد درد و ضد التهاب است که آن را به یک گزینه محبوب برای درمانهای موضعی تبدیل کرده است. در ادامه، به بررسی خواص و کاربردهای روغن رزماری میپردازیم.
1. خواص محرک و افزایشدهنده گردش خون
روغن رزماری به دلیل خاصیت محرک خود میتواند به بهبود گردش خون کمک کند. هنگامی که به صورت موضعی استفاده میشود، باعث افزایش جریان خون در ناحیه مورد استفاده میگردد. این افزایش گردش خون موجب گرم شدن موضعی، رفع درد و کاهش التهاب میشود. این ویژگی به ویژه برای افرادی که از دردهای عضلانی و مفصلی رنج میبرند، بسیار مفید است.
2. تاثیر بر سیستم اعصاب مرکزی
روغن رزماری با تاثیرگذاری بر سیستم اعصاب مرکزی، میتواند به بهبود عملکرد ذهنی و کاهش خستگی کمک کند. رایحه گرم و نافذ این روغن، حس بیداری و هوشیاری را تقویت کرده و موجب افزایش تمرکز و بهبود حافظه میشود. این خاصیت روغن رزماری آن را به یک گزینه مناسب برای استفاده در محیطهای کاری و آموزشی تبدیل کرده است.
3. خواص ضد درد و ضد التهاب
مطالعات آزمایشگاهی نشان دادهاند که روغن رزماری دارای خواص ضد درد و ضد التهابی قابل توجهی است. منتول و کامفر موجود در روغن رزماری به عنوان ترکیبات اصلی ضد درد و ضد التهاب عمل میکنند. این ترکیبات میتوانند به تسکین دردهای عضلانی و مفصلی کمک کرده و التهاب را کاهش دهند. استفاده از روغن رزماری به صورت موضعی میتواند به تسکین سریعتر درد و بهبود وضعیت بیماران کمک کند.
4. اثر آنتیاکسیدانی
روغن رزماری دارای خواص آنتیاکسیدانی است که میتواند به محافظت از سلولهای بدن در برابر آسیبهای اکسیداتیو کمک کند. این خاصیت آنتیاکسیدانی میتواند به کاهش علائم پیری و بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند. مصرف منظم روغن رزماری میتواند به تقویت سیستم ایمنی و محافظت از بدن در برابر بیماریهای مختلف کمک کند.
5. التیام بخش و ضد التهابی
روغن رزماری به دلیل خاصیت التیام بخش و ضد التهابی خود میتواند به تسریع بهبود زخمها و التهابات پوستی کمک کند. این روغن میتواند به تسکین التهابهای پوستی، جوشها و آکنهها کمک کرده و پوست را آرام کند. استفاده از روغن رزماری در محصولات مراقبت از پوست میتواند به بهبود وضعیت پوست و کاهش التهابات پوستی کمک کند.
6. درمان روماتیسم مفصلی
در کشور آلمان، مصرف پماد رزماری برای درمان روماتیسم مفصلی رایج است. خاصیت ضد درد و ضد التهاب روغن رزماری میتواند به تسکین دردهای ناشی از روماتیسم مفصلی کمک کرده و التهاب مفاصل را کاهش دهد. استفاده منظم از پماد یا روغن رزماری میتواند به بهبود حرکت و کاهش دردهای مزمن مفصلی کمک کند.
نکته:
مصرف بی رویه گیاه رزماری، خصوصا برای زنان باردار، مضر بوده و موجب سرگیجه می شود. همچنین، ممکن است باعث سقط جنین شود. توصیه می شود، مادران شیرده و افراد مبتلا به دیابت به میزان کم و با مشورت پزشک از این گیاه استفاده نمایند.
از شما متشکریم که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید. سوالات خود را در قسمت “نظرات” با ما در میان بگذارید، همچنین اگر ایده یا نظری در رابطه با این مطلب دارید، خوشحال می شویم آن را با ما در میان بگذارید.
رزماری خشک را با خواص تقویت حافظه، تحریک جریان خون، پیشگیری و درمان استرس و اضطراب، تسکین سردرد، تحریک رشد مو، تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان مشکلات تنفسی، بهبود فرآیند هضم، کاهش قند خون، درمان سرفه، سرماخوردگی و آنفولانزا، بدون هيچ اسانس و افزودنی شيميايی، از فروشگاه عطارک تهيه نماييد.