تاریخچه ی مد در ایران از قاجار تا امروز
تاریخچه ی مد در ایران از قاجار تا امروز
مد و فشن (fashion) فراتر از پوشاک است؛ این پدیده مجموعهای از سلیقهها، نمادها، رفتارها و تغییرات اجتماعی است که در هر زمان بازتابی از فرهنگ، اقتصاد و فناوری آن دوره به شمار میآید. در ایران نیز تاریخ مد با تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پیوند خورده است. در این مقاله به معرفی مفهوم مد و فشن و بررسی تاریخچهٔ آن در ایران از دورهٔ قاجار میپردازیم.
تاریخچه ی مد در ایران از قاجار تا امروز
مد و فشن چیست؟
مد یعنی آنچه در یک دورهٔ زمانی بین گروهی از مردم محبوب و معمول میشود؛ شامل پوشاک، آرایش، زیورآلات و حتی رفتارها. فشن واژهای است که معمولاً برای بیان جریانهای هنری و تجاری مرتبط با طراحی پوشاک و شیوههای ظاهری استفاده میشود. مد میتواند تحتتأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد: سیاست (مثلاً قوانین یا فشارهای اجتماعی)، اقتصاد (در دسترسبودن پارچهها و مواد)، فناوری (ماشینهای بافندگی، دوخت صنعتی) و ارتباطات فرهنگی (سفر، رسانهها، تصاویر خارجی).
ایران پیش از قاجار
قبل از دورهٔ قاجار، پوشش در مناطق مختلف ایران متنوع بود و بیشتر بر اساس آبوهوا، اقلیم، طبقهٔ اجتماعی و رسوم محلی شکل میگرفت. پارچههای دستی، نقشهای محلی و پوشاک سنتی مانند چادر، عبای زنان و جامهٔ مردانه بسیار متداول بودند. با این وجود، ورود کالاها و فرهنگهای خارجی از طریق راههای تجاری همواره روی سلیقهها تأثیر میگذاشت.
نمونههای خاص پوشاک دورهٔ قاجار
در دورهٔ قاجار پوشاک متنوعی رواج داشت که بسته به جنسیت، طبقهٔ اجتماعی، موقعیت جغرافیایی و مناسبتها تفاوت میکرد. در ادامه نمونههای مهم و شناختهشدهٔ پوشاک قاجار را با توضیح ساده و مختصر فهرست کردهام: